Kungiyar Kwallon Kafa ta Celtic
![]() | |
---|---|
![]() | |
Bayanai | |
Iri |
ƙungiyar ƙwallon ƙafa, kamfani da public company (en) ![]() |
Ƙasa | Birtaniya |
Mulki | |
Hedkwata | Glasgow |
Tsari a hukumance |
public limited company (en) ![]() |
Mamallaki |
Dermot Desmond (en) ![]() ![]() |
Mamallaki na |
Celtic Park (en) ![]() |
Stock exchange (en) ![]() |
London Stock Exchange (en) ![]() |
Tarihi | |
Ƙirƙira | 1887 |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Kungiyar kwallon kafa ta Celtic, wacce aka fi sani da Celtic, kungiya ce ta ƙwallon ƙafa a Glasgow, Scotland. Kungiyar ta fafata a gasar Firimiya ta Scotland, babbar ƙungiyar Kwallon ƙafa na Scotland. An kafa kulob din a 1887 tare da manufar rage talauci a cikin mutanen Irish-Scots a yankin East End na birnin. Sun buga wasan farko a watan Mayu na shekara ta 1888, wasan sada zumunci da suka yi da Rangers wanda Celtic ta ci 5-2. Celtic sun kafa kansu a cikin kwallon kafa na Scotland, inda suka lashe lambobin league guda shida a jere a cikin shekaru goma na farko na karni na 20. Kungiyar ta ji daɗin nasarorin da suka samu a cikin shekarun 1960 da 70 a ƙarƙashin Jock Stein, lokacin da suka lashe lambobin league tara a jere da kuma Kofin Turai na 1967. Celtic sun yi wasa a cikin kore da fari a duk tarihin su, suna karɓar a cikin 1903 da aka yi amfani da su tun daga lokacin.[1]
Celtic na ɗaya daga cikin kungiyoyi shida kawai a duniya da suka lashe kofuna sama da 100, tare da manyan girmamawa 119 zuwa 2024, mafi yawan kowane kulob din Turai. Kungiyar ta lashe Gasar zakarun Scotland sau 54, kwanan nan a 2023-24, Kofin Scotland sau 42 da kuma Kofin Scottish sau 22. Babban kakar kulob din shine 1966-67, lokacin da Celtic ta zama tawagar Burtaniya ta farko da ta lashe gasar cin Kofin Turai, kuma ta lashe Gasar zakarun Scotland, Kofin Scotland, Kofin League da Kofin Glasgow.[2] Celtic kuma ta kai wasan karshe na gasar cin kofin Turai ta 1970 da kuma wasan karshe na Kofin UEFA na 2003, inda ta rasa duka biyun.[3]
Celtic suna da tsananin gwagwarmaya tare da Rangers kuma, tare, an san kulob din da Old Firm. Wasanni da suka yi da juna ana daukar su a matsayin daya daga cikin manyan wasannin kwallon kafa na duniya.[4] An kiyasta magoya baya kulob din a shekara ta 2003 a matsayin kusan miliyan 9 a duk duniya kuma akwai kungiyoyin magoya bayan Celtic sama da 160 a cikin kasashe 20.[5] Kimanin magoya bayan 80,000 sun yi tafiya zuwa Seville don gasar cin kofin UEFA ta 2003, kuma "halayyarsu mai aminci da na wasanni" duk da cin nasara sun sami Kyaututtuka na Fair Play daga FIFA da UEFA.[6]
Tarihi
[gyara sashe | gyara masomin]An kafa kungiyar kwallon kafa ta Celtic a wani taro a zauren cocin St. Mary a East Rose Street (yanzu Forbes Street), Calton, Glasgow, ta Irish Marist Brother Walfrid a ranar 6 ga Nuwamba 1887, tare da manufar rage talauci a East End na Glasgow ta hanyar tara kuɗi don sadaka da Walfrid ya kafa, Tebur na Yara. Matakin Walfrid na kafa kulob din a matsayin hanyar tara kudade ya samo asali ne daga misalin Hibernian, wanda aka kafa daga yawan baƙi na Irish 'yan shekaru da suka gabata a Edinburgh. Shawarwarin Walfrid na sunan Celtic (mai suna Seltik) an yi niyya ne don nuna asalin Irish da Scottish na kulob din kuma an karbe shi a wannan taron. Kungiyar tana da laƙabi na hukuma, The Bhoys [7]. Koyaya, a cewar ofishin manema labarai na Celtic, sabon kulob din da aka kafa an san shi da mutane da yawa a matsayin "yara masu ƙarfin zuciya". katin gidan waya daga farkon karni na 20 wanda ya nuna hoton tawagar kuma ya karanta "The Bould Bhoys" shine misali na farko da aka sani na rubutun na musamman. Ƙarin h yana kwaikwayon tsarin ruh">b Gaelic, inda harafin b sau da yawa yana tare da harafin h.[8]
A ranar 28 ga Mayu 1888, Celtic ta buga wasan farko na hukuma da Rangers kuma ta ci 5-2 a cikin abin da aka bayyana a matsayin "gamuwa da abokantaka". Neil McCallum ya zira kwallaye na farko na Celtic. Kayan farko na Celtic ya kunshi fararen rigar tare da ma'auni mai kore, gajeren baki, da takalma masu launin kore. Alamar kulob din ta asali ita ce giciye mai sauƙi a kan jan bango. A shekara ta 1889 Celtic ta kai wasan karshe na Kofin Scotland a kakar wasa ta farko da suka shiga gasar, amma ta rasa 2-1 ga Lanark na Uku. Celtic ta sake kaiwa wasan karshe a shekara ta 1892 kuma a wannan lokacin sun ci nasara bayan sun ci Queen's Park 5-1, babban girmamawa na farko na kulob din. Bayan watanni da yawa kulob din ya koma sabon filin sa, Celtic Park, kuma a kakar wasa mai zuwa ya lashe Gasar Zakarun Scotland a karon farko..[9] A shekara ta 1895, Celtic ta kafa rikodin League don mafi girman maki a gida lokacin da suka doke Dundee 11-0.[10]
A shekara ta 1897, kulob din ya zama kamfani mai zaman kansa kuma an nada Willie Maley a matsayin "sakatare-manajan" na farko. Tsakanin 1905 da 1910, Celtic ta lashe gasar zakarun Scotland sau shida a jere. Sun kuma lashe kofin Scotland a duka 1907 da 1908, karo na farko da kulob din Scotland ya taba lashe sau biyu. A lokacin yakin duniya na, Celtic ta lashe gasar sau hudu a jere, ciki har da wasanni 62 da ba a ci nasara ba tsakanin Nuwamba 1915 da Afrilu 1917.[11] A tsakiyar shekarun 1920 ya ga fitowar Jimmy McGrory a matsayin daya daga cikin masu zira kwallaye a tarihin kwallon kafa na Burtaniya; a cikin shekaru goma sha shida, ya zira kwallayen 550 a wasanni 547 (ciki har da kwallaye 16 ga Clydebank a lokacin kakar aro a 1923-24), rikodin zira kwallayi na Burtaniya har zuwa yau. A watan Janairun 1940, an sanar da ritayar Willie Maley. Yana da shekaru 71 kuma ya yi aiki a kulob din a wurare daban-daban kusan kusan shekaru 52, da farko a matsayin dan wasa sannan kuma a matsayin sakatare-manajan. Jimmy McStay ya zama kocin kulob din a watan Fabrairun 1940. Ya shafe sama da shekaru biyar a wannan rawar, kodayake saboda yakin duniya na biyu babu wani wasan kwallon kafa na hukuma da ya faru a wannan lokacin. An dakatar da gasar kwallon kafa ta Scotland da Kofin Scotland kuma a wurin su an kafa wasannin zakarun yanki. Celtic ba ta yi kyau sosai ba a lokacin shekarun yaƙi, amma ta lashe gasar cin kofin Turai da aka gudanar a watan Mayu 1945 a matsayin wasan kwallon kafa guda ɗaya don bikin Ranar Nasara a Turai.
Tsohon dan wasa kuma kyaftin Jimmy McGrory ya zama manajan a shekarar 1945. A karkashin McGrory, Celtic ta doke Arsenal, Manchester United da Hibernian don lashe Kofin Coronation, gasar da aka gudanar a watan Mayu 1953 don tunawa da naɗa Elizabeth II. Ya kuma jagoranci su zuwa League da Cup sau biyu a shekara ta 1954. A ranar 19 ga Oktoba 1957, Celtic ta doke Rangers a wasan karshe na Kofin Scottish League a Hampden Park a Glasgow, tare da rike kofin da suka lashe a karo na farko a shekarar da ta gabata; 7-1 ya kasance nasara ce a wasan karshe a gasar cin kofin cikin gida na Burtaniya. Shekaru da suka biyo baya, duk da haka, sun ga gwagwarmayar Celtic kuma kulob din bai sake samun kyaututtuka ba a karkashin McGrory.
Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]- ↑ Grove, Daryl (6 November 2014). "10 Soccer Things You Might Be Saying Incorrectly". Paste. Archived from the original on 30 July 2017. Retrieved 21 June 2017.
- ↑ Nardelli, Alberto (2 June 2015). "Which European football clubs have never been relegated?". The Guardian. Archived from the original on 7 April 2024. Retrieved 7 April 2024.
Only two clubs have always played in Scotland's top division: Celtic (since 1890) and Aberdeen (since 1905).
- ↑ From Sporting Lisbon to Athletic Bilbao — why do we get foreign clubs' names wrong? Archived 7 ga Afirilu, 2023 at the Wayback Machine, Michael Cox, The Athletic, 16 March 2023
- ↑ "Scottish Premier League : Records". Statto. Archived from the original on 22 September 2013. Retrieved 19 November 2011.
- ↑ "UEFA honour Celtic supporters with special Fair Play award". The Herald (in Turanci). 2003-08-29. Retrieved 2024-11-15.
- ↑ Tudor, Stephen (6 October 2024). "Who Are The Most Successful Clubs In World Football?". 888sport. Retrieved 16 November 2024.
- ↑ "Celtic fans win Fifa award". The Guardian (in Turanci). Press Association. 2003-12-15. ISSN 0261-3077. Retrieved 2024-11-15.
- ↑ Coogan, Tim Pat (2002). Wherever Green Is Worn: The Story of the Irish Diaspora. Palgrave Macmillan. p. 250. ISBN 978-1-4039-6014-6.
- ↑ "Brief History". Celtic FC. Archived from the original on 10 May 2016. Retrieved 11 May 2016.
- ↑ Thomas, Gareth (5 December 2014). "The Crest Dissected – Celtic FC". The Football History Boys. Archived from the original on 4 September 2015. Retrieved 26 August 2015.
- ↑ Cuddihy, Paul; Friel, David (July 2010). The Century Bhoys: The Official History of Celtic's Greatest Goalscorers. Black and White Publishing. ISBN 978-1845022976. Archived from the original on 9 September 2022. Retrieved 13 March 2016.