Mutanen Ham

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Mutanen Ham
Yankuna masu yawan jama'a
Najeriya
Ham
Jimlar yawan jama'a
300,000 (2014 NBTT)[1]
Yankuna masu yawan jama'a
Nigeria
Harsuna
Hyam
Addini
Christianity
Kabilu masu alaƙa
Gwong, Anghan, Adara, Koro (Tinor), Atyap, Berom, Jukun, Efik, Tiv, Igbo, Yoruba, Edo and other Benue-Congo peoples of Middle Belt and southern Nigeria

‘Yan ƙabilar Ham wata ƙabila ce da aka samu a yankin kudancin jihar Kaduna a yankin arewa maso yammacin Najeriya, galibi a kananan hukumomin Jaba, Kachia da Kagarko da ke kudancin jihar Kaduna, Najeriya . Suna magana da yaren Hyam kuma suna kiran kansu Ham. An san su da suna 'Jaba' a Hausance, amma binciken da wani masanin harshe wanda ɗan asalin yankin ne (John 2017) ya yi tabbas ya tabbatar da cewa Laƙabin 'Jaba' ya kasance abin ƙyama ne kuma ya kamata a ƙi. [2] Wasu kimantawa sun sanya Ham a matsayin lambobi 400,000. [3]

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

An yi imanin cewa mutanen Ham ne suka kirkiro al'adun Nok bayan binciken abubuwan tarihi da aka yi a ƙauyen na Nok .

Al'adu[gyara sashe | gyara masomin]

Ana yin bikin Tuk-Ham a kowace shekara a Kwain (Wanda Hausawa suka fi sani da Kwoi), wani gari a cikin ƙaramar Hukumar Jaba . Ana kuma yin bikin ne kusa da lokacin Ista.

Addini[gyara sashe | gyara masomin]

Yawancin mutanen Ham Krista ne, an ƙiyasta kusan kashi 85%. Kimanin kashi 75% na yawan jama'ar an bayyana su da wasu majiɓan a matsayin "Kiristocin Ikklesiyoyin bishara", inda kashi 10% suka dace da wasu ma'anan Kiristoci. [4]

Harshe[gyara sashe | gyara masomin]

Ham suna jin yaren Hyam .

Siyasa[gyara sashe | gyara masomin]

Ana kiran sarakunan Kpop Ham . Tun daga 1974, Kpop Ham mai martaba ne (HRH) Kpop-Ham Dr. Jonathan Danladi Gyet Maude (JP), OON .

Sanannun mutane[gyara sashe | gyara masomin]

Sanannun mutanen asalin Ham sun haɗa da:

  • Martin Luther Agwai
  • Andrew Jonathan Nok
  • Adamu Maikori, lauya na farko a Kudancin Kaduna
  • Audu Maikori, wanda ya kafa kuma shugaban kungiyar Chocolate City Entertainment lakabin rikodi
  • Yahaya Maikori, wanda ya kafa tambarin rikodin gidan Nishaɗi na Chocolate City
  • Admiral Ishaya Iko Ibrahim, Tsohon Shugaban Sojojin Ruwa da Sarkin Yaki Ham
  • Felix Hassan Hyet, Tsohon Ministan Sufurin Jiragen Sama
  • Justice Danlami Sambo, Tsohon Babban Kotun Sakkwato
  • Marigayi Dr Chris Abashiya, Marubuci, Dan Siyasa kuma Dan gwagwarmaya
  • Marigayi AVM Usman Ma'azu, Tsohon shugaban mulkin soja na Kaduna Sate
  • Col TK Zabairu, Tsohon Shugaban Gudanarwar Soji na Imo Sate Yohanna Yarima Kure
  • Yohanna Yarima Kure, majalisar zartarwar mulkin Soja (1985-1987)
  • Ambasada Bulus Lolo, Babban Sakatare na RTD na Ma’aikatar Harkokin Waje
  • Sanata Haruna Aziz Zego, Sanata 1999-2003
  • Ambasada Nuhu Bajoga, Mataimakin Gwamnan Jihar Kaduna 2011-2015

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Hyam". Ethnologue. Retrieved 2017-04-30.
  2. John, P. H. (2017). Narratives of identity and sociocultural worldview in song texts of the Ham of Nigeria: A discourse analysis investigation (Doctoral dissertation, Stellenbosch: Stellenbosch University).|url=https://www.ethnologue.com/language/jab%7Ctitle=Hyam%7Cnewspaper=Ethnologue%7Caccess-date=2017-01-31}}
  3. [1]
  4. Joshua project entry on Ham people