Jump to content

Movement for the Liberation of São Tomé and Príncipe – Social Democratic Party

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Movement for the Liberation of São Tomé and Príncipe – Social Democratic Party
Bayanai
Iri jam'iyyar siyasa
Ƙasa Sao Tome da Prinsipe
Ideology (en) Fassara democratic socialism (en) Fassara
Political alignment (en) Fassara Bangaren hagu
Aiki
Mamba na Progressive Alliance (mul) Fassara da Socialist International (en) Fassara
Mulki
Hedkwata Riboque (en) Fassara
Tarihi
Ƙirƙira 1960

mlstp-psd.st


The Movement for the Liberation of São Tomé and Príncipe – Social Democratic Party (Portuguese Movimento de Libertação de São Tomé e Príncipe - Partido Social Democrata, abbr. MLSTP-PSD ) ɗaya ce daga cikin manyan jam'iyyun siyasa a Sao Tomé da Principe. Jorge Bom Jesus shine shugaban jam'iyyar na yanzu.

Shekarun farko

[gyara sashe | gyara masomin]
Tutar MLSTP (1972-1990)
Madadin tuta na MLSTP (1972-1990)

An kafa jam'iyyar, a lokacin da ake kira Kwamitin 'Yancin São Tomé da Principe, a cikin shekarar 1960 a matsayin ƙungiya mai kishin ƙasa mai adawa da 'yan mulkin mallaka na Portugal. A cikin shekarar 1961 ta shiga CONCP tare da sauran ƙungiyoyin gurguzu da gurguzu da ke yaƙi da Daular Portugal a Afirka. 'Yan gudun hijira ne suka kafa CLSTP wanda a ƙarshe suka kafa sansaninsu a Gabon kusa da nan. Manuel Pinto da Costa, wanda zai zama shugaban ƙasa na São Tomé and Principe mai zaman kansa, shine shugaban jam'iyyar. A cikin shekarar 1972, CLSTP ya zama MLSTP.

Bayan juyin juya halin Carnation na watan Afrilu 1974 a Portugal, sabuwar gwamnati ta amince da miƙa mulki ga MLSTP. Daga baya waccan shekarar, an amince da MLSTP a matsayin halaltaccen wakilin mutanen Santomean.

'Yanci da mulkin jam'iyya ɗaya

[gyara sashe | gyara masomin]

Bayan wani ɗan gajeren lokaci na gwamnatin riƙon ƙwarya, an gudanar da zaɓe na majalisar wakilai kuma MLSTP ta lashe dukkan kujeru 16 na ta.

An sami 'yancin kai a ranar 12 ga watan Yuli 1975, tare da Manuel Pinto da Costa a matsayin shugaban ƙasa da Miguel Trovoada a matsayin Firayim Minista. Kundin tsarin mulkin da aka fitar a ranar 12 ga watan Disamba 1975, ya ba da cikakken iko ga shugaban ƙasa kuma MLSTP ta zama jam'iyyar siyasa ta ƙasa tilo ta doka.

A ƙarshen shekarun 1970 zuwa 1980, tsarin gurguzu na jam'iyyar da kuma tsarin al'ummar ƙasar ya kai ga kulla alaka mai karfi da Cuba, Gabashin Jamus da Tarayyar Soviet.

Sauya mulkin demokraɗiyya

[gyara sashe | gyara masomin]

A ƙarshen shekarar 1989, wani ɓangare na jam'iyyar mai ci gaba a cikin jam'iyyar ya fara sauya sheka zuwa cikakken tsarin jam'iyyu da yawa, bayan wata muhawara a taron jam'iyyar na ƙasa.

An amince da kundin tsarin mulkin dimokraɗiyya wanda kwamitin tsakiya na MLSTP ya gabatar da ƙuri'ar raba gardama a watan Agusta 1990.

A taron Jam'iyyar MLSTP a watan Oktoba na shekarar 1990, an naɗa Carlos Graça a matsayin sabon Sakatare-Janar, a maye gurbin Manuel Pinto da Costa. Bugu da ƙari, an yi wa jam'iyyar kwaskwarima ga kungiyar Movement for the Liberation of São Tomé and Príncipe - Social Democratic Party (MLSTP–PSD).

A cikin wani babban taron jam'iyyar MLSTP-PSD da aka gudanar a watan Mayun 1998, an zaɓi Manuel Pinto da Costa a matsayin shugaban jam'iyyar ba tare da hamayya ba, muƙamin da ya riƙe har zuwa shekara ta 2005.

A babban taron jam'iyyar na huɗu, Guilherme Posser da Costa, tsohon firayim minista, an zaɓe shi a matsayin shugaban MLSTP–PSD a ranar 27 ga watan Fabrairu 2005, ya gaji Pinto da Costa. Kuri'u 708 ne suka amince da Posser da Costa, wanda shi ne ɗan takara ɗaya tilo, yayin da kuri'u uku suka nuna adawa da shi. [1] Tun daga watan Yuni 2008, Shugaban MLSTP-PSD shine Joaquim Rafael Branco. [2]

A watan Yunin 2008, bayan da Firaiminista Patrice Trovoada na jam'iyyar Independent Democratic Action (ADI) ta sha kaye a kuri'ar rashin amincewa, shugaba Fradique de Menezes ya buƙaci MLSTP-PSD ta kafa gwamnati, kuma ta zaɓi Branco ya zama firayim minista na gaba. [2] ADI ta yi tir da naɗa Menezes na MLSTP-PSD don kafa gwamnati a matsayin wanda ya saɓawa kundin tsarin mulki, yana mai cewa ya makara a wa'adin majalisa don yin hakan, kuma ta kai batun zuwa Kotun Koli ta Shari'a. [3]

An zaɓi shugaban MLSTP-PSD na yanzu, Aurelio Martins, a ranar 15 ga watan Janairu, 2011 a cikin V Ordinary Congress of the Party.[4]

A yau MLSTP-PSD na da dangantakar abokantaka da jam'iyyun siyasa a wasu katsashen Lusophone, ciki har da Socialist Party (PS) a Portugal da People's Movement for the Liberation of Angola ( MPLA ).

Ayyukan da aka yi a zaɓukan baya-bayan nan

[gyara sashe | gyara masomin]

A zaɓukan farko na Dimokuraɗiyya da aka gudanar a ƙasar a watan Janairun 1991, jam'iyyar ta sha kashi a rumfunan zaɓe inda ta samu kashi 30.5% na kuri'u da kujeru 21 a majalisar dokokin ƙasar mai wakilai 55.

A watan Disamba 1992 zaɓen cikin gida ya haifar da MLSTP–PSD ta sami iko da larduna biyar daga cikin bakwai na ƙasar.

A zaɓukan ‘yan majalisu na shekarar 1994, jam’iyyar ta samu kashi 37% na kuri’un da aka kaɗa, ta kuma dawo da ikon Majalisar Dokoki ta ƙasa, inda ta samu kujeru 27 daga cikin kujeru 55, wanda bai samu cikakken rinjaye ba.

Zaɓen da aka yi a watan Maris na shekara ta 1995 ga sabuwar majalisar wakilai bakwai da aka kafa a ƙaramin tsibirin Principe ya haifar da wata nasara ga jam’iyyar.

Manuel Pinto da Costa ya yi takara a matsayin ɗan takarar MLSTP-PSD a zaɓen shugaban ƙasa na shekarar 1996. A zagayen farko, ya zo na biyu bayan shugaban ƙasar mai ci Miguel Trovoada, inda ya samu kashi 39% na kuri'un da aka kaɗa, yayin da Trovoada ta samu kashi 41%. A zagaye na biyu ya sha kaye a hannun Trovoada wanda ya samu kashi 52.7% na kuri'un da aka kaɗa inda ya samu kashi 47.3%.

A cikin zaɓen majalisa na shekarar 1998, MLSTP-PSD ta sami kashi 50.6% na ƙuri'u kuma ta ƙara rinjaye a Majalisar Dokoki ta ƙasa daga kujeru 27 zuwa 31.

A zaɓen shugaban ƙasa na watan Yuli 2001, Manuel Pinto da Costa ya sake yin yunkurin sake samun shugabancin ƙasar, amma ɗan kasuwa Fradique de Menezes ya doke shi da kyau da kashi 55.2% zuwa kashi 40.0%.

Zaɓen majalisa na watan Maris 2002 ya kiyaye matsayin MLSTP–PSD a matsayin babbar jam'iyya a Majalisar Dokoki ta ƙasa, amma ta kujera ɗaya kawai. Jam'iyyar ta samu kashi 39.6% na kuri'un da aka kaɗa kuma ta samu kujeru 24 daga cikin kujeru 55.

A zaɓen majalisar dokoki na ranar 26 ga watan Maris 2006, jam'iyyar ta zo ta biyu a bayan jam'iyyar Force for Change Democratic Movement - Democratic Convergence Party (MDFM-PCD), inda ta lashe kujeru 20 cikin 55.

Jam'iyyar ba ta tsayar da ɗan takara a zaɓen shugaban ƙasa na 30 ga watan Yuli 2006 ba, inda ta zaɓi shiga kawancen jam'iyyun da ke goyon bayan Patrice Trovoada na jam'iyyar Independent Democratic Action (ADI). Ɗan takara Fradique de Menezes ne ya kayar da shi, inda ya samu kashi 38.82% na kuri'un da aka kaɗa inda de Menezes ya samu kashi 60.58.

A zaɓukan 'yan majalisa na baya-bayan nan da aka gudanar a ranar 1 ga watan Agusta, 2010, MLSTP–PSD ta zama jam'iyya mafi girma ta biyu (a bayan ADI), ta lashe kujeru 21. A shekarar 2011, a karshe Pinto da Costa ya yi nasarar sake samun shugabancin ƙasar, duk da cewa a hukumance ya tsaya takara a matsayin mai cin gashin kansa.[5]

Evaristo Carvalho shi ne shugaban São Tomé and Principe, bayan ya kayar da Manuel Pinto da Costa mai ci a zaɓen shekarar 2016. Shugaba Carvalho kuma mataimakin shugaban jam'iyyar Independent Democratic Action (ADI). Patrice Emery Trovoada ya kasance Firayim Minista tun 2014 kuma shi ne shugaban jam'iyyar Independent Democratic Action (ADI). A cikin watan Disamba 2018, Jorge Bom Jesus, shugaban MLSTP-PSD, an rantsar da shi a matsayin sabon Firayim Minista. [6]

A zaɓen shekarar 2021 ɗan takarar Independent Democratic Action Carlos Vila Nova ya yi nasara a kan ɗan takarar MLSTP-PSD Guilherme Posser da Costa da kashi 58% na kuri'un. An rantsar da Nova a matsayin shugaban ƙasa a ranar 2 ga watan Oktoba 2021.[7]

Tarihin zaɓe

[gyara sashe | gyara masomin]

Zaɓen shugaban ƙasa

[gyara sashe | gyara masomin]
Zabe Dan takarar jam'iyya Ƙuri'u % Ƙuri'u % Sakamako
Zagayen farko Zagaye na biyu
1996 Manuel Pinto da Costa 13,627 37.7% 17,820 47.3% Bace
2001 18,762 39.98% - - Bace
2006 Goyan bayan Patrice Trovoada ( ADI ) 22,339 38.8% - - Bace
2011 Aurélio Martins 2,445 4.06% - - Bace
2016 Maria da Neves 16,828 24.31% - - Bace
2021 Guilherme Posser da Costa 16,829 20.75% 33,557 42.46% Bace

Zaɓen majalisar dokokin ƙasa

[gyara sashe | gyara masomin]
Election Party leader Votes % Seats +/– Position
1975 Manuel Pinto da Costa
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 100px; height: 1.5em;">
16 / 16
Increase 16 Increase 1st
1980
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 100px; height: 1.5em;">
40 / 40
Increase 24 Steady 1st
1985
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 100px; height: 1.5em;">
51 / 51
Increase 11 Steady 1st
1991 12,090 30.5%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 38px; height: 1.5em;">
21 / 55
Decrease 30 Decrease 2nd
1994 10,782 42.53%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 49px; height: 1.5em;">
27 / 55
Increase 6 Increase 1st
1998 14,785 50.8%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 56px; height: 1.5em;">
31 / 55
Increase 4 Steady 1st
2002 15,618 39.56%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 43px; height: 1.5em;">
24 / 55
Decrease 7 Steady 1st
2006 Guilherme Posser da Costa 15,733 30.21%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 36px; height: 1.5em;">
20 / 55
Decrease 4 Decrease 2nd
2010 Joaquim Rafael Branco 22,510 32.09%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 38px; height: 1.5em;">
21 / 55
Increase 1 Steady 2nd
2014 16,573 24.71%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 29px; height: 1.5em;">
16 / 55
Decrease 5 Steady 2nd
2018 31,634 40.32%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 41px; height: 1.5em;">
23 / 55
Increase 7 Steady 2nd
2022 25,287 32.73%
<div style="display: inherit; position: absolute; background-color:Lua error a package.lua, layi na 80: module 'Module:Political party/M' not found.; width: 32px; height: 1.5em;">
18 / 55
Decrease 5 Steady 2nd
  1. "Election de maréchal pour Guilherme Posser da Costa", Afriquecentrale.info, 27 February 2005 (in French).
  2. 2.0 2.1 "Líder da oposição em São Tomé Príncipe designado primeiro-ministro", Panapress, 12 June 2008 (in Portuguese).
  3. "Partido de PM destituído contra nomeação de novo Governo são-tomense", Panapress, 16 June 2008 (in Portuguese).
  4. "Partido de PM destituído contra nomeação de novo Governo são-tomense", Panapress, 16 June 2008 (in Portuguese).
  5. "Jorge Bom Jesus inaugurated as prime minister".
  6. "Jorge Bom Jesus inaugurated as prime minister".
  7. "São Tomé: Carlos Vila Nova vence presidenciais com 57,54% dos votos". Observador. 6 September 2021. Retrieved 12 April 2023.