Jump to content

Harshe na Kurame na Adamorobe

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshe na Kurame na Adamorobe
  • Harshe na Kurame na Adamorobe
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 ads
Glottolog adam1238[1]

Harshen Kurame na Adamorobe ko AdaSL yaren kurame ne na ƙauye da ake amfani da shi a Adamorobe, ƙauyen Akan a gabashin kasar Ghana . Kimanin kurame 30 da masu ji 1370 ne ke amfani da shi a shekara ta (2003).[2]

Al'ummar Adamorobe sananne ne saboda yawan abubuwan da suka faru na kurma na gado (genetic recessive autosomal). Ya zuwa shekara ta 2012, kusan kashi 1.1% na yawan jama'a kurame ne, amma kashi ya kai kashi 11% a 1961 kafin shugaban yankin ya kafa manufofin da ke hana kurame su auri wasu kurame.[3] Kurame sun shiga cikin al'umma.

A karkashin wadannan yanayi, AdaSL ya bunkasa a matsayin yaren kurame na asali, cikakke mai zaman kansa daga Harshen Kurame na Ghana (wanda ke da alaƙa da Harshen Kurame na Amurka). AdaSL yare ne na kurame wanda ya bambanta da yarukan kurame na birane kamar Harshen Kurame na Ghana saboda yawancin masu magana da yaren kurame da aka raba ba kurame ba ne. Harshen kurame na kasa yawanci yana fitowa ne don manufar amfani da kurame kamar waɗanda ke halartar makarantu musamman ga kurame. Wannan muhimmin fasalin yarukan kurame da aka raba yana canza yadda ake kiyaye shi, ci gaba, da raba shi. Misali na tarihi na al'ummar sanya hannu da aka raba shi ne tsibirin Martha's Vineyard (Martha's Vinefield Sign Language). [4]

AdaSL tana raba alamomi da siffofi na prosodic tare da wasu yarukan kurame a yankin, kamar Harshen Kurame na Bura, amma an ba da shawarar cewa waɗannan kamanceceniya sun kasance ne saboda alamun al'adu maimakon alaƙar kwayar halitta. AdaSL yana da fasalulluka waɗanda suka saita shi daga yarukan kurame na manyan al'ummomin kurame da aka yi nazari har zuwa yanzu, gami da rashin nau'in ginin mai rarrabawa wanda ke nuna motsi ko wuri (wani lokacin ana kiransa "masu rarrabawa"). Maimakon haka, AdaSL yana amfani da nau'ikan maganganu masu yawa waɗanda aka samo a cikin harshen da ke kewaye, Akan. Frishberg ya ba da shawarar cewa AdaSL na iya kasancewa da alaƙa da "ƙamus na kasuwanci da aka yi amfani da shi a kasuwanni a duk faɗin Yammacin Afirka". Don haka AdaSL yana ba da yanki mai ban sha'awa don bincike kan yarukan kurame na harshe.

Fiye da shekaru goma, yaran kurame na ƙauyen sun halarci makarantar kwana a Mampong-Akuapem, inda ake amfani da Harshen Kurame na Ghana na ASL. A sakamakon haka, wannan harshe ya zama harshen farko na waɗannan yara kuma umarnin su na AdaSL yana raguwa. Wannan na iya haifar da cikakken canji na kurame a Adamorobe zuwa harshen kurame na Ghana. Saboda haka, AdaSL yare ne mai haɗari.

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshe na Kurame na Adamorobe". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. (Beppie ed.). Missing or empty |title= (help)
  3. Kusters, Annelies (2012). ""The Gong Gong Was Beaten"—Adamorobe: A "Deaf Village" in Ghana and its Marriage Prohibition for Deaf Partners". Sustainability. 4 (12): 2765–2784. doi:10.3390/su4102765.
  4. Kusters, Annelies (April 2014). "Language ideologies in the shared signing community of Adamorobe". Language in Society. 43 (2): 139–158. doi:10.1017/S0047404514000013. ProQuest 1510382407.