Jump to content

Marcia Croker Noyes

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Marcia Croker Noyes
Rayuwa
Haihuwa Saratoga Springs (en) Fassara, 1869
Mutuwa 1946
Karatu
Makaranta Hunter College (mul) Fassara
Sana'a
Sana'a librarian (en) Fassara

Marcia Crocker Noyes (1869-1946) ta kasance mai kula da ɗakin karatu a The Maryland State Medical Society daga 1896 zuwa 1946, kuma ta kasance mamba mai kafa da shugabancin kungiyar Medical Library Association . [1] [2][3]

Rayuwa ta farko da ilimi

[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Marcia Crocker Noyes a watan Disamba na shekara ta 1869 a Saratoga Springs, New York . Ita ce ƙarama cikin yara huɗu da Levi da Catherine Noyes suka haifa. Ta yi karatu a Kwalejin Hunter a New York, kuma ta yi la'akari da zama Mai tsara tufafi ko mai zane, duk da rashin amincewa daga iyayenta.[3]

Noyes ta fara aikinta a matsayin mai kula da ɗakin karatu bayan ta koma Baltimore, Maryland don zama tare da 'yar'uwarta, Kitty Noyes Marshall . Ta dauki matsayi a matsayin ma'aikaciyar agaji a kan albashi na $ 15 a wata a ɗakin karatu na Enoch Pratt Free, karkashin jagorancin Dokta Bernard Steiner, inda ta ci gaba da aiki na shekaru uku. A wannan lokacin, an inganta ta zuwa matsayin mai kulawa.[3]

A shekara ta 1896, Sir William Osler, MD ya zama Shugaban kungiyar likitancin Jihar Maryland kuma ya buƙaci "mai basira, mai sadaukarwa, mai kula da ɗakin karatu na likita na cikakken lokaci" don biyan buƙatun sabis na ɗakin karatu na kiwon lafiya da kuma kula da tarin littattafai 7,000. Saboda aikinta a Enoch Pratt Free Library, Steiner ta ba da shawarar Noyes don matsayi, ta ayyana ta "mace mai basira".[3] Daga baya aka zaɓi Noyes a matsayin sabon mai kula da ɗakin karatu kuma ya sami albashi na shekara-shekara na $ 200.[3]

A cikin sabon rawar da ta taka a matsayin mai kula da ɗakin karatu na likita, Noyes ta koyi aikin ta hanyar halartar dukkan ayyukan koyarwa. Ta kuma yi aiki a matsayin mai maye gurbin Sir William kuma ta haɓaka abota ta dindindin tare da shi; ta yi iƙirarin cewa "ta kamu da aikinsa na inganta ɗakin karatu na likita kuma ta hanyar yin hakan don inganta ingancin aikin likita".

A cikin shekara ta farko, Noyes ta haɓaka tsarin rarraba littattafai don littattafan kiwon lafiya, bisa ga ƙididdigar medicus, wanda ta kira Classification for Medical Literature. Tsarin yana amfani da haruffa tare da manyan haruffa don manyan bangarorin magani da ƙananan haruffa ga ƙananan sassan. Har yanzu ana amfani da Rarrabawar Bayani a Laburaren Kiwon Lafiya da Chirurgical don kayan tarihi na asali, amma ba a sake fasalinsa ba tun mutuwarta.[3] Abokai daga Enoch Pratt Free Library an hayar su don taimakawa cikin kundin da yamma a cikin 25¢ a awa daya. Saboda matsalolin kasafin kuɗi, Noyes ta iya hayar mataimakiyar cikakken lokaci, Gustave Orville Caution, a cikin shekaru goma na farko na aikinta.[3]

A cikin 1904, an sake tsara ɗakin karatu, kuma Noyes ya ɗauki matsayin sakatare. Ba za a nada ta a matsayin Babban Sakataren ba har zuwa 1925. [3]

Marcia Crocker Noyes a tsakiyar aikinta.

A cikin shekaru goma, ɗakin karatu ya buƙaci gini mafi girma, kuma Noyes da Osler sun jagoranci shirye-shiryen don gina ginin hedkwatar, wanda zai fara zama ɗakin tarin littattafan likita da mujallu na ɗakin karatu.

Sabon hedkwatar

[gyara sashe | gyara masomin]

Noyes ya taimaka wajen tsarawa da gina sabon hedkwatar. Ta yi tafiya zuwa Philadelphia, New York, da Boston don duba gine-ginen ƙungiyar likitoci. A ƙarshe an zaɓi kamfanin gine-ginen Philadelphia Ellicott & Emmart don tsarawa da gina sabon ginin kwalejin. Ginin, wanda Noyes ya bincika ci gaban gininsa a wurin, an gina shi a cikin ƙasa da shekara guda a farashin $ 90,000.

Daga cikin siffofin sabon ginin akwai ɗakin bene na huɗu da aka kirkira don Noyes zuwa ga ƙayyadaddun ta, gami da ɗaki ga uwargidanta. Ta koma sabon gidanta a cikin 1909, kuma sau da yawa ana kiranta da shi a matsayin gidan farko na gaskiya a Baltimore, tunda yana da lambu da rufin rufin. Wannan ɗakin ya ba ta damar yin aiki na awanni 24 na tsawon shekaru 50.[2]

A lokacin da ta yi ritaya a 1946, tarin ɗakin karatu ya karu zuwa fiye da littattafai 65,000 daga kungiyoyin kiwon lafiya da na musamman a duniya. Har ila yau, ɗakin karatu yanzu yana da tsaro na kudi, tare da kudaden da aka saka sun kai $ 90,000.[3]

Kungiyar Laburaren Kiwon Lafiya

[gyara sashe | gyara masomin]

Tare da aikinta, Noyes ta kuma shiga cikin Kungiyar Laburaren Kiwon Lafiya (MLA), a matsayin ɗaya daga cikin mambobi takwas da suka kafa [4] kuma daga baya a matsayin Shugaban Kungiyar.[5] A ranar 2 ga Mayu, 1898, mambobin sasantawa guda takwas sun taru a Philadelphia, Pennsylvania don kafa MLA, suna ƙayyade manufar kungiyar don "ci gaba da ɗakunan karatu na likita da inganta musayar wallafe-wallafen likita".[3]

Ɗaya daga cikin umarni na farko na MLA shine musayar, sabis na rarrabawa da kasuwanci ga waɗanda ke da kwafi ko littattafan da ba a yi amfani da su sosai a cikin tarin su. Da farko, an gudanar da musayar daga Philadelphia Medical Society, amma a cikin 1900 an tura shi zuwa Baltimore inda Noyes ke kula da shi. A cikin 1904, an sake komawa musayar zuwa Medical Society of the County of Kings (Brooklyn, New York) saboda matsalolin ajiya, kuma a cikin 1908 MLA ta nemi Noyes ya sake ɗaukar alhakin. A cikin 1909, lokacin da sabon ginin Faculty ya buɗe, yana ba da isasshen ɗaki don gudanar da musayar kuma tare da taimakon MLA Treasurer, Dokta John Ruhräh . [3]

Bugu da ƙari, Noyes da Ruhräh sun yi aiki tare don farfado da Bulletin of the Medical Library Association, wanda duk ya daina bugawa a cikin 1908, tare da musayar tare da shi. Wannan duo ya ci gaba da kula da edita daga 1911 har zuwa 1926. [5] A 1933, an zabi Noyes mace ta farko kuma ta farko da ba likita ba (ko kuma "memba na farko da ba a magani ba") don jagorantar kungiyar.[2][6][7]

Marcia Crocker Noyes tare da allon Osler

Noyes ta so ta rubuta tarihin MLA da zarar ta yi ritaya daga aikin cikakken lokaci a Faculty, amma lafiyarta ta fara kasawa. Tana da yanayin baya mai ciwo wanda ya buƙaci ta sa takalma kuma ta sha wahala mai tsanani a kafaɗarta, [3] watakila daga lokacin rani da ta yi gudanar da sansanin bazara, Camp Seyon (Noyes spelled backward), ga 'yan mata a cikin Adirondack Mountains. [8][9]

A ranar 24 ga Afrilu, 1946, an shirya liyafar don girmama shekaru 50 na Noyes a Faculty, duk da bukatar da ta yi cewa likitoci su jira har zuwa Nuwamba, ainihin ranar da ta cika shekaru 50. Ma'aikatar ta ci gaba kuma ta dauki bakuncin liyafar a ranar da aka shirya a baya saboda rashin lafiyarta.[3] Fiye da likitoci 250 sun halarci bikin kuma an ba da jawabai da yawa. An gabatar da ita da akwati, kudi don amfani da shi don tafiya, da kuma zanen da ta fi so, wanda ta shawo kan kwamitin Laburaren su saya shekaru da yawa da suka gabata.

Marcia Crocker Noyes a cikin gidanta a ginin Faculty

Noyes died on November 24, 1946,.[2] Her funeral was held by her request in the Faculty's Osler Hall. More than 60 physicians served as her pallbearers,[3] and she was buried at Baltimore's Green Mount Cemetery.

A shekara ta 1947, MLA ta kafa lambar yabo ta Marcia C. Noyes don girmama gudummawar da ta bayar ga ɗakin karatu na likita. Ana ba da kyautar shekara-shekara, kuma ana gabatar da shi a taron shekara-sheko ga mai kula da ɗakin karatu wanda ke nuna sabis da jagoranci na musamman a cikin ɗakin karatu na kimiyyar kiwon lafiya. Wadanda aka ba su lambar yabo suna karɓar kwano na azurfa.[10]

  1. "MedChi Archives blog". 2013-12-12. Retrieved 4 March 2016.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Marcia C. Noyes, Medical Librarian". Bulletin of the Medical Library Association. 35 (1): 108–109. 1947. PMC 194645.
  3. 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 3.13 Smith, Bernie Todd (1974). "Marcia Crocker Noyes, Medical Librarian: The Shaping of a Career". Bulletin of the Medical Library Association. 62 (3): 314–324. PMC 198800. PMID 4619344.
  4. Francis, W. W. (September 1936). "The President's Address: Margaret Charlton and the Early Days of the Medical Library Association". Bulletin of the Medical Library Association. 25 (1–2): 58–63. ISSN 0025-7338. PMC 234093. PMID 16016324.
  5. 5.0 5.1 Marshall, Mary Louise (October 1946). "Miss Noyes and the Medical Library Association". Bulletin of the Medical Library Association. 34 (4): 342–345. ISSN 0025-7338. PMC 194629. PMID 16016755.
  6. "MLA : About : Past and Present Elected Officials". www.mlanet.org. Archived from the original on 2019-05-30. Retrieved 2019-05-30.
  7. "MLA : About : MLA Milestones". www.mlanet.org. Archived from the original on 2019-05-30. Retrieved 2019-05-30.
  8. "Physicians of the Medical and Chirurgical faculty of Maryland, For whom we have portraits or engravings" (PDF). Center for a Healthy Maryland, an Affiliate of MedChi, The Maryland State Medical Society. June 2013. Archived from the original (PDF) on 2019-05-30. Retrieved 2025-03-27.
  9. Deso, Ed (8 July 2016). "Sold: Vintage Pilot Knob retreat". Glens Falls Chronicle. Retrieved 2019-05-30.
  10. "MLA : About : Marcia C. Noyes Award". www.mlanet.org. Archived from the original on 2019-05-06. Retrieved 2019-05-30.