'Yancin Dan Adam a Italiya

'Yancin Dan Adam a Italiya
human rights by country or territory (en)
Bayanai
Ƙasa	Italiya

Haƙƙin ɗan adam na asali a Italiya ya haɗa da 'yancin imani da imani, 'yancin neman mafaka daga ƙasashe marasa demokradiyya, 'yancin yin aiki, da 'yancin mutunci da daidaito a gaban doka. Hakkin dan adam shine ainihin haƙƙin kowane ɗan ƙasa a kowace ƙasa. A Italiya, haƙƙin ɗan adam ya haɓaka shekaru da yawa kuma Italiya tana da ilimi kan haƙƙin ɗan adam. Bugu da kari, Italiya tana da takamaiman haƙƙin ɗan adam ga mata, yara da mutanen LGBT

Ci gaban 'yancin ɗan adam a Italiya

Da yake ba da gudummawa ga kokarin kare haƙƙin ɗan adam, masu fafutuka da masu kare haƙƙin bil'adama ana ɗaukar su a matsayin muhimmiyar rawa ta Italiya, wanda zai inganta haƙƙin ɗan ƙasa da tallafawa waɗanda aka yi wa waɗanda aka yi amfani da 'yanci ko haƙƙin ɗanɗano. Vittorio Arrigoni, Sergio D"Elia, Josip Ferfolja da wasu mutane ana daukar su a matsayin masu kare haƙƙin ɗan adam da masu fafutuka waɗanda suka shiga cikin jerin abubuwan da suka faru na kare haƙƙin dan adam kuma sun inganta ci gaba a wannan fagen. Dukkanin masu gwagwarmaya da masu kare hakkin dan adam suna tallafawa kuma Italiya ta himmatu ga kare hakkoki da aminci na waɗannan mutane da kungiyoyi don inganta kokarin su da abokan hulɗarsu. Italiya, tare da EU kuma suna bin jagororin OSCE, a halin yanzu suna ci gaba da tallafawa masu gwagwarmaya da masu kare haƙƙin ɗan adam ga dukan jama'a.

Ilimin kare hakkin dan adam

An kafa ilimin haƙƙin ɗan adam a matsayin kayan aiki mai mahimmanci a Italiya, wanda ke da niyyar haɓaka wayar da kan haƙƙin haƙƙin ɗan adam da kuma hanyoyin amfani da su azaman kariya tsakanin 'yan ƙasa. Har ila yau, kayan aikin yana ƙoƙarin haɓaka mutunta mutuncin ɗan adam, haɓaka fahimtar juna tare da ƙarfafa kariya ga ainihin 'yancin ɗan adam ta hanyar tabbatar da 'yancin ɗan adam a cikin al'umma. Ana gudanar da ilimin a cikin cibiyoyi na yau da kullun da na yau da kullun don horar da 'yan ƙasar Italiya don karewa da haɓaka haƙƙin ɗan adam a cikin kowane matakin rayuwa. A cikin 2018, gwamnatin Italiya ta tsara kuma ta ƙaddamar da "Haƙƙin Kare" a matsayin aikin makaranta don haɓaka wayar da kan ɗalibai game da kare yanci na asali da haƙƙin ɗan adam.

'Yancin Dan Adam a Italiya

'Yanci na imani da bangaskiya

A kowace shekara, Italiya tana daidaitawa tare da ƙasashe membobin EU don yin aiki kan ƙuduri game da haƙƙin addini da imani, tare da yin Allah wadai da rashin haƙuri da wariya daban-daban kan al'amuran addini. Italiya ta kafa ambato bisa ga ka'idodin EU game da 'Yancin Addini da Imani don tallafawa ayyukan da ake yi wa ƙasashe na uku a fannin 'yanci ko addini a matakin EU. A halin da ake ciki, waɗannan jagororin suna nuna haƙƙin gudanar da 'yancin yin addini tare, da nufin kare ƙungiyoyin da ke da tsirarun addinai. A cikin 2017, an tattauna da kuma inganta yunƙurin kan 'yancin yin addini da imani a cikin Shugabancin G7 na Italiya da kuma aikin sa. Bugu da kari, tare da goyon bayan kasar Faransa, an gabatar da kudurin kwamitin sulhu na kare al'adun gargajiya da yaki da hada-hadar kayayyakin gargajiya ba bisa ka'ida ba a shekarar 2017. Kudurin ya sami amincewa baki daya kuma an amince da shi a cikin Maris din wannan shekarar. Dangane da batun yaki da tashe-tashen hankula na addini, kudurin yana nuni ne ga muhimman tanade-tanade da ke da nufin taimakawa wajen inganta bambancin kabilanci da addini a kasar nan gaba daya.

Hukuncin kisa

Tsarin mulkin Italiya na 1947 ya haramta hukuncin kisa a waje da dokar soja a lokacin yaƙi. Mafi girman fifiko an haɗa shi da kamfen ɗin duniya a matsayin dakatar da hukuncin kisa. Tun daga shekarun 1990s, an inganta shirye-shirye da yawa don cimma matsaya ta duniya kan hukuncin kisa. Babban Taron Majalisar Dinkin Duniya ya amince da dakatarwar a 2007 kuma an amince da ƙudurin da kuri'u da yawa. Bayan haka, Babban Taron Majalisar Dinkin Duniya ya amince da ƙudurin kowane shekaru biyu. Ƙuduri na ƙarshe da aka karɓa game da dakatar da hukuncin kisa ya kasance a cikin 2018. An kada kuri'ar ƙudurin tare da ni'ima 121, wanda shine mafi yawan adadin "ni'ima" a cikin rikodin ya zuwa yanzu. A cikin 2014, Ma'aikatar Harkokin Waje ta Italiya da hadin gwiwar kasa da kasa sun kira wakilai daga kungiyoyin farar hula, suna neman daidaita aikin kasar don inganta tasirin ta wajen inganta wayar da kan jama'a a cikin kasashe na uku don samun amsoshi masu kyau ga ƙudurin Majalisar Dinkin Duniya dakatarwar kafin Kwamitin Na Uku ya jefa kuri'a a kansa.

Nuna bambanci

Babban abubuwan da ke tattare da wariya a matakin farar hula a halin yanzu sune kyamar baki, wariyar launin fata da jima'i. Italiya ta ƙaddamar da jerin dokoki da ƙa'idodi waɗanda ke yaƙi da wariya da kare haƙƙin ɗan adam da yancin ɗan adam na ƙungiyoyi masu rauni da marasa rinjaye a cikin matakai daban-daban na tarihi.

'Yancin mata

Italiya ta himmatu ga inganta daidaiton jinsi da karfafawa mata a kasar - a matsayin wani ɓangare na Yarjejeniyar Majalisar Dinkin Duniya kan kawar da duk wani nau'i na nuna bambanci ga mata, Italiya mahalarta ce da ke tallafawa da inganta haƙƙin mata a wurin aiki, al'umma da iyali. Ana inganta batutuwan da suka shafi da ci gaba a cikin Majalisar Dinkin Duniya a kowace shekara. Italiya ta tura Yarjejeniyar Majalisar Turai kan kare mata daga tashin hankali wanda ya fara aiki a shekarar 2014. A cikin 2016, an karɓi Shirin Ayyuka na Ƙasa na Uku don aiwatar da Dokar Mata, Zaman Lafiya da Tsaro a cikin ƙasa.

'Yancin mutane na LGBT

Hakkin LGBTQ a Italiya
Italiya
Matsayi na Shari'a	Maza: doka tun 1890 Mata: ba a taɓa aikata laifuka ba
Yanayin jinsi	Batutuwan shari'a na jima'i, canjin jinsi, da sauransu.
Soja	An ba da izinin 'yan luwaɗi da' yan luwaɗi su yi hidima a bayyane
Tsaro na nuna bambanci	Jima'i da kariya ta jinsi
Hakkin iyali
Sanar da dangantaka	Kungiyoyin jama'a tun daga 2016
Samun tallafi	Samun tallafi tun daga shekara ta 2016.

Kwastam wani laifi ne a Masarautar Sardinia, kuma an mika dokar hukunci ga sabuwar Masarautar Italiya. An ayyana jima'i na jinsi guda a matsayin doka, a duk faɗin ƙasar, tun 1890, kodayake a Kudancin Italiya ya riga ya zama doka. Hakkin 'yan mata, gay, bisexual, transgender sun canza tun daga 1890 lokacin da jima'i na jima'i guda na namiji da mace ya zama doka kuma an bayar da sabon Dokar Shari'a. A cikin 2016, Italiya ta zartar da dokar haɗin gwiwar farar hula don samar da duk haƙƙin aure ga ma'aurata masu jinsi ɗaya, ban da tallafi tare. Hakanan doka ta ba da wasu haƙƙoƙin shari'a ga ma'aurata masu jinsi ɗaya da masu jima'i waɗanda ke zaune a cikin haɗin kai ba tare da rajista ba.

Tun daga 1982, Italiya ta ƙyale mutane su canza jinsi bisa doka. Don kawar da nuna bambanci a kan transgender, musamman a wurin aiki da kuma aiki, Italiya ta haramta shi tun 2003. Duk da yake babu wasu takardun kudi ko lambobi don adawa da nuna bambanci game da jima'i ko asalin jinsi bayan haka.

Hakkin yara

Yara a Naples, Italiya

A mataki na bangarori daban-daban, an gudanar da tsare-tsare daban-daban na kare yara da kare hakkin yara a Italiya, haka kuma babban taron Majalisar Dinkin Duniya ya zartas da kudurin soke kudurin da ke inganta da kare hakkin yara. A shekara ta 2000, game da Yarjejeniyar Majalisar Dinkin Duniya kan 'Yancin Yara, Italiya ta aiwatar da ka'idodin da Majalisar Dinkin Duniya ta gindaya a shekara ta 1989 kan kare 'yancin yara a cikin rikici. A matakin kariyar yara, sadaukarwar Italiya ta haifar da ɗaukar ƙa'idodi game da kare haƙƙin yara a fagen ƙa'idodin EU da na Majalisar Dinkin Duniya. A halin da ake ciki, Italiya tana goyon bayan matakai da yawa na haƙƙin yara bisa ga ayyukan wanzar da zaman lafiya na Majalisar Dinkin Duniya.

Dokar jin kai ta kasa da kasa

Dokar jin kai ta kasa da kasa (IHL) muhimmiyar rawa ce a cikin tsarin shari'a ga ƙasar da ke da alaƙa da kawancen ta da sauran ƙasashe, tana gabatar da jin kai a kan zamantakewa da ɗabi'a. Italiya ta ci gaba da ba da gudummawa ga inganta tsarin IHL don ƙuntata tasirin rikice-rikicen makamai akan yawan jama'ar duniya. A halin yanzu, Italiya na daga cikin Yarjejeniyar Hague, Ƙarin Yarjejeniyoyi guda uku da kuma Yarjejeniyar Geneva guda huɗu na 1949, bisa doka sun zama manyan ayyuka a kan batun jin kai.

Ka'idojin shari'a na farko na kasa da kasa sune Yarjejeniyar Hague na 1899 da 1907, wadanda zasu tsara ka'idojin dole ne kasashen da ke yaki su kiyaye a lokacin yakin. A cikin tarurrukan 15 waɗanda a halin yanzu suka ƙunshi "Dokar Hague", suna da takamaiman mahimmanci: Yarjejeniyar Hague ta biyu na 1899 da ke da alaƙa da Dokoki da Kwastam na Yaƙi akan ƙasa; na biyar da na goma sha uku na 1907 wanda ke gina ayyuka da haƙƙoƙin iko da daidaikun mutane don warware batutuwan yayin yaƙin yaƙin ƙasa da teku bi da bi. Kasashen da suka sanya hannu kan yarjejeniyar Geneva ta daya da ta biyu suna da alhakin kare al'ummar wadanda suka jikkata, marasa lafiya, da jirgin ruwa ya ruguje da kuma tabbatar da matsuguni da ma'aikatan lafiya da asibitoci. Ma'anar fursunonin yaki da ka'idojin kare fararen hula, wadanda makiya suka kama, ko kuma a cikin yankin da aka mamaye, an tsara su a cikin Yarjejeniyar Geneva ta Uku da Yarjejeniyar Geneva ta Hudu.

An amince da ƙarin Yarjejeniyoyi guda biyu. Ɗaya daga cikin su shine Yarjejeniyar Ƙarin Farko wanda ya kammala dokoki game da ayyuka a lokacin yaƙi kuma wannan yarjejeniyar ta kammala Yarjejeniyar Geneva ta huɗu (kamar hana kai farmaki ga fararen hula). Bugu da kari, Yarjejeniyar Ƙarin ta Biyu ta ba da ayyukan kare wadanda ba na duniya ba, haɓaka da kammala Yarjejeniyar Geneva. An amince da shi a shekara ta 2005, Red Crystal (sabuwar alama) an gabatar da Yarjejeniyar Ƙarin Na Uku don amfani da lokacin yaƙi ta ƙungiyoyin jin kai na duniya. Ana ɗaukar alamar a matsayin madadin alama ta gargajiya (ciki har da Red Cross da Crescent) kuma ba za a iya rikita shi da alamomin addinai ba. Red Cross na Italiya da Italiya suna da hadin gwiwar ma'aikata na dogon tarihi a karkashin kulawar Kwamitin Red Cross na Duniya.

A halin yanzu, Dokar Jama'a ta Duniya dole ne ta fuskanci kalubale masu rikitarwa da masu tasowa, misali yankin da ke ƙarƙashin ikon kungiyoyin ta'addanci; kare ayyukan jin kai; yiwuwar barazanar daga hare-haren yanar gizo; karuwar yawan wadanda ba na Jiha ba. A gefe guda, waɗannan sabbin ƙalubalen suna neman inganta diflomasiyyar rikicin a matakin rigakafi da kuma sabbin hanyoyin siyasa waɗanda ke magance rikice-rikice na ci gaba. A gefe guda, ka'idojin Yarjejeniyar Geneva suna buƙatar ƙarin girmamawa da tilasta. Kasar tana tallafawa shirin don karfafa kayan aikin yanzu, tabbatar da girmama Dokar Humanitarian ta Duniya da kuma gano sabbin na Dokar Humanitary ta Duniya. Italiya musamman tana ba da hadin kai tare da cibiyar Shari'ar Humanitarian ta Duniya a Sanremo, wanda shine ɗayan ƙungiyoyin da aka fi ba da izini suna aiki a matsayin cibiyar horar da ma'aikatan soja a fagen Dokar Humanitarian na Duniya.

Batutuwan yanzu

Tortura

Italiya ta tabbatar da Yarjejeniyar kan azabtarwa a shekarar 1989. Dokar Italiyanci ta haramta azabtarwa a shekarar 2017. Hukuncin azabtarwa shine daga shekaru hudu zuwa goma

Hakkin 'yan gudun hijira

Kasar Italiya ce ta fi karbar ‘yan gudun hijira da bakin haure daga kowace kasa ta Turai, wadanda suka kunshi ‘yan gudun hijira daga Libya da sauran kasashen Afirka. Yayin da yawancin wuraren karbar 'yan gudun hijirar ke ba da isassun gidaje, kayayyakin more rayuwa, da kuma kula da lafiya, wasu kuma suna da cunkoso kuma ba su da tsafta da kulawa sosai. Yayin da bakin haure sama da 119,000 suka isa Italiya cikin aminci a cikin 2017 (daga sama da 180,000 a 2016), sama da 2,800 aka kiyasta sun mutu a tsallaka tekun Bahar Rum.

Haɗin kai tare da gwamnatin Libya

A kokarin da ake na dakile kwararar ‘yan gudun hijirar da ke shiga kasar Italiya ta tashoshin ruwan kasar Libya da ke gabar tekun Mediterrenean, gwamnatin Italiya ta hada kai tun a shekarar 2017 da gwamnatin Libya, tare da baiwa jami’an tsaron gabar ruwan Libya jiragen ruwa da sauran hanyoyin tallafi domin kula da tashin ‘yan gudun hijira. Ana ci gaba da hakan duk da rahotannin musgunawa 'yan gudun hijira a hannun hukumomin Libya. An yi rikodin jiragen ruwan Libya da Italiya ta ba da gudummawa, suna tarwatsa ayyukan ceto a cikin teku tare da barin bakin haure da ke fama da nutsewa.

Masu neman mafaka

A cikin 2017, kusan mutane 130,000 sun nemi mafaka a Italiya. Fiye da kashi 40% na waɗannan mutane sun sami kariya a ƙoƙarin farko. A cikin kaka na waccan shekarar, masu gabatar da kara na Italiya sun fara shari’ar wasu jami’ai da ke da alhakin korar ‘yan uwan dan adawar Kazakhstan Mukhtar Ablyazov, inda suka tuhumi alkalin da ke da alhakin laifin da ‘yan sanda uku da laifukan yin garkuwa da mutane, kalaman karya, da kuma amfani da iko.

Kungiyoyin kare hakkin dan adam masu wakilci

Ƙungiyar Antigone

An kafa shi a cikin 1991, babban ofishin Antigone Association yana Rome. A matsayinta na ƙungiya mai zaman kanta, ƙungiyar tana ƙoƙarin kare haƙƙin ɗan adam da kuma tabbatar da inganci da kuma tabbatar da adalci na tsarin hukunci. Ta hanyar yin muhawara kan samfuran laifuka da doka, ƙungiyar ta haifar da haɓakar tsarin shari'a a Italiya. Bugu da ƙari, yana haɓaka yakin neman albarkatu da fahimtar al'amuran da suka shafi al'adun doka a Italiya. Majalisar masu hannun jari, shugaban kasa da wasu wakilan gwamnati su ne sassan Antigon na kasa.

Cibiyar Shari'ar Jama'a ta Duniya (IIHL)

An kafa shi a cikin 1970, ƙungiyar ba ta da riba ce kuma cibiya mai zaman kanta. Babban ofishin IIHL yana cikin Villa Ormond, Sanremo, Italiya. A halin yanzu, akwai ofishin haɗin gwiwa da aka gina a Geneva, Switzerland. Babban aiki da makasudin cibiyar shine haɓakawa da haɓaka haɓaka haƙƙin ɗan adam da dokokin jin kai a matakin ƙasa da ƙasa tare da tabbatar da inganci da haɓaka dokar shige da fice, dokar 'yan gudun hijira da batutuwan dangi. Har ila yau, IIHL tana daidaitawa tare da kungiyoyi na kasa da kasa da dama, irin su kwamitin kasa da kasa na Red Cross, Ƙungiyar Red Cross ta Duniya da Ƙungiyar Ƙaura ta Duniya, don ba da taimakon jin kai ga daidaikun mutane a matakin duniya.

Babu Zaman Lafiya Ba tare da Adalci ba

An kafa shi a cikin 1993, Babu Zaman Lafiya Ba tare da Adalci ba ƙungiya ce mai zaman kanta da ke Rome. Babban manufar kungiyoyin ita ce tinkarar batutuwan da suka shafi masu aikata laifuka na kasa da kasa da kawar da rikice-rikice na gajeren lokaci, dakatar da fada tare da tabbatar da 'yanci na asali da hakkokin bil'adama a matakin kasa da kasa. Tun daga 1993, an kafa ainihin ainihin ayyukan Babu zaman lafiya Ba tare da Adalci ba don tallafawa hurumin Kotun Hukunta Manyan Laifukan Duniya na dindindin da kuma inganta ingantaccen tsarin shari'a ta fuskar mu'amala da laifuffukan cin zarafin bil'adama.