Jump to content

Célestine Ouezzin Coulibaly

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Célestine Ouezzin Coulibaly
senator of the Community (en) Fassara


Member of the National Assembly of Burkina Faso (en) Fassara

Rayuwa
Cikakken suna Makoukou Traoré
Haihuwa Ivory Coast, 1914
ƙasa Faransa
Ivory Coast
Mutuwa Ivory Coast, 1997
Ƴan uwa
Abokiyar zama Daniel Ouezzin Coulibaly  (1930 -
Karatu
Harsuna Faransanci
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa

Makoukou Célestine Ouezzin Coulibaly-Traoré (an haife Macoucou Traoré ; ta rasu a shekara ta 1997) shugaba ce mai adawa da mulkin mallaka a yammacin Afirka ta Faransa. Ta taimaka wajen kafa sashen mata na Rassemblement Democratique Africain a Côte d'Ivoire da Upper Volta, ta zama sakatare-janar a shekarar 1948. A shekara ta 1958, an naɗa ta ministar harkokin zamantakewa ta Upper Volta, mai yiwuwa ta zama mace ta farko da ta shiga majalisar ministoci a kowace gwamnatocin yammacin Afirka masu magana da harshen Faransanci.[1][2]

Tarihin Rayuwa

[gyara sashe | gyara masomin]

An yi imanin an haifi Ouezzin Coulibaly a wani lokaci tsakanin shekarun 1910-1914 a yankin Banfora na Burkina Faso a yau, wanda a lokacin ake kira Upper Volta. An santa da haihuwa a matsayin Makoukou (ko Macoucou) Traoré, [3] ita 'yar Balla Traoré ce, wacce ita ce shugabar Canton Sindou. Iliminta ya kai ga digirin koyarwa. A shekara ta 1930, ta auri Daniel Ouezzin Coulibaly, ta sami sunan Célestine a shekara ta 1931 sa’ad da ita da mijinta suka yi baftisma a matsayin ’yan Katolika na Roman Katolika.

Ta taimaka wajen kafa sashen mata na Rassemblement Democratique Africain a Cote d'Ivoire da Upper Volta, ta zama babban sakatariya a shekarar 1948.[1][2] Ouezzin Coulibaly na ɗaya daga cikin waɗanda suka jagoranci wasu mata kimanin 1,500 a wani tattaki zuwa gidan yari a Grand-Bassam a ranar 24 ga watan Disamban 1949, inda suka yi kira da a saki mazajensu waɗanda a matsayinsu na 'yan kungiyar PDCI-RDA ta 'yancin kai, hukumomin mulkin mallaka na Faransa suka ɗaure su ba tare da fuskantar shari'a ba. [4]

Tare da 'yan'uwan shugabannin Anne-Marie Raggi, Marguérite Sacoum, Odette Yacé da Marie Koré, ta saboda haka za a iya la'akari ɗaya daga cikin majagaba na 'yancin kai na Ivory Coast. [5]

A ranar 24 ga watan Oktoba 1958, Ouezzin Coulibaly aka naɗa Upper Volta Ministan Harkokin Jama'a, Gidaje da Aiki. Naɗin nata, wanda shi ne na farko ga wata mace a yammacin Afirka ta Faransa, ya zama kamar wani ci gaba mai ban sha'awa. Duk da haka, ba kamar juyin juya hali ba ne kamar yadda zai kasance kamar yadda ya faru makonni shida kacal bayan mutuwar mijinta, wanda ya kasance Shugaban Majalisar a Upper Volta. Ko da yake watakila mutuwarsa ta taka muhimmiyar rawa wajen naɗin nata, a matsayinta na ƙwararriyar malamar makaranta kuma ɗaya daga cikin mata masu ilimin boko a ƙasar, amma a gaskiya ta cancanci wannan matsayi. [6]

Bayan da ta bar muƙamin a shekarar 1959, duk da kasancewarta mace ta farko a majalisar dokokin ƙasar, [7] kasancewar ba ta samu muƙamin gwamnati ba bayan samun ‘yancin kai na Upper Volta a shekarar 1960 na iya zama koma baya ga rawar da mata ke takawa a siyasance. [8] Mai wakiltar Upper Volta, Ouezzin Coulibaly an zaɓe ta a majalisar dattijai ta Faransa a ranar 30 ga watan Afrilu 1959 inda ta zauna a kwamitin sufuri da sadarwa. Ta riƙe muƙamin har zuwa ranar 16 ga watan Maris 1961. [9]

  1. 1.0 1.1 Sheldon, Kathleen (2005). Historical Dictionary of Women in Sub-Saharan Africa. Scarecrow Press. pp. 191–. ISBN 978-0-8108-6547-1.
  2. 2.0 2.1 Miller, Judith Graves; Owusu-Sarpong, Christiane (2007). Des femmes écrivent l'Afrique: L'Afrique de l'Ouest et le Sahel. KARTHALA Editions. pp. 325–. ISBN 978-2-84586-853-3.
  3. "Mme Laurence Kuster née Ouezzin-Coulibaly" (in French). Necrologie.ci. 19 January 2010. Archived from the original on 9 January 2017. Retrieved 5 February 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
  4. "Colonisation et indépendance de la Côte d'Ivoire" (in French). Loidici.com. Archived from the original on 14 September 2019. Retrieved 6 February 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
  5. Ben Ismaël (5 September 2013). "Quand Houphouët-Boigny parle de la marche des femmes sur la prison de Grand-Bassam" (in French). news.abidjan.net. Retrieved 6 February 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
  6. Rouamba, Lydia; Descarries, Francine (2010). "Les femmes dans le pouvoir exécutif au Burkina Faso (1957-2009)" (in French). Erudit: Recherches féministes, vol 23, no 1. Retrieved 6 February 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
  7. Palingwindé, Inès Zoé Lydia Rouamba (June 2011). "La Participation des femmes à la vie politique au Burkina (1957 - 2009)" (PDF) (in French). Université du Québec à Montréal. Retrieved 6 February 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
  8. "Le cheminement politique des femmes de la Haute-Volta au Burkina" (in French). le faso.net. 9 March 2006. Retrieved 5 February 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)
  9. "Ouezzin-Coulibaly, Célestine" (in French). Sénat. Retrieved 6 February 2016.CS1 maint: unrecognized language (link)