Jump to content

Aguil Chut-Deng

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Aguil Chut-Deng
Rayuwa
Haihuwa Malakal (en) Fassara, 1964
ƙasa Sudan ta Kudu
Mutuwa Brisbane, ga Afirilu, 2022
Sana'a
Sana'a revolutionary (en) Fassara

Aguil Chut Deng Acouth (1967 - c. 26 April 2022 26 Afrilu 2022), wanda aka fi sani da Aguil de'Chut Deng ko Aguil Chit-Deng, ta kasance mai juyin juya halin Sudan ta Kudu kuma mai fafutuka. Ta kasance memba na "Katiba Banat", ƙungiyar mata ta Sudan People's Liberation Army (SPLA), a lokacin Yaƙin basasar Sudan na Biyu .

A matsayinta na 'yar gudun hijira a Ostiraliya, ta kafa kungiyar ƴan gwagwarmayar kasa da kasa ta Sudan, kuma ta shiga cikin tarurruka don wayar da kan jama'a game da rikici. Bayan samun 'yancin kai na Sudan ta Kudu a shekara ta 2011, ta kafa Kungiyar Mata ta Sudan ta Kudu don Zaman Lafiya . Ta kuma mayar da hankali kan batutuwan da 'yan gudun hijirar Sudan ta Kudu ke fuskanta a Ostiraliya.

Rayuwa ta farko

[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Aguil Chut Deng a shekara ta 1967 [1] a Malakal, wanda ke cikin jihar Upper Nile, Sudan ta Kudu. [2][lower-alpha 1] Ita ce ta biyu cikin yara bakwai da aka haifa wa iyayen Dinka. Mahaifinta Chut Deng Achouth ya yi karatun kimiyyar kiwon lafiya kuma ya yi aiki a asibitin gwamnati a Khartoum . Mahaifiyarta Achol Aguin Majok, mai kula da gida, ba ta iya karatu da rubutu ba. A kusa da 1979, iyalin suka ƙaura daga Khartoum zuwa Juba lokacin da aka sake tura mahaifinta asibiti a can. A Juba, dukansu suna zaune a cikin ɗaki ɗaya.

A shekara ta 1983, mahaifinta ya mutu.[2] An yi imanin cewa mutumin da aka sanya shi ya maye gurbinsa a asibiti ya sa shi guba. Yayinda sauran dangin suka bar Juba zuwa ƙauyen mahaifiyarta, Deng da ɗan'uwanta suka zauna don halartar makaranta. Ta yi aure a ƙauyen.

A shekara ta 1984, Deng ta bar karatunta don shiga Sudan People's Liberation Army (SPLA). Yaƙin basasar Sudan na Biyu ya fara ba da daɗewa ba.[4] Ta zama memba na "Katiba Banat", ƙungiyar mata, inda sunanta na yaƙi shine "Nyanpakou". [5][6] Ta ba da tallafin likita ga SPLA kuma ta koyi yadda za a yi yaƙi a shirye-shiryen hare-hare.[2]

Saboda karuwar fada, Deng ta kasance da alhakin yara 22 daga iyalinta; ita da abokanta na battalion sun kai yaran sansanin 'yan gudun hijira na Majalisar Dinkin Duniya a Itang, Habasha, don halartar makaranta.[2] Sun ciyar da yara, kuma sun shirya kayan makaranta. Lokacin da gwamnatin Habasha ta rushe a shekarar 1991, kungiyoyin SPLA da ke can sun shiga ɓoye. A wannan lokacin, Deng ta fara fama da rashin haske, saboda jini (ba a sani ba) a cikin kwakwalwarta. Kungiyar ta yi tafiya a kan iyaka zuwa Kenya, inda ta sami magani a Nairobi. Ta kuma fara koyon Turanci, don faɗar game da kwarewar iyalinta idan ta tsira.[2]

'Yan gudun hijira

[gyara sashe | gyara masomin]

A shekara ta 1996, an ba Deng da iyalinta matsayin 'yan gudun hijira a Ostiraliya, inda ta sami damar cire kwayar cutar.[2] Iyalinta na daga cikin 'yan gudun hijirar Sudan ta Kudu na farko da suka zauna a Toowoomba . Ta yi karatu a Jami'ar Kudancin Queensland, tana mai da hankali kan inganta Ingilishi. Yayin da ta ga cewa 'yan Australia ba su san yakin Sudan ba, Deng ta fara magana a bainar jama'a. A shekara ta 2000, ta koma Canberra don yin kira ga gwamnati don karbar karin 'yan gudun hijirar Sudan ta Kudu, [2] ta shiga taron' yan gudun hijira don wakiltar Sudan ta Kudu. Ta yi tafiya zuwa Amurka, Burtaniya, da Jamus don yin magana game da Sudan ta Kudu. Komawa a Ostiraliya, ta kafa kungiyar 'yan gwagwarmayar kasa da kasa ta Sudan don haɗa' yan gudun hijira zuwa al'ummomin yankin da gwamnatocinsu. Baya ga sanar da jama'a game da yakin, Kungiyar ta taimaka wa 'yan gudun hijira su sake zama kuma su sami aiki.[2]

Yunkurin fafutuka

[gyara sashe | gyara masomin]

After the Naivasha agreement was signed in 2005, ending the war, Deng became active in promoting the Sudan People's Liberation Movement (SPLM) and educating the South Sudanese in Australia about the provisions of the agreement.[4] She addressed the 2007 General Debate session of the UNHCR Executive Committee.[2] As an ACT delegate, she participated in the Security Prosperity working group of the Australia 2020 Summit.[7] In recognition of her work, she was nominated to the SPLM National Liberation Council as the representative of the diaspora in Australia and Oceania.[4] She also campaigned for diaspora participation in the 2011 South Sudanese independence referendum. When political fighting erupted in 2013, she joined with civil society leaders to advocate for peace,[3] and founded South Sudanese Women Advocacy for Peace.[8] She participated in the IGAD-led peace process.[3]

Deng ya ci gaba da tafiya tsakanin Sudan ta Kudu da Ostiraliya. Ta fahimci alamun rushewar iyali a cikin al'ummomin 'yan gudun hijira, kuma ta ba da shawarar hadin kai tsakanin membobin al'umma wajen kiwon yara don rage umarnin shiga tsakani na gwamnati.[9]

In an interview with the Special Broadcasting Service released on 30 April 2022, Deng spoke of corruption allegations against former government ministers.[10]

A ranar 26 ga Afrilu 2022, Deng ta bar gidanta a Brisbane don aikinta na yau da kullun, amma ba ta dawo gida ba.[3] Bayan an ruwaito ya ɓace washegari, [3] Ofishin 'yan sanda na Queensland ya same ta mutu a wani yanki mai itatuwa a ranar 30 ga Afrilu 2022.[5] Ya zuwa 3 ga Mayu 2022, ba a sake sakin rahoton mai bincike ba.[11]Shugaba Salva Kiir Mayardit ta wallafa sakon ta'aziyya ga mijinta, SPLA Janar Biar Madiing Biar Yaak, da 'ya'yanta hudu da suka tsira.[3][4] Gidauniyar Tunawa da Yara da 'Yan Mata da suka ɓace ta fara kamfen ɗin GoFundMe tare da dangin Deng don binne ta a Sudan ta Kudu.[12] An gudanar da jana'izar a Ostiraliya a ranar 28 ga Mayu.[1] Daga nan sai ta sami jana'izar jihar bayan ta isa Sudan ta Kudu a watan Yunin 2022, inda aka binne ta a Kabari na Heroes.[13][1]

Bayanan da aka ambata

[gyara sashe | gyara masomin]
  1. 1.0 1.1 1.2 Read, Cloe (2022-05-27). "Woman warrior: A nation mourns the passing of a Queensland refugee". Brisbane Times (in Turanci). Retrieved 2022-08-13.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 Dobbs, Leo; Morel, Haude (23 November 2007). "Q&A: Dinka from Down Under keeps spotlight on Sudan". UNHCR (in Turanci). Retrieved 3 May 2022. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 "Body of missing Brisbane-South Sudanese woman found, family says". Eye Radio (in Turanci). 2 May 2022. Retrieved 3 May 2022.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 "Kiir mourns death of freedom fighter, Aguil Chut-Deng". Eye Radio (in Turanci). 3 May 2022. Retrieved 3 May 2022."Kiir mourns death of freedom fighter, Aguil Chut-Deng". Eye Radio. 3 May 2022. Retrieved 3 May 2022. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  5. 5.0 5.1 Mandil, Nichola (3 May 2022). "South Sudan mourns 'woman of immense courage'". BBC News (in Turanci). Retrieved 3 May 2022.Mandil, Nichola (3 May 2022). "South Sudan mourns 'woman of immense courage'". BBC News. Retrieved 3 May 2022. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":4" defined multiple times with different content
  6. "Eulogy and Tributes to Comrade Aguil Chut Deng of the SPLM/SPLA Girls' Brigade – 'Katiba Banat'". PaanLuel Wël Media Ltd – South Sudan (in Turanci). 3 May 2022. Retrieved 8 May 2022.
  7. "Australia 2020 Summit - full list of participants". The Sydney Morning Herald (in Turanci). 28 March 2008. Retrieved 8 May 2022.
  8. de’Chut Deng, Aguil (10 July 2014). "PRESS RELEASE: CAN YOU LET PEACE FILL YOU HEART & MIND". PaanLuel Wël Media Ltd - South Sudan (in Turanci). Retrieved 3 May 2022.
  9. "Aguil Chut:"Family breakdown and intervention orders are destroying our children"". SBS Your Language. 12 November 2017. Retrieved 3 May 2022.
  10. "Aguil Chut Deng:'We need peace for the people of South Sudan'". SBS Your Language (in Turanci). Retrieved 3 May 2022.
  11. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :5
  12. "Kiir pays tribute to Aguil Chut, Aguil's sister advocate for the repatriation of her body". North Corridor Morning Post (in Turanci). 3 May 2022. Archived from the original on 23 May 2022. Retrieved 8 May 2022.
  13. "Brisbane boy soldier Ayik Chut on fighting war in Ukraine". couriermail.com.au. July 22, 2022.


Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found