Louisette Ighilahriz
| Rayuwa | |
|---|---|
| Haihuwa |
Oujda (en) |
| ƙasa | Aljeriya |
| Karatu | |
| Harsuna | Faransanci |
| Sana'a | |
| Sana'a |
revolutionary (en) |
| Aikin soja | |
| Ya faɗaci | Yaƙin Aljeriya |
| Imani | |
| Addini | Musulunci |
| Jam'iyar siyasa | National Liberation Front (Algeria) |
Louisette Ighilahriz (an haife ta a ranar 22 ga watan Agusta 1936) marubuciya ce 'yar Algeria, tsohuwar memba ta Conseil de la Nation, kuma tsohuwar memba ta Front de Liberation Nationale (FLN) wanda ya jawo hankalin jama'a a cikin shekarar 2000 tare da labarinta na kama Faransawa daga shekarun 1957 zuwa 1962, ta zama, a cikin kalmomin ɗan jarida Adama a Yakin Faransa da Aljeriya".[1]
Yarantaka da farkon rayuwa
[gyara sashe | gyara masomin]An haifi Ighilahriz a Oujda ga dangin Berber kuma danginta sun ƙaura zuwa Algiers a shekarar 1948.[2] Ko da yake an haife ta a Maroko, dangin Ighilahriz sun samo asali ne daga yankin Kabylie na Aljeriya, wanda ƙabilar Berber suka kasance daga cikin masu adawa da mulkin Faransa a Aljeriya. Ighilahriz "ta bayyana kanta a matsayin ta fito daga dukan dangin 'yan kishin ƙasa," tana mai kiran mahaifiyarta "marasa rubutu amma mai yawan siyasa" tare da cewa kakanta na uwa ya kera bindigogi a ɓoye don "masu juyin juya hali." Lokacin da aka ji labarin farkon yakin Aljeriya a ranar 1 ga watan Nuwamba 1954, mahaifinta, wanda ya yi aiki a matsayin mai burodi, ya gaya mata: "Wannan shine ƙarshen wulakanci".
Shiga FLN
[gyara sashe | gyara masomin]Aiki na juyin juya hali da kamawa
[gyara sashe | gyara masomin]Ƙarfin adawa da Faransa, Ighilahriz ta shiga FLN a ƙarƙashin sunan Lila a ƙarshen shekarar 1956 don yin aiki a matsayin mai aikawa, bayanai, makamai da bama-bamai a cikin Algiers a cikin burodin da mahaifinta ya toya. A ranar 28 ga watan Satumba 1957 yayin tafiya tare da jam'iyyar FLN, Ighilahriz ta yi wa 'yan sintiri na Faransa kwanton ɓauna a Chébli, ta ji rauni kuma suka kama ta.[2] A asibitin, an bai wa Ighilahriz "magungunan gaskiya" Pentothal don yin magana, wanda ya kasa cimma manufarsa.[2]
Sharuɗɗan mata a cikin FLN
[gyara sashe | gyara masomin]Ighilahriz ta rubuta a cikin tarihinta cewa sauran membobinta suna kallonta da tuhuma a matsayin mace ɗaya tilo, inda ta bayyana cewa, "a gare su na kasance mace ta gari wacce ta firgita har ta san yadda ake amfani da alkalami."[3] Bugu da ƙari, Ighilahriz ta rubuta cewa a cikin wannan lokacin, "Ban kasance mace da gaske ba. Yaƙin ya canza ni, na zama rashin fahimta kuma na manta da matsayina na mace."[4]
kurkukun sojoji
[gyara sashe | gyara masomin]
An kai Ighilahriz gidan yarin sojoji da ke Paradou Hydra inda wani kyaftin ɗin sojojin Faransa Jean Graziani ya yanke mata bugu, ya yi mata rauni da bayonet sannan ya yi mata fyaɗe a cikin kalmominta "da kowane irin abu" don yin magana.[5] An shafe watanni ana azabtar da Ighilahriz tare da yi mata fyaɗe a ƙoƙarin sa ta bayyana abin da ta sani game da FLN kafin daga bisani ta rushe a cikin watan Disamba 1957, ta gaya wa masu garkuwa da ita duk abin da ta sani game da FLN.[6] A wannan lokacin Ighilahriz ba a yarda ta yi wanka ba, kuma ta shafe watanni a rufe cikin jininta, najasa da fitsari saboda an tsare ta a cikin wani ɗan ƙaramin cell. Ighilahriz ta tuna: " Mon urine s'infiltrait sous la bâche du lit de camp, mes excréments se mélangeaient à mes menstrues jusqu'à former une croûte puante" ("Fitsarina ya ratsa cikin takardar da ke rufe sansanin sansanin, najasa ta gauraye da jinin haila na, yana yin wari." Don ƙara kaskantar da ita, Ighilahriz an tilasta mata zama gaba ɗaya tsirara a duk tsawon lokacin da take a gidan yarin soja. Ighilahriz ta tuno:
"Ina kwance tsirara, ko da yaushe tsirara. Za su zo sau ɗaya, biyu ko uku kullum. Da na ji sautin takalminsu a cikin falon, sai na fara rawar jiki. Sa'an nan lokaci ya zama marar iyaka. Mintuna kamar sa'o'i ne, kuma sa'o'i kamar kwanaki. Abu mafi wuya shi ne kula da kwanakin farko, don saba da ciwon. Sa'an nan kuma mutum zai rabu da hankali, kamar yadda jiki ya fara tashi. Massu ya kasance m, mummuna. Bigeard bai fi kyau ba, amma mafi muni shine Graziani. Ba za a iya faɗi ba, ya kasance karkataccen mutum wanda ya ji daɗin azabtarwa. Ba mutum ba ne. Sau da yawa na yi masa tsawa: “Ba namiji ba ne idan ba ka gama da ni ba! "Kuma ya amsa da izgili: "Ba tukuna, ba tukuna! "A cikin waɗannan watanni uku, ina da manufa ɗaya: in kashe kaina, amma wahala mafi muni, shine in so ko ta yaya don shafe kanmu kuma don rashin samun hanyar." [7]
Ighilahriz ta bayyana game da Kyaftin Jean Graziani: " Mais l'essentiel de ses azabtarwa ne s'exerçaient pas à mains nues. Il était toujours armé d'ustensiles pour s'acharner contre mon plâtre "("Amma bai aiwatar da mafi yawan azabtarwar da yake yi da hannunsa ba da kayan aikina") koyaushe yana kai hari.
Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]- ↑ Shatz, Adam (21 November 2002). "The Torture of Algiers". Algeria-Watch. Retrieved 2016-10-25.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Thomas, Martin Fight or Flight: Britain, France, and their Roads from Empire, Oxford: Oxford University Press, 2014 page xi.
- ↑ Vince, Natalya (2015-08-01). Our fighting sisters. Manchester University Press. p. 91. doi:10.7765/9780719098833. ISBN 9780719098833.
- ↑ Vince, Natalya (2015-08-01). Our fighting sisters. Manchester University Press. p. 92. doi:10.7765/9780719098833. ISBN 9780719098833.
- ↑ Thomas, Martin Fight or Flight: Britain, France, and their Roads from Empire, Oxford: Oxford University Press, 2014 pages xi-xii.
- ↑ Cohen, William "The Algerian War, the French State and Official Memory" pages 219-239 from Réflexions Historiques, Vol. 28, No. 2, Summer 2002 page 233
- ↑ "Louisette Ighilahriz and the French torture". Algeria. 23 January 2015. Retrieved 2016-10-25.[permanent dead link]