Harshen Edo

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshen Edo
Ẹ̀dó
'Yan asalin magana
harshen asali: 1,600,000 (2015)
Baƙaƙen boko
Lamban rijistar harshe
ISO 639-2 bin
ISO 639-3 bin
Glottolog bini1246[1]
Edo
Bini
Ẹ̀dó
Asali a Nigeria
Yanki Edo State
Ƙabila Edo people
'Yan asalin magana
Template:Sigfig million (2015)[2]
Latin
Lamban rijistar harshe
ISO 639-2 bin
ISO 639-3 bin
Glottolog bini1246[1]
Linguistic map of Benin, Nigeria, and Cameroon. Edo is spoken in southern Nigeria.

Edo /ˈɛ d oʊ / [3] (tare da wasula, Ẹ̀dó ), wanda kuma ake kira Bini (Benin), harshe ne da ake magana da shi a Jihar Edo, Nijeriya. Yaren asali ne na mutanen Edo kuma shi ne harshe na farko a Daular Benin da wanda ya gabace ta, Igodomigodo .

Fassarar sauti[gyara sashe | gyara masomin]

Wasula[gyara sashe | gyara masomin]

Akwai wasula guda bakwai, /i e ɛ a ɔ o u/, dukansu suna iya zama masu tsawo ko dan-hanci, da sautuka uku.

Bakake[gyara sashe | gyara masomin]

Yaren Edo yana da matsakaicin kama da yaren Edoid. Yana kula da dan-hanci guda daya kawai, /m/, amma yana da bakake na baka 13, /r, l, ʋ, j, w/ da tasha 8, wadanda ke da allunan hanci kamar [n, ɲ, ŋʷ], da nasalized. allophones [ʋ̃, j̃, w̃] kafin wasalin hanci.

Labial Labiodental Alveolar Palatal Velar Labio-velar Glottal
Nasal m
M p  b



[pm bm]
t  d



[tn dn]
k  ɡ



[kŋ ɡŋ]
k͡p  ɡ͡b



[k͡pŋ͡m ɡ͡bŋ͡m]
Ƙarfafawa f  v s  z x  ɣ ɦ
Trill r
Kusa kusan ɹ̝̊  ɹ̝
Buɗe kusan ʋ



[ʋ̃]
l



[n]
j



[ɲ] [j̃]
w



[ŋʷ] [w̃]

An bayyana rhotics guda uku a matsayin mai sauti da mara sauti da kuma karancin nau'in Ingilishi kusan. Koyaya, Ladefoged [page needed] ya sami duka ukun sun kasance kusan, tare da daga murya-marasa murya guda biyu (ba tare da bata lokaci ba) kuma watakila a wani wuri daban-daban na magana idan aka kwatanta da na uku amma ba trills ba.

Nazarin harshen[gyara sashe | gyara masomin]

Tsarin haruffa na da sauki, kasancewar CVV mafi yawa, inda VV ko dai dogon wasali ne ko /i, u/ da wani wasalin baka ko na hanci suna da bambanci.

Tsarin Rubutu[gyara sashe | gyara masomin]

Haruffan Yaren Edo na da haruffa na daban don dake fita ta hanci kamar /ʋ/ da /l/, mw da n :

A B D E E F G Gb Gh H I K Kh Kp L M Mw N O Ya P R Rh Rr S T U V Vb W Y Z
/a/ /b/ /d/ /e/ /ɛ/ /f/ /ɡ/ /ɡb/ /ɣ/ /ɦ/ /i/ /k/ /x/ /kp/ /l/ /m/ /ʋ/ /l/ /o/ /ɔ/ /p/ /r/ /ɹ̝̊/ /ɹ̝/ /s/ /t/ /u/ /v/ /ʋ/ /w/ /j/ /z/

Ana rubuta wasula masu tsawo ta hanyar ninka harafin. Ana iya rubuta wasulan hanci daga ƙarshe da -n ko tare da dan-hanci na farko. Za'a iya rubuta sautin tare da tsattsauran lafazi, lafazin kabari, da mara alama, ko tare da ta ƙarshe -h (-nh tare da wasalin hanci).

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Edo". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. Cite error: Invalid <ref> tag; name "Glottolog" defined multiple times with different content
  2. Template:Ethnologue21
  3. Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student's Handbook, Edinburgh
  • Emovon, Joshua A. (1979). Nazarin phonological Edo (Bini), tare da nuni na musamman ga jimlar magana. Jami'ar London, Makarantar Gabas da Nazarin Afirka (United Kingdom)

Hanyoyin haɗi na waje[gyara sashe | gyara masomin]


Template:Volta-Niger languages