Jump to content

Katti Anker Møller

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Katti Anker Møller
Rayuwa
Haihuwa Hamar Municipality (en) Fassara, 23 Oktoba 1868
ƙasa Norway
Mutuwa Torsnes Municipality (en) Fassara, 20 ga Augusta, 1945
Ƴan uwa
Mahaifi Herman Anker
Mahaifiya Mix Anker
Abokiyar zama Kai Møller (mul) Fassara  (9 ga Janairu, 1889 -  unknown value)
Yara
Ahali Ella Anker (en) Fassara
Ƴan uwa
Sana'a
Sana'a sex educator (en) Fassara, lecturer (en) Fassara, Mai kare hakkin mata, ɗan siyasa da gwagwarmaya
Mamba Norwegian Association for Women's Rights (en) Fassara
Taron farko na Majalisar Mata ta Kasa (1904). Hagu zuwa dama: Karen Grude Koht, Fredrikke Marie Qvam, Gina Krog, Betzy Kjelsberg, da Katti Anker Møller

Katti Anker Møller (23 Oktoba 1868 - 20 Agusta 1945) yar ƙasar Norway ce, mai fafutukar kare hakkin yara, kuma majagaba na haƙƙin haifuwa . [1]

Tarihin Rayuwa

[gyara sashe | gyara masomin]

An haife ta Cathrine Anker a Hamar, 'yar Herman Anker . Ta na da ‘yan’uwa tara, kuma ta taso ne a kusa da makarantar sakandare ta jama’a ta farko a Sagatun a cikin Hamar, wadda mahaifinta ya kafa. Ta yi karatu a matsayin malama, ta yi shekara guda a Faransa, inda bayyanarta ga rayuwar karuwai da mata masu aure ya shafe ta sosai. Mahaifiyarta ta rasu tana da shekara 50, ga dukkan alamu ta gaji saboda yawan masu juna biyu da ta yi, duk da cewa yawan yaran da ta haifa ya kasance daidai da lokacinta. [2] [3]

Ta auri dan uwanta Kai Møller daga Thorsø Manor ( Thorsø herregård ) a Torsnes a cikin 1889, wanda ta haifi 'ya'ya uku. Daga cikin su akwai likita Tove Mohr, wanda 'yarsa Tove Pihl ta gudanar da wani pro-zabi gwagwarmaya a Norway . Møller ya fara sha'awar haɗarin haihuwa da yawa, da kuma yanayin mata marasa aure da 'ya'yansu . Hanyar da ta yi amfani da ita ita ce tafiye-tafiye da ba da laccoci a cikin tarurrukan gida, tsarin juyin juya hali ga mace a zamaninta. [4]

Tare da haɗin gwiwar surukinta Johan Castberg, ta yi aiki ba tare da gajiyawa ba don kafa haƙƙin 'ya'yan da aka haifa ba tare da aure ba. Wannan ya ƙare a cikin ma'aikata na abin da ake kira dokokin Castberg, wanda majalisar Norwegian ta wuce a 1915. Waɗannan dokokin sun kasance juyin juya hali a zamaninsu wajen ba wa shege cikakken haƙƙin gado da yancin yin amfani da sunan mahaifinsu. [1]

Daga nan sai ta mai da hankalinta ga yanke hukuncin zubar da ciki a Norway, ra'ayin da ta gabatar ta hanyar lacca mai suna "'yantar da uwa" tare da taken "samar da yara a karkashin al'ada, 'yancin mace na yanke shawara a kan jikinta". A matsayinta na ' yan gurguzu, ta bayyana cewa "Tsarin duk 'yanci shine hakkin zubar da jikin mutum, da abin da ke cikinsa. Akasin haka shine yanayin bawa." [5] Wannan ya fuskanci adawa mai yawa, har ma daga wasu mata. Ita dai bata hakura ba, taci gaba da yunƙurinta, tana ƙara hana haihuwa a dalilinta. Duk da adawa daga shugabannin ra'ayi irin su Sigrid Undset, ta yi nasarar kafa "ofishin tsafta" na farko a Oslo don sanar da mata game da hana haihuwa. [6]

An kafa Majalisar Mata ta ƙasar Norway ( Norske Kvinners Nasjonalråd ) a cikin 1904 a matsayin ƙungiyar laima ga ƙungiyoyin mata na Norway daban-daban. Ta yi aiki a matsayin memba na kungiyar, tare da 'yan gwagwarmayar kare hakkin Karen Grude Koht, Fredrikke Marie Qvam, Gina Krog, da Betzy Kjelsberg . [7]

  1. Elisabeth Lønnå. "Katti Anker Møller". Store norske leksikon. Retrieved March 1, 2018.
  2. Oddvar Vormeland. "Herman Anker". Norsk biografisk leksikon. Retrieved March 1, 2018.
  3. "Katti Anker Møller". Norsk Kvinnesaksforening. Retrieved March 1, 2018.
  4. "History of Thorsø Herregård". Thorsø Herregård. Retrieved March 1, 2018.
  5. Sogner, Sølvi (2003). "Abortion, Birth Control, and Contraception: Fertility Decline in Norway". Journal of Interdisciplinary History. 34 (2): 209–34. doi:10.1162/002219503322649480. S2CID 144155372.
  6. Elisabeth Lønnå. "Katti Anker Møller". Norsk biografisk leksikon. Retrieved March 1, 2018.
  7. Elisabeth Lønnå. "Norske Kvinners Nasjonalråd". Store norske leksikon. Retrieved February 1, 2018.

Karatun mai alaƙa

[gyara sashe | gyara masomin]
  • Tove Mohr : Katti Anker Møller: en banebryter . 1976. Oslo. Tiden Norsk Forlag. ISBN 82-10-01258-4

Hanyoyin haɗi na waje

[gyara sashe | gyara masomin]