Cocin Uwargidanmu Maryamu ta Sihiyona

Cocin Uwargidanmu Maryamu ta Sihiyona
ርዕሰ አድባራት ቅድስተ ቅዱሳን ድንግል ማሪያም ፅዮን
More pictures
Wuri
Ƴantacciyar ƙasa	Habasha
Region of Ethiopia (en)	Tigray Region (en)
Zone of Ethiopia (en)	Mehakelegnaw Zone (en)
District of Ethiopia (en)	Axum town (en)
Birni	Axum
Coordinates	14°07′49″N 38°43′10″E
History and use
Opening	1964
Suna saboda	Maryamu, mahaifiyar Yesu
Addini	Ethiopian Orthodox Tewahedo Church (en)
Suna	Maryamu, mahaifiyar Yesu
Karatun Gine-gine
Style (en)	Byzantine Revival architecture (en)

Dome da hasumiyar kararrawa na Sabon Cathedral na Uwargidanmu Maryamu ta Sihiyona.

Ikilisiyar Uwargidanmu, Maryamu ta Sihiyona Ikilisiyar Orthodox ta Tewahedo ce ta Habasha wacce ake da'awar tana dauke da Akwatin Alkawari.

Cocin yana cikin garin Axum, Yankin Tigray a arewacin Habasha, kusa da filin Obelisks na Axum . An yi imanin cewa an gina cocin na asali a lokacin mulkin Ezana mai mulkin Kirista na farko na Masarautar Axum (Eritrea da Habasha na yanzu), a cikin karni na 4 AD, kuma an sake gina shi sau da yawa tun daga lokacin. Ba a ba mata izinin shiga cikin "Tsohon Ikilisiya"; Budurwa Maryamu Mai Albarka, wanda ke wakiltar asalin akwatin, shine kawai wurin da aka ba mata izini a cikin ɗakinsa.

Tarihi

Tun lokacin da aka kafa shi a lokacin bishop na Frumentius, Bishop na farko na Axum, (wanda aka sani a Habasha da Abune Selama Kesatie Birhan ko "Ubanmu na Zaman Lafiya mai Bayyana Haske"), an lalata Ikilisiyar Maryamu ta Sihiyona kuma an sake gina ta akalla sau ɗaya, ko sau biyu kamar yadda al'ada ta ce. Halakarsa ta farko ta faru ne a hannun Sarauniya Gudit a cikin karni na 10, kodayake tarihin tarihi bai tabbatar da hakan ba. Na biyu, kuma na farko da aka tabbatar, lalacewa ta faru ne a karni na 16 a hannun Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi, bayan haka Sarkin sarakuna Gelawdewos ya sake gina shi, sannan Fasilides ya sake gina kuma ya faɗaɗa shi a cikin karni na 17. Francisco Álvares, wanda ya kasance a Habasha kafin hallaka ta, ya bayyana shi kamar haka:   Cocin Saint Mary na Sihiyona shine wurin gargajiya inda aka naɗa Sarakunan Habasha. Wannan hakika yana nufin idan ba a naɗa Sarkin sarakuna a Axum ba, ko kuma aƙalla ba a tabbatar da shi ta hanyar hidima ta musamman a St. Maryamu ta Sihiyona, ba za a iya kiran shi da taken "Atse" ba.

Cocin muhimmiyar cibiyar aikin hajji ce ga Cocin Orthodox na Habasha Tewahedo, musamman a lokacin "Festival of Zion Mariam" a ranar 30 ga Nuwamba (21 Hidar a Kalandar Habasha).

Yaƙin Tigray

A tsakiyar watan Disamba na 2020 a lokacin Yaƙin Tigray, a cewar Shirin Yammacin Turai tare da Afirka (EEPA), 'yan ta'adda sun fitar da mutane 750 da ke ɓoye a cikin cocin kuma sun kashe su. Mutanen yankin sun yi zargin da niyyar satar Akwatin Alkawari, amma ba a sami wata shaida game da wannan zargi ba har zuwa yau.

Wani rahoto na baya-bayan nan da Amnesty International ta bayar ya nuna laifukan yaki da sojojin Eritrea suka aikata a ciki da kewayen Aksum, da kuma lalata cocin, amma ba a tabbatar da waɗannan rahotanni ta hanyar bincike mai zaman kansa ko kuma Hukumar Kare Hakkin Dan Adam ta Habasha ba.

Gwamnatin Habasha ta hana masu binciken shari'a shiga cikin cocin, kuma ta hana duk wani yunkurin waje na binciken cin zarafin bil'adama da ya faru a cocin da Axum. Hukumar Masana Kare Hakkin Dan Adam ta Duniya a Habasha (ICHREE) ta yi kira ga gwamnatin Habasha da ta "ba da damar shiga ICHREE da sauran kungiyoyin bincike masu zaman kansu ba tare da cikas ba, tare da kafofin watsa labarai masu zaman kansu, don bincika waɗannan zarge-zargen keta haƙƙin ɗan adam, amma tun daga watan Agusta 2023 gwamnati ta ci gaba da toshe bincike mai zaman kansa.

Akwatin Alkawari

Cocin allon.

Hoton tsarkaka tara (ba duka a cikin hoto ba) na Ikilisiyar Habasha, kamar yadda aka nuna a kan mural a cikin Ikilisiyar Uwargidanmu Maryamu ta Sihiyona.

Cocin Saint Mary na Sihiyona ya yi iƙirarin cewa yana dauke da Akwatin Alkawari na asali.

Dangane da haka, an tura Akwatin zuwa Chapel of the Tablet kusa da tsohuwar coci saboda 'zafi' na allahntaka daga Tablets ya fashe duwatsu na tsarkakewar ciki ta baya. Sarauniyar Habasha Menen ta ba da kuɗin gina ɗakin sujada na yanzu.

Bisa ga al'adar ibada, Akwatin ya zo Habasha tare da Yarima Menelik na bayan ya ziyarci mahaifinsa Sarki Solomon a Urushalima.

A ranar 9 ga Yuni 1992, tsohon farfesa na Nazarin Habasha a Jami'ar London, Edward Ullendorff, ya bayyana cewa shi da kansa ya bincika akwatin da ke cikin cocin a 1941 yayin da yake aiki a matsayin jami'in Sojojin Burtaniya. Ya bayyana akwatin a matsayin komai, da kuma "Tsakanin- zuwa ƙarshen zamani [daga] lokacin da aka ƙirƙira waɗannan ad hoc."

A halin yanzu, kawai mai kula da malamin ne zai iya kallon Akwatin, daidai da asusun Littafi Mai-Tsarki game da haɗarin yin hakan ga waɗanda ba Kohanim ba. Wannan rashin samun dama, da tambayoyi game da asusun gaba ɗaya, ya sa Habashawa da malaman kasashen waje su nuna shakku game da gaskiyar da'awar. Wanda ya riga shi ya nada malamin mai kula da shi har abada kafin wanda ya riga shi mutu. Idan mai kula da ke kan mulki ya mutu ba tare da sunayen magaji ba, to, 'yan majami'ar suna gudanar da zabe don zaɓar sabon mai kula. Mai kula sa'an nan kuma an tsare shi a cikin ɗakin sujada na Akwatin Alkawari har tsawon rayuwarsa, yana addu'a a gabansa kuma yana miƙa turare.