Akosua Busia

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Akosua Busia
Rayuwa
Haihuwa Ghana, 30 Disamba 1966 (57 shekaru)
ƙasa Ghana
Ƴan uwa
Mahaifi Kofi Abrefa Busia
Abokiyar zama John Singleton (en) Fassara  (1996 -  1997)
Ahali Abena Busia
Karatu
Makaranta Central School of Speech and Drama (en) Fassara
Matakin karatu Digiri
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a Jarumi, marubin wasannin kwaykwayo, marubuci, mai rubuta waka, ɗan wasan kwaikwayo, Marubuci da darakta
Muhimman ayyuka Ashanti (en) Fassara
The Final Terror (en) Fassara
Louisiana
Badge of the Assassin (en) Fassara
The Color Purple (en) Fassara
Crossroads (en) Fassara
Low Blow (en) Fassara
Native Son (en) Fassara
Saxo (en) Fassara
The Seventh Sign (en) Fassara
New Jack City (en) Fassara
Rosewood (en) Fassara
Mad City (en) Fassara
Tears of the Sun (en) Fassara
Kyaututtuka
IMDb nm0124333

Akosua Gyamama Busia (an haife ta 30 ga watan Disamba Shekara alif 1966)[1][2] yar wasan Ghana ce, Kuma darektan fina-finai, marubuciya kuma marubuciyan waƙa wanda ke zaune a Burtaniya. An fi saninta da matsayinta na Nettie Harris a cikin fim ɗin 1985 The Color Purple tare da Whoopi Goldberg.

Iyali da farkon rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Busia 'yar Kofi Abrefa Busia ce, wanda ya kasance firayim minista na Jamhuriyar Ghana (daga shekarar alif 1969 zuwa shekarar Alif 1972)[3] kuma basarake na gidan sarauta na Wenchi,[4] wani rukuni na Ashanti, wanda ya sa Akosua ta zama gimbiya. 'Yar uwarta, Abena Busia, mawakiya ce kuma malama, wacce farfesa ce a Turanci a Jami'ar Rutgers,[5] kuma tun shekarar 2017 ta kasance jakadan Ghana a Brazil.

Akosua Busia

Busia ta girma a kasar Ghana, kuma ta fara aikinta tun tana Yar shekara 16, tana halartar Makarantar Sakandare ta Magana da Wasan kwaikwayo ta London kan malanta.[6] Matsayinta na farko shine kamar Juliet a cikin wani farin farar fata wanda ke yin Shakespeare na Romeo da Juliet a Jami'ar Oxford, inda 'yan uwanta suke karatu.[6]

Aiki[gyara sashe | gyara masomin]

Matsayin Busia na fim sun hada da rawar gani kamar Bessie a cikin fim din shekara Alif 1986 na Richard Wright's novel Native Son (tare da Geraldine Page da Matt Dillon). Ta kuma yi rawar gani a cikin Hard Lessons tare da Denzel Washington da Lynn Whitfield a shekara alif 1986.[7] Busia ta buga Nettie (Danny gaban Glover da Whoopi Goldberg) a cikin Steven Spielberg na shekarar alif 1985 The Color Purple,[8] wanda aka samo daga littafin Alice Walker na wannan taken, kamar yadda Ruth a Badge of the Assassin (1985) kamar yadda Jewel a cikin Rosewood na John Singleton (1997)[9] kuma kamar yadda Patience a cikin Tears of the Sun na Antoine Fuqua (2003).[10] Ta kuma bayyana a talabijin a cikin jerin ER.[4]

Busia ita ce marubucin The Seasons of Beento Blackbird: A Novel (Washington Square Press, 1997, ISBN 9780671014094).[11][12] Tana daya daga cikin marubutan guda uku don daidaita yanayin wasan kwaikwayon na Toni Morrison na 1987 Beloved a fim din 1998 na wannan sunan wanda Jonathan Demme ya jagoranta.[13] A shekara ta 2008 Busia ta jagoranci fim game da mahaifinta: The Prof. A Man Remembered. Life, Vision & Legacy of K.A. Busia.[14] Busia ta kuma rubuta wakar "Moon Blue" tare da Stevie Wonder don kundin sa mai suna A Time 2 Love, wanda aka saki a 2005.[15] An saka waƙinta "Mama" a cikin tarihin rayuwar New Daughters of Africa na 2019, wanda Margaret Busby ta shirya.[16]

Bayan hiatus na shekaru 18 don haɓaka 'yarta, a cikin 2016 Busia ta dawo don yin aiki a cikin hanyar Broadway da Broadway na wasan Danai Gurira Eclipsed, tare da Lupita Nyong'o.[17] Don aikinta a kashe-Broadway, ta sami lambar yabo ta Obie don Babban Ayyuka kamar Rita.

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

A ranar 12 ga Oktoba 1996, Akosua Busia ta auri daraktan fim din Amurka John Singleton, wanda yake da 'ya mace[13] - Hadar Busia-Singleton (an haife shi 3 Afrilu 1997); ma'auratan sun sake su a ranar 15 ga Yuni 1997. Yarinyarsu ta halarci makaranta a Ghana, kafin ta dawo Amurka.[4]

Ta yi hadin gwiwa tare da 'yar uwarta Abena Busia the Busia Foundation International, da nufin "ba da taimako ga nakasassu".[18]

Filmography[gyara sashe | gyara masomin]

Shekara Take Matsayi Bayanan kula
1979 Ashanti Yarinyar Senoufo
1983 The Final Terror Vanessa
1984 Louisiana Ivy Fim ɗin TV
1985 Badge of the Assassin Ruth Fim ɗin TV
1985 The Color Purple Nettie Harris
1986 Crossroads Mace a Boardinghouse
1986 Low Blow Karma
1986 Hard Lessons (a.k.a. The George McKenna Story Cynthia Byers
1986 Native Son Bessie
1988 Saxo Yar tsana
1988 The Seventh Sign Penny Washburn
1991 New Jack City Mai kallon Kotun Mara daraja
1997 Rosewood Jewel
1997 Mad City Diane
1997 Ill Gotten Gains Fey
2003 Tears of the Sun Hakuri
2007 Ascension Day Cherry

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Who's Who Among African Americans. 22. Gale Research. 2008. p. 179. ISBN 978-1-4144-3400-1.
  2. McCann, Bob (2010). Encyclopedia of African American Actresses In Film And Television. McFarland. p. 62. ISBN 978-0-7864-3790-0.
  3. Takyi, Charles (22 December 2009). "Busia's family endorses new secretary for NPP". The Ghanaian Chronicle.[permanent dead link]
  4. 4.0 4.1 4.2 Kiesewetter, John (7 April 1999). "'ER' actress dreams about having it all". The Cincinnati Enquirer. Archived from the original on 18 February 2020. Retrieved 3 February 2010.
  5. "Busia, Abena - Professor", Department of Women's and Gender Studies. Archived 4 ga Maris, 2016 at the Wayback Machine, School of Arts and Sciences, Rutgers, The State University of New Jersey.
  6. 6.0 6.1 Smith, Gail (4 December 1998), "Just don't say 'no'", Mail & Guardian (South Africa).
  7. Akosua Busia on IMDb.
  8. Rosenberg, Donald (19 June 1990). "Akosua Busia's Dual Performance In 'Color Purple' Still Astonishing". Rocky Mountain News.
  9. Levin, Jordan (30 June 1996). "On Location: Dredging in the Deep South". Los Angeles Times. Archived from the original on 6 November 2012. Retrieved 12 March 2022.
  10. Fuchs, Cynthia (8 March 2003). "Tears of the Sun: Review". PopMatters.
  11. Rush, George (17 April 1997). "D'Angelo joins Al's bev-y of beauties". New York Daily News. Archived from the original on 12 March 2022. Retrieved 12 March 2022.
  12. "Writer", Akosua Busia website.
  13. 13.0 13.1 Fierman, Daniel (October 16, 1998). "Brawl Over 'Beloved'". Entertainment Weekly. Archived from the original on 24 March 2007.
  14. "The Prof: A Man Remembered". Archived 3 ga Maris, 2016 at the Wayback Machine
  15. "The wonder of it all". The Detroit News. 8 October 2005.
  16. Maxwell, Anne (19 July 2019). "The many urgent voices of women writers from Africa". The Sydney Morning Herald.
  17. Mark Kennedy, "Akosua Busia re-emerges in the spotlight in ‘Eclipsed’", Washington Times, 23 March 2016.
  18. Foundations, Akosua Busia website.