Jump to content

Agda Montelius

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Agda Montelius
president (en) Fassara

1905 - 1906
President of the Fredrika Bremer Association (en) Fassara

1903 - 1920
Hans Hildebrand (mul) Fassara - Lizinka Dyrssen (en) Fassara
Rayuwa
Haihuwa Q58814313 Fassara, 23 ga Afirilu, 1850
ƙasa Sweden
Harshen uwa Swedish (en) Fassara
Mutuwa Maria Magdalena parish (en) Fassara, 27 Oktoba 1920
Makwanci Norra begravningsplatsen (en) Fassara
Ƴan uwa
Mahaifi Alexander Reuterskiöld
Abokiyar zama Oscar Montelius (en) Fassara  (20 Satumba 1871 -  unknown value)
Ahali Axel Reuterskiöld (en) Fassara da Robert Reuterskiöld (en) Fassara
Sana'a
Sana'a philanthropist (en) Fassara da Mai kare hakkin mata
Mamba Q10444886 Fassara
Kungiyar Fredrika Bremer

Agda Georgina Dorothea Alexandra Montelius née Reuterskiöld (23 ga Afrilu 1850 - 27 ga Oktoba 1920) ta kasance mai ba da agaji da kuma mata a Sweden. Ta kasance jagora a cikin ƙungiyar agaji ta Sweden, mai aiki don gwagwarmayar 'yancin mata, kuma shugabar Kungiyar Fredrika Bremer a cikin 1903-1920.[1]

Tarihin rayuwa

[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Montelius a Köping a cikin 1850, 'yar ministan tsaro na gwamnati kuma mai daraja Lieutenant Janar Alexander Reuterskiöld da Anna Schenström . Ta yi karatu a makarantar 'yan mata ta Hammarstedtska flickskolan a Stockholm.

A ranar 20 ga Satumba 1871, ta auri masanin binciken kayan tarihi na Sweden kuma farfesa Oscar Montelius (1843-1921).

An bayyana ta a matsayin karami, kwanciyar hankali, mai kirki da tunani, mai biyayya kuma koyaushe tana aiki tare da ayyukanta da yawa. Tana da mummunan ido kuma daga ƙarshe ta makance a ido ɗaya. Manufofinta na sirri sun kasance masu sauƙi da tsauri.

An dauki Montelius a matsayin babban mutum kuma mai kyau tsakanin mata masu matsakaicin matsayi a Stockholm. Lydia Wahlström sau da yawa ta shiga cikin jarrabawa ga ɗaliban makarantar 'yan mata Åhlinska skolan . [2][3]

Ayyukan jin kai

[gyara sashe | gyara masomin]

Montelius shine babban mutum na taimakon jama'a na Sweden a farkon karni na 20. Ka'idarta ita ce ta taimaka wa mutane su taimaka wa kansu.

Ta kasance memba na kwamitin (1885-1901) na ƙungiyar mata Nya Idun (New Idun) da shugabanta (1900-1901); Maria skyddsförening (Maria Protection Society) 1879-1892, co-kafa da kuma shugaban Föreningen för__ilo____ilo____ilo__ görenhetens ordnande ko FVO (Society of Organized Charity) a 1889-1911 da kuma manajan darektan kwamitin tsakiya na FVO a 1911-1920. Ta kasance memba na kwamitin tsakiya a cikin Sällskapet för uppmuntran av öm och sedlig modersvård (Society for the Encouragement of Tender and Decent Motherly Care) a cikin 1901-1920, co-kafa kuma memba na kwangila na Centralförbundet för socialt Reagan (Central Committee of Social Work) ko CSA a cikin 1903-1909 da Svenska Sparchvårdsförbundet (Swedish Poor Care Society) a cikin 1909-1920.

Yunkurin kare hakkin mata

[gyara sashe | gyara masomin]
Agda Montelius da Gertrud Adelborg sun gabatar da takardar neman izinin mata ga Firayim Minista Erik Gustaf Boström a cikin 1899

Ta hanyar aikinta na jin kai, ta kuma shiga cikin aikin kare hakkin mata. Ta kasance mai goyon bayan Bambancin mata kuma ta yi imanin cewa yana da mahimmanci ga mata su shiga siyasa da kuma shirya da kuma kafa al'umma don kare haƙƙin marasa lafiya, marasa ƙarfi da masu bukata da kuma sanya al'umma gida.

A shekara ta 1886, Montelius a hukumance ya zama memba na kungiyar kare hakkin mata ta Sophie Adlersparre: kungiyar Fredrika Bremer ko FBF . Shekaru biyu da suka gabata, ta kasance ɗaya daga cikin masu kafa ta. A hukumance, Hans Hildebrand ne ya jagoranci FBF saboda Adlersparre ya yi tunanin ya zama dole ga al'umma ta kasance karkashin jagorancin namiji don a dauki shi da muhimmanci. A zahiri, duk da haka, Adlersparre ta yi aiki a matsayin shugabanta, kuma bayan mutuwar Adlersparra a shekara ta 1895, Montelius ya gaje ta. Da farko an kira Montelius mataimakin shugaban, amma a cikin 1903, ta zama shugaban, a hukumance mace ta farko ta FBF.

Manufar FBF ita ce ta yi aiki don kare hakkin mata, amma a baya, ba ta yi aiki ga 'Yancin mata ba. A shekara ta 1899, wata tawagar daga FBF ta gabatar da shawarar mata ga Firayim Minista Erik Gustaf Boström . Montelius ne ya jagoranci tawagar, tare da Gertrud Adelborg, wanda ya rubuta bukatar. Wannan shi ne karo na farko da ƙungiyar mata ta Sweden da kansu ta gabatar da bukatar neman izini.

A cikin 1902, an kafa Ƙungiyar Ƙasar Sweden don Zaɓin Mata (Landsföreningen för kvinnans subsidi rösträtt, LKPR). Montelius ba ta taɓa zama memba na al'ada ba, mai yiwuwa ne saboda shugabancinta na FBF, amma ta kasance mai aiki ba bisa ka'ida ba ga LKPR. Ta yi ayyuka da yawa ga LKPR, ta sanya albarkatun da membobin FBF don aiki a cikin LKPR. A cikin 1911, lokacin da LKPR ta watsar da tsaka-tsaki na siyasa ta hanyar ƙuduri na kauracewa jam'iyyun siyasa da ke adawa da zaɓen mata, ta dakatar da amfani da takardar FBF Dagny a matsayin takardar LKPR.

Ta kasance mai ba da shawara a kwamitin gwamnati don sake fasalin dokar haƙƙin aure a 1912, wanda daga ƙarshe (a 1920) ya haifar da ba da miji da matar daidaito a cikin aure.

Yunkurin zaman lafiya

[gyara sashe | gyara masomin]

Montelius ya kuma kasance mai aiki a cikin yunkurin zaman lafiya, a lokacin da FBF ta sake yin aiki tare da LKPR. A lokacin yakin duniya na farko, LKPR ta dauki mataki na kungiyar zaman lafiya da mata daga kasashe masu tsaka-tsaki suka kafa tare da manufar matsa lamba ga gwamnatocin masu tsaka-saki don yin aiki a matsayin matsakanci tsakanin jam'iyyun da ke fada. LKPR ce ta kafa kungiyar zaman lafiya tare da mambobi kuma daga kungiyar Fredrika Bremer Association, KFUK, kungiyoyin mata na zamantakewar dimokuradiyya da sauransu, tare da Anna Whitlock, Emilia Broomé da Kerstin Hesselgren a matsayin manyan mambobi. Za a gudanar da babban zanga-zangar zaman lafiya a ranar 19 ga Fabrairu 1915 wanda matan Sweden suka shirya tare da tallafi da shiga kuma daga matan Denmark da Norway. Koyaya, a ranar 18 ga Fabrairu, an kira Montelius don saduwa da Sarauniya Victoria ta Baden, wacce ta bukaci a dakatar da "The foolish presumption of women" don shiga siyasa. Sarki Gustav V na Sweden ya katse kuma ya ce mata suna da damar gabatar da buƙatu ga gwamnati, amma halin da ake ciki yanzu ya sa ya zama da wahala. Sarkin ya tura lamarin ga Knut Wallenberg, Ministan Harkokin Waje, wanda ya gargadi su cewa irin wannan mataki na iya lalata tsaka-tsaki na Sweden. Saboda haka an yi shiru a Sweden da Norway da kuma Denmark. Koyaya, Ƙungiyar Zaman Lafiya ta Sweden ta aika wakilai 16 zuwa Taron Mata na Duniya a The Hague a watan Afrilun 1915. [4]

An ba ta lambar yabo ta Royal Medal Illis Quorum ta Sweden a shekarar 1910. [5]

  • Jerin masu fafutukar zaman lafiya

Sauran tushe

[gyara sashe | gyara masomin]
  • Österberg, Carin et al. (1990) Svenska kvinnor: föregångare, nyskapare (Lund: Signum) (Swedish)  
  • Barbro Hedwall; Susanna Eriksson Lundqvist rätt (2011) Vårmätiga plats. Vårmätiga filaye. Om kvinnornas kamp för rösträtt (Stockholm: Förlag Bonnier)  

Ƙarin karantawa

[gyara sashe | gyara masomin]
  • Agda MonteliusaMutanen da ke cikin mutanen da ke cikin rayuwarsu
  1. "Agda Montelius". Göteborgs universitetsbibliotek. Retrieved 1 December 2018.
  2. "Reuterskiöld". Nordisk familjebok. 1916. Retrieved 1 December 2018.
  3. Ann-Katrin Hatje. "Agda G D A Montelius". Svenskt biografiskt lexikon. Retrieved 1 December 2018.
  4. "Agda Montelius". nyaidun.se. 9 February 2014. Retrieved 1 December 2018.
  5. Gräslund, Bo. "G Oscar A Montelius". Svenskt biografiskt lexikon. Retrieved 1 December 2018.