Jump to content

Mary Karooro Okurut

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Mary Karooro Okurut
Member of the Parliament of Uganda (en) Fassara

Rayuwa
Haihuwa Bushenyi (en) Fassara, 8 Disamba 1954 (70 shekaru)
ƙasa Uganda
Mazauni Kampala
Karatu
Makaranta Jami'ar Makerere
Kwalejin Triniti Nabbingo
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a marubuci da ɗan siyasa
Imani
Jam'iyar siyasa National Resistance Movement (en) Fassara

Mary Busingye Karoro Okurut (an Haife ta a ranar 8 ga watan Disamba 1954), wacce aka fi sani da Mary Karoro Okurut, malama ce 'yar Uganda, marubuciya kuma 'yar siyasa. Ita ce tsohuwar ministar gwamnatin ƙasar mai kula da ayyuka na gaba daya a ofishin Firayim Minista, a majalisar ministocin Uganda. An naɗa ta a wannan matsayi a ranar 6 ga watan Yuni 2016. [1] Kafin haka, daga ranar 1 ga watan Maris 2015 zuwa 6 ga watan Yuni 2016, ta yi aiki a matsayin ministar tsaro ta ƙasa. An naɗa ta a wannan matsayi a ranar 1 ga watan Maris 2015, ta maye gurbin Wilson Muruli Mukasa, wanda aka naɗa shi ministan jinsi da al'amuran zamantakewa. [2] Tsakanin shekarun 2012 zuwa 2015, ta yi aiki a matsayin ministar jinsi da al'amuran zamantakewa a majalisar ministocin Uganda. An naɗa ta a wannan matsayi a shekarar 2012. Ta maye gurbin Syda Bumba, wanda ya yi murabus daga majalisar ministoci. Mary Karoro Okurut ita ma ta zama ‘yar majalisa mai wakiltar mazaɓar mata ta Bushenyi. [3] A zaɓen shekarar 2020 na jam'iyyar NRM mai adawa da tutar jam'iyyar NRM, Karooro ta sha kaye a hannun Annet Katusiime Mugisha wacce aka zaɓa a matsayin wakiliyar mata 'yar majalisa ta gundumar Bushenyi a zaɓen shugaban ƙasa da na 'yan majalisar dokokin Uganda na shekarar 2021. [4] [5] [6] [7] [8]

Tarihi da ilimi

[gyara sashe | gyara masomin]

An haife ta a gundumar Bushenyi a ranar 8 ga watan Disamba 1954. Ta halarci makarantar firamare ta Bweranyangi da Bweranyangi Girls' Senior Secondary School don karatun firamare da sakandare, a cikin tsari. A cikin shekarar 1972, tana da shekaru 18, ta shiga Kwalejin Trinity Nabbingo don yin karatun sakandarenta. A cikin shekarar 1974, ta shiga Jami'ar Makerere, ta kammala karatun digiri a shekarar 1977 tare da digiri na farko a fannin adabi (BA.Lit). Bayan shekaru uku, a cikin shekarar 1981, ta kammala karatun digiri na biyu a fannin adabi (MA.Lit), ita ma daga Jami'ar Makerere. A shekarar 1982, ta kara da Diploma a fannin Ilimi (Dip.Ed), daga wannan jami'a. [9]

Tarihin aiki

[gyara sashe | gyara masomin]

Mary Karooro Okurut ta fara karatu a Makerere, a sashen adabi a shekarar 1981, da zarar ta kammala digiri na biyu. Ta ci gaba da rike matsayinta na Lecturer, har zuwa shekara ta 1993. Tana riƙe aikin a matsayin sakatariyar yaɗa labarai ga mataimakin shugaban ƙasar Uganda daga shekarun 1994 zuwa 1996. Tsakanin shekarun 1996 zuwa 1999 ta yi aiki a matsayin Kwamishiniya, a Hukumar Kula da Ilimi a Ma'aikatar Ilimi ta Uganda. Daga shekarun 1999 zuwa 2004, ta yi aiki a matsayin sakatariyar yaɗa labarai na shugaban ƙasar Uganda. A shekara ta 2004 ta shiga siyasar Uganda. [10] Ta kasance mace 'yar majalisa mai wakiltar gundumar Bushenyi a majalisar dokoki ta 10 ta Uganda. [11]

Aikin adabi

[gyara sashe | gyara masomin]

Kafin aikinta na siyasa, Okurut ta yiwu an fi saninta da gudummawar da ta bayar ga adabin Uganda duka a matsayin marubuciya kuma a matsayinta na wacce ta kafa kungiyar Marubuta Mata ta Uganda (FEMRITE), [12] kungiyar da tun daga lokacin ta sami kulawar duniya kuma har ya zuwa yau ta samar da ɗaya daga cikin wanda ya lashe kyautar Caine, Arach Monica de Nyeko, wanda labarinsa "Jambula Tree" ya lashe a shekarar 2007.[13]

Littattafan adabin Karooro Okurut sun haɗa da waɗannan litattafai: (a) “The Invisible Weevil” (1998) (  ) da (b) "Matar Hukuma" (  ). Ta kuma gyara "Muryar Mace" (1998) (  ), tarin gajerun labarai na marubutan mata na Uganda. [14] ta rubuta la'anar secradecow.

Sana'ar siyasa

[gyara sashe | gyara masomin]

A shekarar 2004, Mary Karooro Okurut ta tsaya takarar mazaɓar mata ta gundumar Bushenyi akan tikitin jam’iyyar siyasa ta National Resistance Movement. Ta yi nasara kuma ta wakilci wannan mazaɓar a majalisar dokokin Uganda har zuwa yau. Ta riƙe mukamin ministar yaɗa labarai da bada jagoranci na ƙasa daga watan Mayun 2011 har zuwa watan Mayun 2013, inda aka mayar da ita kan muƙaminta na yanzu. [15] A wani sauyi na majalisar ministoci da aka yi a ranar 1 ga watan Maris 2015, an naɗa ta ministar tsaro. [2] Tun daga watan Afrilu 2020, karoro okurut ita ce ministar ayyuka na gabaɗaya a ofishin Firayim Minista [16]

Bayanan sirri

[gyara sashe | gyara masomin]

Mary K. Okurut ta auri Hon. Stanislaus Okurut har zuwa rasuwarsa a safiyar ranar 5 ga watan Afrilu 2014; [17] tare suna da yara takwas – maza biyar mata uku. Ita 'yar addinin Furotesta ce.[18][19]

  • Majalisar ministocin Uganda
  • Majalisar Uganda
  • Gundumar Bushenyi
  • FEMRITE
  1. Uganda State House (6 June 2016). "Museveni's new cabinet list At 6 June 2016" (PDF). Archived from the original (PDF) on 7 October 2016. Retrieved 6 June 2016.
  2. 2.0 2.1 Uganda State House (1 March 2015). "Full Cabinet List As At 1 March 2015" (PDF). Archived from the original (PDF) on 9 July 2017. Retrieved 1 March 2015.
  3. "Parliament of Uganda". www.parliament.go.ug. Retrieved 2021-04-02.
  4. Reporter, NELSON MANDELA | PML Daily (2020-09-04). "CONFIRMED! Minister Karooro concedes defeat after being uprooted by Annet Mugisha". PML Daily (in Turanci). Retrieved 2021-04-02.
  5. "Long-serving ministers lose NRM primary polls". Daily Monitor (in Turanci). Retrieved 2021-04-02.
  6. "Big winners, losers in NRM primaries". Daily Monitor (in Turanci). Retrieved 2021-04-02.
  7. "BUSHENYI: Minister Karooro Defeated by Katusiime in NRM Primaries". ChimpReports (in Turanci). 2020-09-04. Retrieved 2021-04-02.
  8. "Ministers lose miserably as voters seek new blood in NRM primaries". Nile Post (in Turanci). 2020-09-05. Retrieved 2021-04-02.
  9. "Mary Karooro Okurut: Woman Representative Bushenyi District". Parliament of Uganda. Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 10 April 2014.
  10. "Mary Karooro Okurut: Work History 1981 to 2004". Parliament of Uganda. Archived from the original on 13 April 2014. Retrieved 10 April 2014.
  11. "Hon. Mary Karooro Okurut – Kampala Geopolitics Conference" (in Turanci). Retrieved 2024-05-25.
  12. "History of FEMRITE". Uganda Women Writers' Association. Retrieved 10 August 2014.
  13. "FEMRITE Achievements and Milestones". Uganda Women Writers' Association. Retrieved 10 April 2014.
  14. "Books Authored or Edited by Mary Karooro Okurut". African Books Collective. Retrieved 10 April 2014.
  15. "Mary B. Karooro Okurut". Public Relations Association of Uganda (PRAU). Archived from the original on 24 February 2014. Retrieved 10 April 2014.
  16. "Office of the prime minister General duties". Office of the prime minister. Retrieved 2020-04-04.
  17. "Minister Karooro Okurut's husband mourned". New Vision (in Turanci). Retrieved 2022-03-10.
  18. Musisi, Frederic (5 April 2014). "Former Transport minister, Stanislaus Okurut Is Dead". Daily Monitor. Archived from the original on 8 April 2014. Retrieved 10 April 2014.
  19. Karugaba, Mary (9 April 2014). "MPs Pay Tribute to Stanislaus Okurut". New Vision. Retrieved 10 April 2014.