Jump to content

Harshen Alutiiq

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshen Alutiiq
'Yan asalin magana
450
Baƙaƙen boko da Eskimo alphabet (en) Fassara
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 ems
Glottolog paci1278[1]

Harshen Alutiiq (wanda kuma ake kira Sugpiak, Sugpiaq, [2] Sugcestun, Suk, [3] Supik, [2] [3] Pacific Gulf Yupik, Gulf Yupik, [3] Koniag-Chugach ) masu magana daa alutiiq suna zaune a Alaskan kuma ana ɗaukar harshen Yup'ik na kudu maso yamma. harshe.

sunayen mutane Sugpiaq-Alutiiq matsala ce. Aleut, Alutiiq, Sugpiaq, Rasha, Pacific Eskimo, Unegkuhmiut, da Chugach Eskimo suna daga cikin kalmomin da aka yi amfani da su don gano wannan rukuni na 'yan asalin ƙasar da ke zaune a yankin Lower Kenai na Alaska.

Kimanin mutane 400 daga cikin mutanen Alutiiq na 3,000 har yanzu suna magana da harshen Alutiiq. Al'ummomin Alutiiq a halin yanzu suna cikin aiwatar da sake farfado da yarensu. A shekara ta 2010 makarantar sakandare a Kodiak ta amsa buƙatun ɗalibai kuma ta amince da koyar da harshen Alutiiq. Kimanin mutane 50 ne kawai ke magana da yaren Kodiak, dukansu tsofaffi ne, kuma yaren yana cikin haɗarin rasa gaba ɗaya. Ya zuwa shekara ta 2014, Jami'ar Alaska Pacific da ke Anchorage tana ba da azuzuwan ta amfani da dabarar "Where Are Your Keys?" .

Yana da manyan yaruka guda biyu:

  • Koniag Alutiiq: ana magana da shi a saman Yankin Alaska da Tsibirin Kodiak; an kuma yi magana da shi ne a Tsibirin Afognak kafin mutane su bar hakan bayan girgizar kasa ta Jumma'a mai kyau ta 1964.
  • Chugach Alutiiq: ana magana da shi a Yankin Kenai da kuma Prince William Sound .

Fasahar sauti

[gyara sashe | gyara masomin]

Sautin da aka yi amfani da shi

[gyara sashe | gyara masomin]
Labari Alveolar Palatal Velar Rashin ƙarfi
fili Lab. fili <small id="mweQ">Lab.</small>
Hanci ba tare da murya ba ŋ̊
murya m n ŋ
Dakatar da / AfricateRashin lafiya p t t͡ʃ k q
Fricative <small id="mwrg">ba tare da murya ba</small> f s x χ χʷ[lower-alpha 1]
<small id="mwww">murya</small> ɣ ɣʷ ʁ ʁʷ
<small id="mw0g">gefen</small> ɬ
Kusanci l j w[lower-alpha 2]
  1. A /χʷ/ sound sometimes occurs, and is either written as ur, or occurs as a sound of a syllable-final rw; /ʁʷ/, and occurs as an allophone of /ʁʷ/ after consonants like /q/.
  2. [w] is an allophone of /ɣʷ/ syllable-finally and elsewhere.

Ana iya haɗa ƙwayoyin ƙwayoyin (misali kk; [kː]). Ana furta ma'anar guda biyu a jere ko dai daban ko kuma a matsayin geminate dangane da yaren. Ana samun karin sassan /ɾ~r, lj, rj/ a cikin kalmomin aro.

Sautin sautin

[gyara sashe | gyara masomin]
A gaba Tsakiya Komawa
Kusa i u
Tsakanin ə
Bude a

Duk sautunan sai dai /ə/ ana ɗaukar su cikakkun sautunan kuma suna iya zama gajere ko tsawo. /ə/ ba ya tsawo kuma ba ya faruwa a cikin tarin wasula amma ana iya saita shi kamar yadda yake kusa da wasu sassan.

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Alutiiq". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. 2.0 2.1 "List of Alutiiq (Sugpiaq) language resources". uaf.edu. Archived from the original on 2013-02-17.
  3. 3.0 3.1 3.2 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named refLanguageintheusa