Freda Akosua Prempeh

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Freda Akosua Prempeh
Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2021 -
District: Mazabar Tano North
Election: 2020 Ghanaian general election (en) Fassara
Minister of State for Works and Housing (en) Fassara

ga Janairu, 2021 -
Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2017 -
District: Mazabar Tano North
Election: 2016 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2013 - 6 ga Janairu, 2017
District: Mazabar Tano North
Election: 2012 Ghanaian general election (en) Fassara
Assembly Member (en) Fassara

2002 - 2010
District: Dade-Kotopon Constituency (en) Fassara
Rayuwa
Haihuwa Duayaw Nkwanta, 23 ga Janairu, 1966 (58 shekaru)
ƙasa Ghana
Harshen uwa Yaren Akan
Karatu
Makaranta Ghana Institute of Management and Public Administration (en) Fassara diploma (en) Fassara : public administration (en) Fassara
Ghana Institute of Journalism (en) Fassara Master of Arts (en) Fassara : public relations (en) Fassara
Ghana Communication Technology University (en) Fassara Doctor of Philosophy (en) Fassara : business administration (en) Fassara
KNUST Senior High School (en) Fassara
Ghana Institute of Journalism (en) Fassara diploma (en) Fassara : public relations (en) Fassara, advertising (en) Fassara
University of Ghana Digiri a kimiyya : business management (en) Fassara, Albarkatun dan'adam
University of Leicester (en) Fassara Master of Arts (en) Fassara : Kasuwancin yanar gizo
Chartered Institute of Marketing (en) Fassara diploma (en) Fassara, postgraduate diploma (en) Fassara : Kasuwancin yanar gizo
Harsuna Yaren Akan
Turanci
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa da marketer (en) Fassara
Wurin aiki Sunyani (en) Fassara
Imani
Addini Kiristanci
Jam'iyar siyasa New Patriotic Party

Freda Akosua Oheneafrewo Prempeh (an haife ta a ranar 23 ga watan Janairu, 1966)[1] 'yar siyasa ce 'yar kasar Ghana, kuma 'yar majalisa, a majalisa ta bakwai kuma 'yar majalisa ta takwas na jamhuriya ta hudu ta Ghana mai wakiltar mazabar Tano ta Arewa a yankin Ahafo, Ghana.[2][3] A halin yanzu ita ce karamar ministar ma'aikatar ayyuka da gidaje ta Ghana. A baya ta taba zama mataimakiyar ministar jinsi da kuma 'yar majalisa - "Matar majalisa" daga 2002 zuwa 2010 na yankin zaben Lakoo na mazabar La-Dadekotopo a babban yankin Accra.[4]

A shekarar 2017, an nada ta shugabar kwamitin shirya gasar cin kofin nahiyar Afirka ta mata 2018 mai mambobi 11.[5][6][7][8]

Rayuwar farko da ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haife ta a ranar 23 ga Janairu, 1966 a Accra ga dangin sarauta na Ghana. Ita ce 'ya ta uku ga marigayi Ohenenana Akwasi Agyeman Dua-Prempeh, na gidan sarautar Ashanti da marigayiya Nana Amma Serwaa, Kontihemaa na Duayaw Nkwanta, (wanda aka sani a cikin sirrin rayuwa kamar Madam Georgina Ansah).

Freda Akosua Prempeh

Freda ta fara karatunta na farko a Makarantar Firamare ta Jami'ar Kumasi sannan ta ci gaba da matakinta na Ordinary(O) a Makarantar Sakandare ta Fasaha (yanzu KNUST Senior High School) a Kumasi, Ghana. Sannan ta ci gaba da samun Advanced level Certificate (A level) a Accra Workers College a Accra, Ghana. Daga nan sai ta ci gaba zuwa Cibiyar Jarida ta Ghana, inda tayi Diploma a cikin Harkokin Jama'a da Talla. Cibiyar Gudanarwa da Gudanar da Jama'a ta Ghana ta karrama ta a cikin Babban Jami'in Jama'a a 1998. Tana da Takaddun shaida da kuma Babban Takaddun shaida a Kasuwanci, DipM, MCIM, Chartered Marketer Professional Postgraduate Diploma a Talla, duk daga Cibiyar Kasuwanci ta Chartered, Ƙasar Ingila. Ta sami digirin ta a (Business Administration), Option na Human Resource Management daga Jami'ar Ghana a shekarar 2006.[9] Ta kuma karanta MA Comms, Media and Public Relations a Jami'ar Leicester, UK, sannan ta yi digirin digirgir kan harkokin kasuwanci daga Ghana. Kwalejin Jami'ar Fasaha.[10][11]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Freda Akosua Prempeh ta fito ne daga Duayaw Nkwanta, babban birnin mazabarta ta Tano North, a yankin Ahafo, Ghana. Ita Kirista ce, kuma tana da aure da ɗa.

Freda ta kusan rasa ranta sakamakon ambaliyar ruwa da bala'in gobara a ranar 3 ga Yuni, 2015 a da'irar, Accra.[12]

Kafin zaben Freda a cikin ofishi a matsayin memba a majalisa a 2013, ta kasance mai gudanarwa a Otal din Point Hudu a Sunyani kuma ta yi aiki tare da Ofishin Kurkuku na tsawon shekaru 10. Ita 'yar wasa ce mai son motsa jiki da kuma mai yarda da karfin mata.

Rayuwar siyasa[gyara sashe | gyara masomin]

Freda Prempeh mallakar New Patriotic Party (N.P.P.). Aikinta na siyasa ya fara ne a 2002, a matsayin memba na Majalisar Wakilai na Yankin Za ~ e na Lakoo na Yankin La-Dadekotopo a Yankin Babban Accra, na tsawon shekaru 8, A watan Fabrairun 2006, An kira ta da ta yi aiki a Hukumar sulhu ta kasa a matsayin Jami'in Harkokin Jama'a na tsawon watanni 9. A yanzu haka ita ce memba a majalisar dokoki ta Tano North Constituency, kuma tana aiki a kan Ma'adanai da Makamashi, Kwamitin Tabbatar da Gwamnati a majalisa. Shugaba Akufo-Addo ne ya nada ta a matsayin Mataimakin Ministan Ayyuka da Gidaje, a cikin 2017.[13] A yanzu haka ita ce Mataimakin Ministan Jinsi, Yara da Kariyar zamantakewa.

Freda Akosua Prempeh

Ta tsaya takara a babban zaben Ghana na 2020 a matsayin 'yar takarar majalisar dokoki ta Tano North a kan tikitin sabuwar jam'iyyar Patriotic Party, kuma ta yi nasara da fiye da kashi 51%. Wannan ya sa ta zama wa'adi na 3 a matsayin 'yar majalisa kuma yanzu ta zama 'yar majalisa ta 8 a jamhuriya ta hudu.

Muƙamai na jagoranci da aka gudanar[gyara sashe | gyara masomin]

  • 2004-2008 Memba, Majalisar Gwamnonin, – Majalisar Ma'aikatar Cikin Gida      2005-2008 Memba – Hukumar Watsa Labarai ta Kasa
  • 2005-2008 Member Board – Tsarin Inshorar Kiwon Lafiya na Kasa, Kpeshie Sub- Metro, Accra            
  • 2002-2006 Shugaban kwamitin, Kwamitin Ci gaban (Accra Metropolitan Assembly)
  • 2006/2007 Kafa memba kuma Mataimakin Shugaban kasa, Daliban Makarantar Ilimin Ilimin Kasuwanci na shekarar ( TESCON ), Jami'ar Ghana, Accra City Campus 
  • 2008 Memba na, Kwamitin Sadarwa. Jam'iyyar New Patriotic Party, Kungiyar Kawancen Kasa
  • Shugaban kasa da kuma wanda ta kafa, Kungiyar Mata ta Mata ta Ghana

Membobin kungiyoyin kwararru[gyara sashe | gyara masomin]

  • 31 Oktoba 2003 zuwa yau Cibiyar Hulda da Jama'a (IPR, Ghana) - Amintaccen ➞➞➞ Memba.
  • Oktoba 2000 - Oktoba 2003➞Cibiyar Hulda da Jama'a (IPR) Ghana - Mataimakin Memba
  • Kungiyar 'Yan Jarida ta Ghana (GJA) - Mamba mai alaƙa

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Ghana Parliament member Freda Akosua Oheneafrewo Prempeh". www.ghanaweb.com. Archived from the original on 2019-03-06. Retrieved 2019-10-06.
  2. "Ghana Election Results". Ghana Elections 2012 - Peace FM. Archived from the original on 2016-04-13. Retrieved 2016-09-11.
  3. "NPP Primaries: Hon. Freda Retains Tano North Constituency Seat". www.ghanaweb.com. Retrieved 2016-09-11.
  4. Sir, Coffie (14 August 2018). "Profile of Hon.Freda Prempeh". Archived from the original on 23 April 2019. Retrieved 4 August 2022.
  5. "Tano North MP Freda Prempeh sworn-in as AWCON LOC chair". Graphic Online (in Turanci). 2017-09-28. Retrieved 2019-10-06.
  6. "Hon. Freda Prempeh | Citi Sport" (in Turanci). Archived from the original on 2019-10-06. Retrieved 2019-10-06.
  7. "Ghana must bid to host AFCON 2019 – AWCON Chairperson says". www.pulse.com.gh (in Turanci). 2018-12-04. Retrieved 2019-10-06.
  8. Bebli, Anthony. "We're ready to host Women's AFCON- Freda Prempeh | Starr Fm" (in Turanci). Retrieved 2019-10-06.
  9. "Ghana MPs - MP Details - Prempeh, Freda". ghanamps.com. Retrieved 2016-09-11.
  10. "Parliament of Ghana". www.parliament.gh. Retrieved 2019-03-02.
  11. "Profile of Hon. Freda Prempeh – Mitsu Ghana" (in Turanci). Archived from the original on 2019-04-23. Retrieved 2019-04-23.
  12. "Parliament shed tears for Circle disaster". Ghana news agency. Ghana News Agency. 5 June 2015.
  13. "I'm Ready To Serve As The Deputy Minister Of Sports—Hon. Freda Prempeh". Modern Ghana. 2017-01-14. Retrieved 2019-03-02.