Jump to content

Ilimin canjin yanayi

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Ilimin canjin yanayi
academic discipline (en) Fassara
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na climate education (en) Fassara
Hoton UNESCO da ke nuna "dukan hanyar makaranta" ga canjin yanayi

ilimi na Canjin yanayi (CCE) ilimi ne wanda ke da niyyar magancewa da haɓaka ingantaccen martani ga canjin yanayi. Yana taimaka wa masu koyo su fahimci abubuwan da ke haifar da sakamakon canjin yanayi, yana shirya su don rayuwa tare da Tasirin canjin yanayi kuma yana bawa masu koyo damar ɗaukar matakai masu dacewa don karɓar salon rayuwa mai ɗorewa. Canjin yanayi da Ilimin canjin yanayi ƙalubale ne na duniya waɗanda za a iya kafa su a cikin tsarin karatun don samar da ilmantarwa na gida da fadada sauye-sauyen tunani game da yadda za'a iya rage canjin yanayi.[1] A irin wannan yanayin, CCE ya fi ilimin canjin yanayi, amma fahimtar hanyoyin magance yanayi.[2]

CCE tana taimaka wa masu tsara manufofi su fahimci gaggawa da muhimmancin sanya hanyoyin don yaki da canjin yanayi a cikin ƙasa da duniya. Al'ummomi suna koyon yadda canjin yanayi zai shafi su, abin da za su iya yi don kare kansu daga mummunan sakamako, da kuma yadda za su iya rage sawun carbon. Musamman, CCE yana taimakawa wajen kara karfin al'ummomin da suka riga sun kasance masu rauni wadanda ke iya shafar canjin yanayi.

CCE ta samo asali ne a cikin Ilimi don ci gaba mai ɗorewa (ESD).

UNESCO Canjin Yanayi Ilimi don Ci Gaban Ci gaba

[gyara sashe | gyara masomin]

An kafa shi a cikin shekara ta 2010, shirin UNESCO na Canjin Yanayi don Ci Gaban Ci gaba mai dorewa (CCESD) yana da niyyar taimaka wa mutane su fahimci canjin yanayi ta hanyar fadada ayyukan CCE a cikin ilimin da ba na yau da kullun ba ta hanyar kafofin watsa labarai, sadarwar da haɗin gwiwa. Tare da taimakon kungiyoyi da mutane, UNESCO ta sami damar karbar bakuncin Taron Ilimi na Duniya (a Barcelona 2022). [1 1] An kafa shi ne a cikin tsarin gaba ɗaya na Ilimi don Ci Gaban Ci gaba (ESD) wanda ya haɗa da mahimman batutuwan ci gaba masu ɗorewa kamar canjin yanayi, Rage hadarin bala'i'i da sauransu cikin ilimi, ta hanyar da ke magance dogaro da juna na dorewar muhalli, tattalin arziki da adalci na zamantakewa. Yana inganta hanyoyin koyarwa da ilmantarwa waɗanda ke motsawa da ƙarfafa masu koyo su canza halayensu kuma su dauki mataki don ci gaba mai ɗorewa. Shirin yana neman taimakawa mutane su fahimci tasirin dumamar yanayi a yau da kuma kara 'yanayin yanayi', musamman tsakanin matasa, kuma yana da niyyar sanya ilimi ya zama wani bangare na tsakiya na martani na kasa da kasa ga canjin yanayi. UNESCO tana aiki tare da gwamnatocin ƙasa don haɗa CCE cikin tsarin karatun ƙasa da haɓaka sababbin hanyoyin koyarwa da ilmantarwa don yin hakan.

Bayanan da aka zaɓa game da CCE da ESD

[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin 2020 Argentina ta zartar da Dokar Yolanda (Spanish: Ley Yolanda), wanda ke buƙatar duk membobin bangarorin zartarwa, majalisa da shari'a na gwamnati su gudanar da sa'o'i 16 na ilimin muhalli. Wannan dole ne ya hada da bayanai game da canjin yanayi, kariya ga bambancin halittu da yanayin halittu, ingancin makamashi da makamashi mai sabuntawa, tattalin arzikin zagaye da Ci gaba mai ɗorewa, da kuma bayanan da suka shafi ka'idojin muhalli na yanzu. Ya zuwa watan Satumbar 2023, an horar da jami'ai 50,000 na rassa uku na gwamnati

A watan Maris na shekara ta 2021 Argentina ta zartar da 'The Comprehensive Environmental Education Law' (Spanish: (Ley de Educación Ambiental), wanda ya kafa haƙƙin cikakken ilimin muhalli a matsayin manufofin jama'a na ƙasa.

Ostiraliya ta kasance a kan gaba a ilimi don dorewa, ta karɓi a cikin 2000 wani shirin ƙasa mai taken Ilimi na Muhalli don Makomar Mai dorewa. An kirkiro shirye-shirye da hukumomi da yawa don aiwatar da shirin kasa, gami da Australian Sustainable Schools Initiative da Australian Research Institute for Environment and Sustainability. Wadannan sun samar da tushe mai karfi ga dabarun Ostiraliya, wanda aka ƙaddamar a shekara ta 2006, don amsawa ga Shekaru goma na Ilimi na Majalisar Dinkin Duniya don Ci gaba mai dorewa. Dabarun sun tsara burin ci gaba da ci gaba ta hanyar cikakkiyar hanyar da ke tattare da al'umma ta hanyar ilimi da ilmantarwa na rayuwa. Ganin cewa an kira canjin yanayi a matsayin daya daga cikin damuwa da yawa na muhalli a cikin shirin farko na kasa, sabon shirin da aka ƙaddamar a cikin 2009, mai taken Rayuwa mai dorewa: Shirin Ayyuka na Kasa na Gwamnatin Australiya don Ilimi don Ci gaba, yana da babban mayar da hankali kan canjin yanayi da tasirinsa akan wasu albarkatun halitta a cikin yanayin duniya. Sabon shirin ya haɗa da canjin yanayi a cikin ilimi don dorewa, maimakon kafa sabon filin da zai iya yin gasa na Ilimi na Canjin Yanayi. Ostiraliya ta gabatar da tsarin karatun kasa na farko a cikin 2014, gami da dorewa a matsayin daya daga cikin batutuwa uku na kasa.

Since 2009, Climate Change Education has been most evident in the VET sector. COAG endorsed the Green Skills Agreement in 2009, and the Ministerial Council for Vocational and Technical Education published the National VET Sector Sustainability Policy and Action Plan (2009-2012). These initiatives aimed to provide workers with the skills needed to transition to a low-carbon economy and VET teachers with suitable training packages to promote education for sustainability.

  1. Commons Librarian (2024-06-17). "Social Justice Resources for Teachers: Topic Guide. Climate change". The Commons (in Turanci). Retrieved 2024-07-07.
  2. "UNSSC | United Nations System Staff College". www.unssc.org (in Turanci). Retrieved 2022-11-03.


Cite error: <ref> tags exist for a group named "1", but no corresponding <references group="1"/> tag was found