Iran
![]() | |||||
---|---|---|---|---|---|
ߌߙߊ߲߫ (nqo) | |||||
|
|||||
| |||||
Take |
National Anthem of the Islamic Republic of Iran (en) ![]() | ||||
| |||||
| |||||
Kirari |
«Takbir (en) ![]() | ||||
Suna saboda |
Aryan (en) ![]() | ||||
Wuri | |||||
| |||||
Babban birni | Tehran | ||||
Yawan mutane | |||||
Faɗi | 79,966,230 (2017) | ||||
• Yawan mutane | 48.52 mazaunan/km² | ||||
Harshen gwamnati |
Farisawa Larabci | ||||
Labarin ƙasa | |||||
Bangare na | Gabas ta tsakiya da Yammacin Asiya | ||||
Yawan fili | 1,648,195 km² | ||||
Wuri a ina ko kusa da wace teku |
Caspian Sea (en) ![]() ![]() ![]() | ||||
Wuri mafi tsayi |
Damavand (en) ![]() | ||||
Wuri mafi ƙasa |
Caspian Sea (en) ![]() | ||||
Sun raba iyaka da | |||||
Bayanan tarihi | |||||
Mabiyi |
Iranian monarchy (en) ![]() ![]() | ||||
Ƙirƙira | 1 ga Afirilu, 1979 | ||||
Muhimman sha'ani |
Iranian Revolution (en) ![]() | ||||
Ranakun huta |
Nowruz (en) ![]() ![]() Eid al-Ghadeer (en) ![]() ![]() Muhammad's first revelation (en) ![]() Iranian Islamic Republic Day (en) ![]() ![]() Sizdah Be-dar (en) ![]() Tasu'a (en) ![]() ![]() Day of Ashura (Islam) (en) ![]() ![]() Arba'een (en) ![]() ![]() Sallar Idi Karama (2 Shawwal (en) ![]() Sallar Idi Babba (10 Dhu al-Hijjah (en) ![]() | ||||
Tsarin Siyasa | |||||
Tsarin gwamnati |
Islamic republic (en) ![]() | ||||
Majalisar zartarwa |
Government of the Islamic Republic of Iran (en) ![]() | ||||
Gangar majalisa |
Islamic Consultative Assembly (en) ![]() | ||||
• Supreme Leader of Iran (en) ![]() | Ali Khamenei (4 ga Yuni, 1989) | ||||
• President of Iran (en) ![]() |
Hassan Rouhani (en) ![]() | ||||
Ikonomi | |||||
Kuɗi |
Iranian rial (en) ![]() | ||||
Bayanan Tuntuɓa | |||||
Kasancewa a yanki na lokaci | |||||
Suna ta yanar gizo |
.ir (en) ![]() ![]() | ||||
Tsarin lamba ta kiran tarho | +98 | ||||
Lambar taimakon gaggawa |
110, 115 (en) ![]() ![]() | ||||
Lambar ƙasa | IR | ||||
Wasu abun | |||||
| |||||
Yanar gizo | president.ir… |
Iran tana cikin kasashen gabas ta tsakiya, ada sunanta kasar Farisa kuma tanada iyaka da kasashe shida sone :-
- daga arewa Armenia da Azarbaijan da Turkmenistan
- daga gabas Pakistan da Afghanistan
- daga kudu gulf a farisa da kujin Oman
Iran tazama Jamhuriya a shekara ta 1979 bayan khomeini ya kwace mulki daga Mohammad Reza Pahlavi .
Mutane[gyara sashe | Gyara masomin]
Adadin al'umman Iran sunkai kimanin 74,000,000 a kasar Iran shi'a sune mafi yawa amma sunnah suma suna da dan'yawa za su kai adadin yawan mutane 20,000,000 ko 25,000,000 daga kabiloli daban daban kamar turkumawa , kablwshawa kurdawa ,yawan kurdawa zasu kai 10,000,000 zuwa 12,000,000 dukkanin su yan'ahlus-sunnah ne.
Ranakin hutu
- Sallar cikar shekaran farisawa da ta kurdawa ranar 21 ga watan Maris wannan salla ce mai muhimmanci garesu
- Ranar Sallar Idi Karama bayan azumi
- Ranar Sallar Idi Babba
- Ranar tara da ta goma ga watan muharram tunawa da rasuwar Husain dan Ali a shekara ta 61 ta hijira ranar ( ashura )
- Tunawa da ranar hukuncin musulunci
- Tunawa da ranar da Iran tai tsarin Jamhuriyar musulunci
- Ranar kudus ta duniya juma'a ta karshe a watan azume . wannan sakune daga khomeini
- Sallar kadir tunawa da ranar da Ali dan Abutalib ya karbe shugabancin musulunci a hannun Usman bin Affan
Jihohi[gyara sashe | Gyara masomin]
Iran tanada jihohi guda talatin sune wa'yannan :- makaman nukiliya
Tarihi[gyara sashe | Gyara masomin]
Tarihi ya nuna cewa kafin shekarar 1000 makiyayan Farisa da kabilar Kurdawa sune na mutanen farko wa'yanda suka zauna a Iran , tun a shekara ta 500 kafin haifuwar Annabi Isah, Farisa ta kamu da yakin basasa da juya juya hali na mulki a wannan shekara inda turawa suka mamaye kasar, suka sa hukunci me tsanani tun daga wannan lokacin kasar ta samu kanta a babbar matsala , a shekara ta 612 kafin haihuwar Annabi Isah, Ashurawa suka kwace mulkin kasar bayan sun kwace mulkin kasar.
Al'adu[gyara sashe | Gyara masomin]
Siyasa[gyara sashe | Gyara masomin]
Tsarin gwamnati da dokokin Iran tsarin musulunci ne na shi'a kuma suna bin dimokradiya suna zabin shugaba a kowace shekara hudu (4) , shugaban Iran yana iya ya shiga zabe sau biyu kadai tsarin siyasar Iran tana kama da tsarin Amurka , Iran tana adawa da Amurka da Isra'ila sosai.