Harshen Kurame na Amurka
Harshen Kurame na Amurka | |
---|---|
𝣷𝪜 𝤃𝪜 𝣜𝪜 | |
'Yan asalin speakers | 250,000 (1972) |
| |
SignWriting (en) ![]() ![]() ![]() | |
Lamban rijistar harshe | |
ISO 639-3 |
ase |
Glottolog |
amer1248 [1] |
![]() |
Harshen kurame na ƙasar Amurka (ASL) yare ne na halitta wanda ke aiki a matsayin harshen kurame na Al'ummomin kurame na Amurka da kuma mafi yawan mutanan Kanada masu magana da Ingilishi. ASL cikakkiyar kuma an tsara harshe ne na gani wanda aka bayyana ta hanyar amfani da siffofin hannu da wadanda ba na hannu ba.[2] Baya ga Arewacin Amurka, ana amfani da yarukan ASL da ASL-based Creoles a kasashe da yawa a duniya, gami da yawancin Yammacin Afirka da sassa na Kudu maso gabashin Asiya. ASL kuma ana koyonsa sosai a matsayin yare na biyu, yana aiki a matsayin harshen magana. ASL tana da alaƙa da Harshen Kurame na Faransanci (LSF). An ba da shawarar cewa ASL yare ne na creole na LSF, kodayake ASL yana nuna siffofi masu ban sha'awa na yarukan creole, kamar su agglutinative morphology.
ASL ta samo asali ne a farkon karni na 19 a Makarantar Amurka don Kurame (ASD) a Hartford, Connecticut, daga halin da ake ciki na hulɗar harshe. Tun daga wannan lokacin, makarantu sun yada amfani da ASL a ko'ina ga kungiyoyin kurame da kurame. Duk da amfani da shi sosai, ba a dauki ƙididdigar ƙididdigatattun masu amfani da ASL ba. Kimanin amintacce ga masu amfani da ASL na Amurka ya kasance daga mutane 250,000 zuwa 500,000, gami da yawan yara na kurame (CODA) da sauran masu ji.
Alamomi a cikin ASL suna da abubuwa da yawa, kamar motsi na fuska, jiki, da hannaye. ASL ba wani nau'i ne na pantomime ba, kodayake iconicity yana taka muhimmiyar rawa a cikin ASL fiye da harsunan da ake magana. Sau da yawa ana ba da kalmomin aro na Ingilishi ta hanyar rubutun yatsunsu, kodayake ƙamus na ASL ba shi da alaƙa da na Ingilishi. ASL tana da yarjejeniya magana da alama ta aspectual kuma tana da tsarin samar da masu rarrabawa aglutinative. Yawancin masana harsuna sun yi imanin cewa ASL yare ne na batun-kalma-abu. Koyaya, akwai wasu shawarwari da yawa don lissafin umarnin kalmomin ASL.
Rarraba
[gyara sashe | gyara masomin]ASL ya fito ne a matsayin yare a Makarantar Amurka don Kurame (ASD), wanda Thomas Gallaudet ya kafa a 1817, : 7 wanda ya haɗu da Tsohon Harshen Kurame na Faransanci, harsunan kurame daban-daban na ƙauye, da tsarin kurame na gida. An halicci ASL a cikin wannan yanayin ta hanyar hulɗa da harshe.: 11 [lower-alpha 1] ASL ta sami rinjaye daga masu gaba amma sun bambanta da su duka.[3] : 7 :7
Tasirin Harshen Kurame na Faransanci (LSF) akan ASL yana bayyane; alal misali, an gano cewa kusan 58% na alamomi a cikin ASL na zamani suna da alaƙa da alamun Harshen Kurama na Tsohon Faransanci.: 7 : 14 Koyaya, wannan ƙasa da ma'auni na 80% da aka yi amfani da shi don ƙayyade ko harsuna masu alaƙa da gaske yare ne.[4]: 14 Wannan ya nuna cewa ASL mai tasowa ya shafi sauran tsarin sa hannu da daliban ASD suka kawo duk da cewa darektan makarantar na asali, Laurent Clerc, ya koyar a LSF.[3]: 7 [4]: 14 A zahiri, Clerc ya ba da rahoton cewa sau da yawa yana koyon alamun ɗalibai maimakon isar da LSF: [4]: 14:14 An ba da shawarar cewa ASL creole ne wanda LSF shine harshen superstrate kuma yarukan alamar ƙauyen sune harsunan substrate.::493 Koyaya, bincike na baya-bayan nan ya nuna cewa ASL na zamani ba ya raba yawancin fasalulluka na tsarin da ke nuna yarukan Creole.[5]::501 ASL na iya farawa a matsayin yaren Creole sannan ya sami canjin tsari a tsawon lokaci, amma kuma yana yiwuwa cewa bai taɓa zama yaren Creoles ba.[5]::501 Akwai takamaiman dalilai na musamman cewa harsunan da aka sanya hannu suna da alaƙa da haɗuwa, kamar ikon isar da bayanai ta fuska, kai, kirji, da sauran sassan jiki a lokaci guda. Wannan na iya mamaye halaye na creole kamar halin da ake ciki na warewa.[5]::502 Bugu da ƙari, Clerc da Thomas Hopkins Gallaudet na iya amfani da wani nau'i na wucin gadi na harshen da aka tsara da hannu a cikin umarni maimakon LSF na gaskiya.[5]:497
Kodayake Amurka, Ingila, da Ostiraliya suna raba Turanci a matsayin harshen baki da rubuce-rubuce na yau da kullun, ASL ba ta fahimta da juna tare da ko dai Harshen Kurame na Burtaniya (BSL) ko Auslan.: 68 Dukkanin harsuna uku suna nuna digiri na aro daga Turanci, amma wannan kadai bai isa ba don fahimtar harshe.[6]: 68 An gano cewa kashi mai yawa (37-44%) na alamun ASL suna da irin wannan fassarori a cikin Auslan, wanda ga harsunan baki zai ba da shawarar cewa suna cikin Iyalin harshe ɗaya.[6]: 69 Koyaya, wannan ba ya da alama ya cancanci tarihi ga ASL da Auslan, kuma mai yiwuwa ne cewa kamanceceniya ta samo asali ne daga matsayi mafi girma a cikin yarukan kurame gabaɗaya da kuma hulɗa da Turanci.[6]:70
Harshen Kurame na Amurka yana karuwa a cikin shahara a jihohi da yawa. Yawancin ɗaliban makarantar sakandare da jami'a suna son ɗaukar shi a matsayin harshen waje, amma har zuwa kwanan nan, yawanci ba a ɗauke shi a matsayin zaɓi na harshen waje ba. Masu amfani da ASL, duk da haka, suna da al'ada daban-daban, kuma suna hulɗa daban-daban lokacin da suke magana. Fuskarsu da motsi na hannu suna nuna abin da suke sadarwa. Har ila yau, suna da tsarin jumla na kansu, wanda ke rarrabe harshe.[7]
Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Kurame na Amurka". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ "American Sign Language". NIDCD (in Turanci). 2015-08-18. Archived from the original on 2016-11-15. Retrieved 2021-03-08.
- ↑ 3.0 3.1 Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedbahan
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedpadden
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedkegl
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedjohnson
- ↑ "ASL as a Foreign Language Fact Sheet". www.unm.edu. Archived from the original on 2018-09-27. Retrieved 2015-11-04.
Cite error: <ref>
tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/>
tag was found