Johnny Clegg
|
| |
| Rayuwa | |
| Cikakken suna | Jonathan Paul Clegg |
| Haihuwa |
Bacup (en) |
| ƙasa |
Birtaniya Afirka ta kudu |
| Mazauni | Johannesburg |
| Mutuwa | Johannesburg, 16 ga Yuli, 2019 |
| Yanayin mutuwa | Sababi na ainihi (Ciwon Daji na Pancreatic) |
| Ƴan uwa | |
| Yara |
view
|
| Karatu | |
| Makaranta | Jami'ar Witwatersrand |
| Harsuna |
Harshen Zulu Turanci |
| Sana'a | |
| Sana'a |
anthropologist (en) |
| Employers | Jami'ar Witwatersrand |
| Muhimman ayyuka |
Asimbonanga (en) Scatterlings (en) |
| Kyaututtuka |
gani
|
| Wanda ya ja hankalinsa | Nelson Mandela da David Webster (anthropologist) |
| Mamba |
Juluka (en) Savuka (en) |
| Artistic movement |
pop music (en) worldbeat (en) reggae (en) |
| Kayan kida |
Jita concertina (en) murya |
| Jadawalin Kiɗa |
Capitol Records (mul) |
| Imani | |
| Addini | Yahudanci |
| IMDb | nm0165953 |
| johnnyclegg.com | |
Jonathan Paul Clegg, (7 Yuni 1953 - 16 Yuli 2019) ya kasance mawaƙi na Afirka ta Kudu, mawaƙi-marubucin waƙa, mai rawa, masanin ilimin ɗan adam kuma Mai fafutukar adawa da wariyar launin fata. –
Ya fara aiki a matsayin wani ɓangare na duo - Johnny & Sipho - tare da Sipho Mchunu wanda ya fitar da sautin farko, Woza Jumma'a a 1976. Daga nan sai su biyu suka ci gaba da kafa ƙungiyar Juluka wacce ta fitar da kundi na farko a shekarar 1979. A shekara ta 1986, Clegg ya kafa ƙungiyar Savuka, kuma an yi rikodin shi a matsayin aikin solo, a wasu lokuta yana haɗuwa da abokan ƙungiyarsa na baya. Wani lokaci ana kiransa Le Zoulou Blanc (frfr [lə Zulu blɑ̃], don "The White Zulu"), ya kasance muhimmiyar adadi a cikin shahararrun kiɗa na Afirka ta Kudu kuma sanannen farar fata ne a cikin juriya ga wariyar launin fata, [1] ya zama batun bincike na reshen tsaro na 'yan sanda na Afirka ta Kudancin. frWaƙoƙinsa sun haɗu da Turanci tare da kalmomin Zulu, kuma sun haɗu le kiɗa na Afirka tare da nau'o'i daban-daban na kiɗa na Yamma.[2]
Rayuwa ta farko da aiki
[gyara sashe | gyara masomin]An haifi Clegg a ranar 7 ga Yunin shekarar 1953 a Bacup, Lancashire, [3] ga mahaifin Ingilishi na zuriyar Scotland, Dennis Clegg, da mahaifiyar Rhodesian, Muriel (Braudo). [4] Iyalin mahaifiyar Clegg baƙi ne na Yahudawa daga Belarus da Poland kuma Clegg yana da ilimin Yahudawa na duniya, yana koyo game da Dokoki Goma amma ya ƙi samun bar mitzvah - har sai daga baya a rayuwa, lokacin da ya zama uba kuma ya yanke shawarar samun bar mitzavah "biyu" tare da ɗansa Jesse . [5] Ya koma tare da mahaifiyarsa zuwa Rhodesia (yanzu Zimbabwe) yana da watanni 6, kuma iyayensa sun sake aure ba da daɗewa ba. Lokacin da yake da shekaru shida, ya koma Afirka ta Kudu tare da mahaifiyarsa, kuma ya kwashe wani ɓangare na shekara guda a Isra'ila a lokacin yaro. [6]
Ya girma a Yeoville, sannan unguwar da yawancin Yahudawa ke zaune a cikin birnin Johannesburg. Ya haɗu da rabin duniya na kiɗa da rawa na ma'aikatan ƙaura na Zulu na birnin. A karkashin kulawar Charlie Mzila, mai tsabtace rana kuma mai kiɗa da dare, Clegg ya ƙware duka Harshen Zulu da guitar maskandi da salon rawa na isishameni na baƙi.[7] Haɗin Clegg tare da mawaƙa baƙar fata sau da yawa ya haifar da kamawa don shiga cikin dukiyar gwamnati da kuma keta Dokar Yankin Ƙungiya. An fara kama shi ne yana da shekaru 15 saboda keta dokokin zamanin wariyar launin fata a Afirka ta Kudu da ke hana mutane na kabilu daban-daban taruwa tare bayan sa'o'in hana fita.
A lokacin da yake da shekaru 16, ya sadu da Sipho Mchunu, ma'aikacin ƙaura na Zulu wanda ya fara yin kiɗa tare da shi.[6] Haɗin gwiwar, wanda suka kira Juluka, ya fara ne a shekarar 1969, kuma an bayyana shi a cikin shirin talabijin na 1970s Beats of the Heart: Rhythm of Resistance .
Bayan kammala karatunsa tare da BA (Hons) a cikin Social Anthropology daga Jami'ar Witwatersrand, Clegg ya bi aikin ilimi na tsawon shekaru hudu inda ya ba da lacca kuma ya rubuta takardun ilimi da yawa a kan kiɗa da rawa na Zulu.[7] A farkon matakan aikinsa na kiɗa, Clegg ya haɗu da kiɗansa tare da nazarin ilimin ɗan adam a Wits, inda aikin David Webster, masanin ilimin ɗan adam na zamantakewa wanda daga baya aka kashe shi a 1989 ya rinjaye shi.
Ya riga kowane waƙa tare da raguwa na al'adun Zulu, bayanai, sharhi, ban dariya da labarai na sirri da suka dace da wannan waƙar, [7] wani lokaci kuma yana haɗa fannoni na asalin Yahudawa a cikin waƙoƙi kamar "Jericho", "Jarusalem" da "Warsaw 1943".
Juluka
[gyara sashe | gyara masomin]Juluka wata haɗin gwiwar kiɗa ce ta ban mamaki a lokacin a Afirka ta Kudu, inda farar fata (Clegg) da bakar fata (Mchunu) ke rera waƙa tare. Rukunin, wanda ya ƙaru zuwa mutane shida (masu kiɗa fararen fata uku da bakar fata uku) kafin su saki kundin waƙarsu ta farko Universal Men a 1979, ya fuskanci tsangwama da toshewar baka, inda daga baya Clegg ya bayyana cewa yana da "wuya" su rera waƙa a bainar jama'a a Afirka ta Kudu.[8] Rukunin ya kalubalanci dokokin mulkin wariya na lokacin, suna yawon shakatawa da rera waƙa a wurare masu zaman kansu, ciki har da jami’o’i, coci-coci, ɗakunan kwana, da gidaje don jawo hankalin masu saurare, saboda kafafen yaɗa labarai na ƙasa ba su yarda da waƙarsu ba.[3]
Hakazalika, kiɗan rukunin ya haɗa salon Zulu, Celtic, da kuma rock, tare da waƙoƙin da ke da Turanci da Zulu.[8] Waƙoƙin su galibi suna ɗauke da saƙonnin siyasa da suka ɓoye da nuni ga yaki da mulkin wariyar launi,[9] ko da yake Clegg ya jaddada cewa Juluka ba a yi shi da niyyar siyasa ba. "Siyasa ce ta same mu," in ji shi ga The Baltimore Sun a 1996.[8] A cikin wata hira da Sunday Times a 1989, Clegg ya ƙi a kira shi dan gwagwarmayar siyasa. "A wurina, ɗan gwagwarmayar siyasa mutum ne da ya ɗaura damarar bin wata manufa. Ni ba na cikin kowace jam'iyyar siyasa. Ina goyon bayan haƙƙin ɗan adam."[10]
Kiɗan Juluka yana da saƙonni na siyasa a bayyane da cikin ɓoye; ba wai kawai nasarar rukunin (wanda ke buɗe girmamawa ga al’adun Afirka a cikin rukunin da ya haɗu launin fata biyu) ta zama kalubale ga tsarin siyasa mai nuna wariya ba, har ila yau sun fitar da waƙoƙin siyasa a fili. Alal misali, kundin waƙa Work for All (wanda ke ɗauke da waƙa mai suna iri ɗaya) ya ɗauki taken ƙungiyoyin ƙwadago na Afirka ta Kudu a tsakiyar shekarun 1980.[11] Sakamakon waɗannan saƙonni da haɗin kai tsakanin launuka daban-daban, Clegg da sauran mambobin rukunin sun sha kama kuma an ruguza taron su a kai a kai.[12]
Duk da cewa gwamnatin Afirka ta Kudu ba ta kula da su kuma tana tsananta musu, Juluka sun yi nasarar yin rangadi a ƙasashen waje, suna waƙa a Turai, Kanada, da Amurka,[3] kuma sun sami kundin waƙa biyu masu darajar platinum da guda biyar masu zinariya,[8] inda suka zama shahara a duniya. An tarwatsa rukunin a 1985, lokacin da Mchunu ya daina kiɗa ya koma gonar iyalinsa domin komawa rayuwar gargajiya na kiwon shanu.[13] Sun sake haɗuwa da Clegg a tsakiyar shekarun 1990, kuma suka saki kundin waƙarsu ta ƙarshe a 1997 kafin su rabu har abada.[1]
Savuka
[gyara sashe | gyara masomin]
Tare da mawaki kuma mai rawa bakar fata Dudu Mntowaziwayo Ndlovu (wanda aka fi sani da Dudu Zulu), Clegg ya kafa rukunsa na biyu da ya hada launuka daban-daban, Savuka, a shekara ta 1986, inda suka ci gaba da hada wakokin Afirka da tasirin Turai. [6][14][8] Kundin waƙarsu na farko, Third World Child, ya karya tarihi ta fuskar siyarwa a ƙasashen Turai da dama, ciki har da Faransa. [15] Rukunin ya ci gaba da fitar da wasu kundin waƙa, ciki har da Heat, Dust and Dreams, wanda aka nada don samun lambar yabo ta Grammy Award. [16] Johnny Clegg da Savuka sun yi waƙa a cikin gida da kuma ƙasashen waje, kodayake kin dainawa Clegg daga rawa a lokacin tsarin wariyar launin fata a Afirka ta Kudu ya haifar da sabani da ƙungiyoyin yaki da wariyar launi na duniya. Duk da irin shahararsa da kuma haɗarin da ya fuskanta wajen sukar gwamnatin Afirka ta Kudu, hakan ya janyo korarsa daga ƙungiyar British Musicians' Union, [6] kamar yadda wani marubuci ya bayyana a matsayin "hankoron fushi". [2] A wani lokaci, rukunin ya tara mutane da yawa a Lyon har Michael Jackson ya soke wakarsa a can, yana ƙorafi cewa Clegg da tawagarsa sun “kwashe masa masoya”. [17] A shekara ta 1993, rukunin ya tarwatse bayan Dudu Zulu ya rasa ransa lokacin da yake ƙoƙarin sasanta rikicin direbobin haya. [14][18][8]
Juluka
[gyara sashe | gyara masomin]Juluka wata ƙungiya ce ta kiɗa mai ban mamaki a lokacin a Afirka ta Kudu, tare da fari (Clegg) da baƙar fata (Mchunu) suna yin aiki tare. Kungiyar, wacce ta girma zuwa rukuni na mambobi shida (tare da fararen mawaƙa uku da baƙar fata mawaƙa uku) a lokacin da ta saki kundi na farko na Universal Men a 1979, ta fuskanci tsangwama da tantancewa, tare da Clegg daga baya ta ce "ba zai yiwu ba" a yi a bainar jama'a a Afirka ta Kudu. Kungiyar ta gwada dokokin zamanin wariyar launin fata, yawon shakatawa da yin wasan kwaikwayo a wuraren masu zaman kansu, gami da jami'o'i, majami'u, masauki, har ma da gidaje masu zaman kansu don jawo hankalin masu sauraro, kamar yadda masu watsa shirye-shiryen kasa ba za su buga kiɗan su ba.[3]
Kamar yadda ba a saba gani ba, waƙoƙin ƙungiyar sun haɗu da Zulu, Celtic, da abubuwan dutse, tare da kalmomin Turanci da Zulu. Wadannan kalmomin galibi suna dauke da sakonnin siyasa da nassoshi game da yakin da ake yi da wariyar launin fata, kodayake Clegg ya ci gaba da cewa ba a yi niyyar Juluka don zama ƙungiyar siyasa ba. "Siyayya ta same mu," ya gaya wa The Baltimore Sun a shekarar 1996.[8] A wata hira da aka yi da shi a shekarar 1989 tare da jaridar Sunday Times, Clegg ya musanta lakabin "mai fafutukar siyasa". "A gare ni mai fafutukar siyasar wani ne wanda ya sadaukar da kansa ga wani akidar. Ba na cikin wata jam'iyya ce ta siyasa ba. Ina tsayawa ga 'yancin ɗan adam".
Waƙoƙin Juluka sun kasance a bayyane kuma a bayyane na siyasa; ba wai kawai gaskiyar nasarar ƙungiyar ba (wanda a bayyane ya yi bikin al'adun Afirka a cikin ƙungiyar launin fata biyu) ƙaya ce a cikin jiki na tsarin siyasa wanda ya dogara da rarrabe launin fata, ƙungiyar ta kuma samar da wasu waƙoƙin siyasa a bayyane. Misali, kundin Work for All (wanda ya hada da waƙar da ke da taken iri ɗaya) ya ɗauki taken Kungiyar kwadago ta Afirka ta Kudu a tsakiyar shekarun 1980. A sakamakon sakonnin siyasa da haɗin kai na launin fata, an kama Clegg da sauran mambobin ƙungiyar sau da yawa kuma kide-kide sun rabu.[19]
Duk da cewa gwamnatin Afirka ta Kudu ta yi watsi da shi kuma sau da yawa ta tsananta masa a gida, Juluka sun sami damar yawon shakatawa a duniya, suna wasa a Turai, Kanada, da Amurka, kuma suna da platinum guda biyu da kundin zinariya guda biyar, sun zama nasarar duniya. An rushe kungiyar a shekarar 1985, lokacin da Mchunu ya yi ritaya daga kiɗa kuma ya koma gonar iyalinsa don komawa rayuwar gargajiya ta mutanensa ta kiwon shanu.[3] An sake sake shi a takaice lokacin da Mchunu da Clegg suka sake haɗuwa a tsakiyar shekarun 1990, suka saki kundi na karshe a cikin 1997 kafin su rabu har abada.
Sake Haduwar Juluka da Rayuwar Kanta
[gyara sashe | gyara masomin]
A takaice, sun sake haduwa a tsakiyar shekarun 1990, Clegg da Mchunu sun sake kafa Juluka, suka fitar da wani sabon kundin wakoki,[16] kuma suka yi rangadi a fadin duniya a shekarar 1996 tare da King Sunny Adé.[20] A cikin shekaru masu zuwa, Clegg ya fitar da kundin wakoki da dama na kansa.
A wani kide-kide a shekarar 1999, shugaban kasar Afirka ta Kudu, Nelson Mandela, ya hau mataki tare da shi, inda ya taka rawa yayin da Johnny Clegg ke rera wakar adawa "Asimbonanga" wadda Savuka ta keɓe wa Mandela. Asimbonanga ta zama taken adawa ga ƙungiyar Mass Democratic Movement, ƙarƙashin ƙungiyar United Democratic Front. Lokacin rashin lafiya da rasuwar Mandela a shekarar 2013, bidiyon kide-kiden ya jawo hankalin kafafen watsa labarai na duniya.[18][21]
Tsarin rangadinsa ya ragu a 2017 bayan an yi masa tiyata saboda cutar sankarar hanta, kuma Clegg ya gabatar da kide-kidensa na ƙarshe a Harare, Zimbabwe a ranar 3 ga Nuwamba, 2018.[3][18]

A cikin al'adu masu shahara
[gyara sashe | gyara masomin]Wakar Clegg "Scatterlings of Africa" ita ce kadai da ta kai matsayin shiga cikin jadawalin UK Singles Chart, inda ta kai lamba ta 44 a watan Fabrairu 1983 tare da Juluka da kuma lamba ta 75 a watan Mayu 1987 a matsayin Johnny Clegg da Savuka. Shekara ta gaba an saka wakar a cikin waƙoƙin fim ɗin da ya ci kyautar Oscar a 1988 mai suna Rain Man.[22]
Wakarsa "Life is a Magic Thing" an saka ta a cikin fim ɗin FernGully: The Last Rainforest.[23]
Wakar Savuka "Dela" ta fito a cikin waƙoƙin fim ɗin 1997 George of the Jungle da kuma ci gaban fim ɗin na 2003,[23] yayin da "Great Heart" ta kasance taken fim ɗin 1986 Jock of the Bushveld da kuma waƙar ƙarshe a fim ɗin 2000 Whispers: An Elephant's Tale. "Cruel, Crazy, Beautiful World" ta fito a cikin fim ɗin 1990 Opportunity Knocks da kuma fim ɗin 1991 Career Opportunities.[23]
Jimmy Buffett ya rera "Great Heart" don kundinsa na 1988 mai suna Hot Water.[24]
Rashin lafiya da mutuwa
[gyara sashe | gyara masomin]An gano Johnny Clegg da ciwon daji na pancreatic a shekara ta 2015,[25] wanda a ƙarshe ya haifar da mutuwarsa a ranar 16 ga Yuli 2019. Ya rasu a gidansa da ke Johannesburg yana kewaye da masoyansa, kuma an binne shi washegari a makabartar Westpark a Johannesburg.[26][27] Clegg ya bar matar sa, Jenny, da 'ya'yansa biyu, Jesse (wanda shi ma mawaki ne)[28] da Jaron.
A shekarar 2018, yayin da Clegg ke fama da rashin lafiya, fiye da mawakan Afirka ta Kudu 50 sun haɗu don su rera wakar Clegg mai suna "The Crossing" a matsayin girmamawa ga Clegg da gudunmawarsa ga waƙoƙin Afirka ta Kudu.[29] Asalin wakar Clegg ya rubuta ce domin tunawa da abokin aikinsa Dudu Zulu wanda aka kashe a shekara ta 1992, kuma tana nuni da shigowa daga rayuwa zuwa mutuwa.[30]
Ayyuka
[gyara sashe | gyara masomin]Wallafe-wallafen kimiyya
[gyara sashe | gyara masomin]- Clegg, Jonathan (1981). "Ukubuyisa Isidumbu – "Mayar da Gawa": Bincike kan akidar daukar fansa a yankunan karkara na Msinga da Mpofana (1882–1944)". In Bonner, P. (ed.). Working Papers in Southern African Studies. 2. Johannesburg: Ravan Press (tare da Hadin Gwiwar Cibiyar Nazarin Afrika). pp. 164–198. ISBN 0854946446. OCLC 243478214.
- Clegg, Jonathan (1981). Tracey, Andrew (ed.). "Wakar Ma'aikatan Zulu Ƴan Hijira a Johannesburg: Mayar da hankali kan Concertina da Guitar". Papers Presented at the Symposium on Ethnomusicology. Grahamstown: International Library of African Music.
- Clegg, Jonathan (1982). Tracey, Andrew (ed.). "Fahimtar Raye-raye na Afrika: Salon Zulu Isishameni". Papers Read at Second Symposium on Ethnomusicology, 24–26 Satumba 1981, Jami'ar Rhodes, Grahamstown, Afrika ta Kudu. Grahamstown: Institute of Social and Economic Research.
- Clegg, Jonathan (1984). "Bincike kan salon rawa na Umzansi". In Tracey, Andrew (ed.). Papers presented at the Third and Fourth symposia on Ethnomusicology: Sashen Kida, Jami'ar Natal, Durban, 16 zuwa 19 Satumba 1982; Sashen Kida, Jami'ar Rhodes, 7 zuwa 8 Oktoba 1983. Grahamstown: Institute of Social and Economic Research. ISBN 086810096X. OCLC 13658380.
- Clegg, Johnny and Drewett, Michael (2006). "Me yasa ba ku rera waƙa kan Ganyaye da Mafarkai ba? Tunanin Takurawa waƙoƙi a zamanin wariyar launin fata a Afrika ta Kudu". In Drewett, Michael and Cloonan, Martin (eds.). Popular Music Censorship in Africa. Aldershot: Ashgate Publishing. pp. 127–136. ISBN 9780754652915 – via Internet Archive.
Tarihin Rayuwa
[gyara sashe | gyara masomin]- Clegg, Johnny (2021). Scatterling of Africa - My Early Years. Johannesburg: Pan Macmillian. ISBN 9781770107588.[31]
Discography
[gyara sashe | gyara masomin]- 1979 Universal Men
- 1981 African Litany
- 1982 Ubuhle Bemvelo
- 1982 Scatterlings
- 1983 Work For All
- 1984 Stand Your Ground (Juluka album)
- 1984 Musa Ukungilandela
- 1984 The International Tracks
- 1986 Juluka Live: The Good Hope Concerts
- 1991 The Best of Juluka
- 1992 South Africa 9: Johnny Clegg & Sipho Mchunu (Duo Juluka) + Ladysmith Black Mambazo: Cologne Zulu Festival (recorded 1977 & 1981)
- 1996 Putumayo Presents A Johnny Clegg & Juluka Collection
- 1997 Crocodile Love (released in South Africa as Ya Vuka Inkunzi)
- 1986 Johnny Clegg and Savuka EP
- 1987 Third World Child
- 1988 Shadow Man
- 1989 Cruel, Crazy, Beautiful World
- 1993 Heat, Dust and Dreams
- 2001 Live and Rarities
Solo
[gyara sashe | gyara masomin]- 1985 Third World Child
- 2002 New World Survivor
- 2003 A South African Story - Live at the Nelson Mandela Theatre
- 2006 One Life
- 2010 Human
- 2010 My Favourite Zulu Street Guitar Songs
- 2014 Best, Live & Unplugged: Clegg at the Baxter Theatre Cape Town
- 2017 King of Time
Compilation
[gyara sashe | gyara masomin]- 2008 Power of One: the Songs of Johnny Clegg[32]
DVD
[gyara sashe | gyara masomin]- 2003 Johnny Clegg Live at the Nelson Mandela Theatre
- 2004 Live! and more...[33]
- 2010 Johnny Clegg 30th Anniversary Concert at Emmarentia Dam[34]
Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]- ↑ 1.0 1.1 "Mort du chanteur sud-africain Johnny Clegg, " le Zoulou blanc " qui combattait l'apartheid" [Death of South African singer Johnny Clegg, the "white Zulu" who fought apartheid]. Le Monde (in Faransanci). AFP. 16 July 2019. Archived from the original on 16 July 2019. Retrieved 3 April 2020.
- ↑ 2.0 2.1 Cartwright, Gareth (24 July 2019). "Johnny Clegg: South African singer whose cross-cultural music was a direct challenge to apartheid". The Independent. Archived from the original on 25 July 2019. Retrieved 3 April 2020.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 "JOHNNY CLEGG BIOGRAPHY AND AWARDS". JohnnyClegg.com. Retrieved 2 July 2015.
- ↑ "White Zulu is making a comeback". Independent Online (IOL). 22 July 2006. Retrieved 16 April 2020.
- ↑ "Change matters: The power of Johnny Clegg". The Jerusalem Post | JPost.com (in Turanci). 2019-08-01. Retrieved 2024-12-30.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Freeman, Patricia; McCoy, Melissa (24 October 1988). "Black and White and Heard All Over, Johnny Clegg and Savuka Cross South Africa's Color Barrier". People. Archived from the original on 10 June 2017. Retrieved 17 April 2020.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 "Johnny Clegg (1953–2019)". University of the Witwatersrand. 18 July 2019. Archived from the original on 18 July 2019. Retrieved 17 April 2020.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 Byrnes, Brian (18 July 1996). "Clegg leads carnival of creativity". The Baltimore Sun. Retrieved 2 July 2015.
- ↑ Drewett, Michael (2004). "Reinventing Subversion: Resisting Censorship in Apartheid South Africa". In Korpe, Marie (ed.). Shoot the Singer!: Music Censorship Today. London/New York: Zed Books. p. 89. ISBN 1842775057.
- ↑ Allan, Jani. Vive le Zoulou Blanc! Haka ne Faransawa ke yabon Johnny suna ɗora shi saman ginshiƙi. Sunday Times (Afirka ta Kudu). 3 July 1988
- ↑ Nichols, John (16 April 2014). "The singer who danced with Mandela returning to Madison". The Cap Times. Retrieved 2 July 2015.
- ↑ "White father of African rock marks anniversary". Mail & Guardian. Johannesburg. 7 November 2010. Archived from the original on 9 November 2010. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ "Johnny Clegg, South African singer and activist, dies aged 66". The Guardian. 16 July 2019. Retrieved 17 July 2019.
- ↑ 14.0 14.1 Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedsassen - ↑ "South Africa's Johnny Clegg brings high-energy music to Wingate University". Wingate University. Wingate, NC. 17 March 2014. Archived from the original on 21 July 2014. Retrieved 2 July 2015.
- ↑ 16.0 16.1 "Johnny Clegg". Appleseed Recordings. Archived from the original on 3 July 2015. Retrieved 3 July 2015.
- ↑ "Cologne Zulu Festival". Works of Music - Network Medien. Archived from the original on 2 July 2015. Retrieved 2 July 2015.
- ↑ 18.0 18.1 18.2 Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedwbur - ↑ "White father of African rock marks anniversary". Mail & Guardian. 7 November 2010. Archived from the original on 9 November 2010. Retrieved 7 May 2012.
- ↑ Locey, Bill (1 August 1996). "Band, in Tune With Politics, Back on Tour". Los Angeles Times. Retrieved 2 July 2015.
- ↑ "VIDEO For Nelson Mandela: Johnny Clegg's 'Asimbonanga'". National Public Radio. 25 June 2013. Retrieved 2 July 2015.
- ↑ Roberts, David (2006). British Hit Singles & Albums (19th ed.). London: Guinness World Records Limited. p. 110. ISBN 1-904994-10-5.
- ↑ 23.0 23.1 23.2 "Johnny Clegg dead: South African singer heard in 'George of the Jungle,' 'FernGully' was 66". syracuse.com. 17 July 2019. Retrieved 17 July 2019.
- ↑ Sexton, Paul (17 July 2019). "Johnny Clegg, South African Musical Hero And Anthropologist, Dies At 66". uDiscover Music. Retrieved 17 July 2019.
- ↑ Lewis, Randy (16 August 2017). "South Africa's Johnny Clegg, with cancer in remission, to embark the Final Journey U.S. tour". Los Angeles Times. Archived from the original on 16 August 2017. Retrieved 14 November 2017.
- ↑ "Legendary artist Johnny Clegg dies at 66". Independent Online (IOL). Cape Town. 16 July 2019. Retrieved 17 July 2019.
- ↑ "Remembering a legend: 9 of Johnny Clegg's biggest hits". Channel (in Turanci). 16 July 2019. Retrieved 16 July 2019.
- ↑ Thakurdin, Karishma (17 July 2019). "Jesse Clegg on his Dad's Death: I struggle to imagine a world without you". TimesLIVE. Johannesburg. Archived from the original on 17 July 2019. Retrieved 24 April 2020.
- ↑ Lindeque, Brent (6 December 2018). "50 South African musicians came together to honour Johnny Clegg". Good Things Guy. Retrieved 21 August 2024.
- ↑ Nel, Chadwin (28 May 2024). "The Crossing by Johnny Clegg: A Song of Reflection and Tribute". Cape Cultural Collective. Retrieved 21 August 2024.
- ↑ "Scatterling of Africa, Johnny Clegg's Early Years". Pan Macmillian South Africa. Retrieved 18 August 2021.
- ↑ "Various - Power of One the Songs of Johnny Clegg". Discogs. 13 August 2023.
- ↑ Cliff, Jimmy (2011). "Clegg, Johnny". In Larkin, Colin (ed.). The Encyclopedia of Popular Music (5th Concise ed.). London: Omnibus Press. pp. 183–185. ISBN 9780857125958. Retrieved 17 April 2020.
- ↑ "Johnny Clegg discography". lescharts.com. Hung Medien. Retrieved 21 December 2013.