Jump to content

Rashin fyade a lokacin kisan kare dangi na Armeniya

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Rashin fyade a lokacin kisan kare dangi na Armeniya
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na Yin fyade
Bangare na Armenian genocide
Young Armenian woman looking to the side
Bayanan Armin Wegner: "Dubi ku shine duhu kyakkyawan fuskar Babesheea wanda Kurdawa suka sace, suka yi wa fyade, kuma suka sake shi bayan kwana goma; kamar dabba ta daji sojojin Turkiyya, jami'ai, da 'yan sanda sun kwashe wannan ganima. Duk laifukan da aka taɓa aikata wa mata, an aikata su a nan. Sun yanke ƙirjinsu, sun yanke gawarsu, kuma gawawwakinsu sun kwanta tsirara, sun ƙazanta, ko kuma sun yi duhu da zafi a filin. " [and]

A lokacin Kisan kare dangi na Armeniya, wanda ya faru a Daular Ottoman, karkashin jagorancin mata Turks, sojojin Turkiyya, 'yan bindiga, da' yan jama'a sun shiga cikin kamfen ɗin kisan kare kare dangi a kan mata Armeniya da yara maza da mata. Kafin kisan kare dangi ya fara, wata hanyar da aka yi amfani da ita don tsoratar da jama'ar Armenia ita ce wulakanci na jima'i. [lower-alpha 1] Mata da 'yan mata ba wai kawai an yi musu fyade ba, har ma da tilasta aure, azabtarwa, tilasta karuwanci, bautar da yankan jima'i.[2][3]

Heinrich Bergfeld, wakilin Jamus a Trabzon, ya ba da rahoton "yawancin fyade na mata da 'yan mata," wani laifi da ya dauka a matsayin wani ɓangare na shirin "kusan cikakkiyar hallaka Armeniyawa. " Shaidu da jami'an Turkiyya, Amurka, Austriya, da Jamus sun shaida amfani da fyade a lokacin kisan kare dangi.[4]

A cikin shekarun tsakanin 1850 zuwa 1870, Shugaban Armenia ya gabatar da wasiƙu 537 ga Sublime Porte yana neman taimako don kare Armeniyawa daga cin zarafin tashin hankali da rashin adalci na zamantakewa da siyasa da aka fuskanta. Ya nemi a kare mutane daga "ta'addanci, kisan kai, sace-sacen mata da yara, haraji na kwace-kwace, da zamba da cin hanci da rashawa daga jami'an yankin".[5]

A cikin tsarin shari'a, al'ummomin Armeniya suna da nasu kurkuku da tsarin kotu, kuma sun sami damar gudanar da shari'o'in farar hula don batutuwan tsakanin Kiristoci da Musulmai. A cikin tsarin shari'ar Musulunci, duk da haka, Armeniyawa ba su da mafita. An ba wa Musulmi damar neman sauraro a gaban kotun addini, inda za a hana shaidar daga wadanda ba Musulmai ba ko kuma a ba da ƙima. Duk abin da Musulmi ya buƙaci ya yi don warware shari'ar shi ne rantsuwa a kan Alkur'ani. Saboda wannan, Armeniyawa, da sauran dhimmis, ba su da bege a cikin tsarin shari'a. A cewar Peter Balakian, "wani Kurdawa ko Turk da ke da makamai sosai ba zai iya satar dukiyar mai masaukin sa ba amma zai iya yi wa mata fyade ko sace mata da 'yan mata na gidan ba tare da hukuntawa ba". "Yawan sata da cin hanci da rashawa, da kuma fyade da sace matan Armeniya, wanda aka ba da izini a ƙarƙashin wannan tsarin shari'ar Ottoman, ya sanya Armeniyawa cikin haɗari har abada. [5][5]

A shekara ta 1895, Frederick Davis Greene, ya buga The Armenian Crisis in Turkey: The Massacre of 1894, Its Antecedents and Significance . Littafin ya lura da gaskiyar cewa an kashe maza ba tare da hannu ba, yayin da mata da yara suka sha wahala mai ban tsoro.[5] A wani abin da ya faru ya bayyana,

Mata da yawa, daban-daban da aka kiyasta daga 60 zuwa 160 a cikin adadi, an rufe su a cikin coci, kuma sojoji sun "bar" daga cikinsu. Mutane da yawa sun yi fushi har zuwa mutuwa, kuma an tura sauran tare da takobi da bayonet.[lower-alpha 2] An sanya yara a jere, daya a bayan daya, kuma harsashi ya harbe layin, a bayyane yake don ganin nawa za a iya aikawa da harsashi daya. Jarirai da kananan yara sun taru ɗaya a kan ɗayan kuma an kashe kawunansu.[5][7]

An shirya kisan kare dangi na 1915 tun da wuri. Wani takarda da Kwamandan C. H. Heathcote Smith na Ofishin Sojan Ruwa na Burtaniya ya samu, wanda aka kira "Dokoki Goma", ya ba da cikakken bayani game da yadda za a aiwatar da kisan kare dangi.

  1. Amfani da Arts: 3 da 4 na Kwamitin Union da Progres, rufe dukkan al'ummomin Armeniya, da kuma kama duk wadanda suka yi aiki a kan Gwamnati a kowane lokaci tsakanin su kuma su aika su cikin larduna kamar Baghdad ko Mosul, kuma su shafe su ko dai a kan hanya ko a can.
  2. Tattara makamai.
  3. Tallafa ra'ayin Musulmi ta hanyar da ta dace da kuma ta musamman, a wurare kamar Van, Erzeroum, Adana, inda a matsayin gaskiyar Armeniyawa sun riga sun sami ƙiyayya daga Musulmai, suna tayar da kisan kiyashi kamar yadda Rasha ta yi a Baku.
  4. Bar duk masu zartarwa ga mutane a larduna kamar Erzeroum, Van, Mumuret ul Aziz, da Bitlis, kuma amfani da dakarun horo na soja (watau Gendarmerie) don dakatar da kisan kiyashi, yayin da akasin haka a wurare kamar Adana, Sivas, Broussa, Ismidt da Smyrna suna taimakawa Musulmai da karfi.
  5. Yi amfani da matakai don kawar da dukkan maza da ba su kai shekara 50, firistoci da malamai, barin 'yan mata da yara su zama Musulmai.
  6. Ka kwashe iyalai na duk wanda ya yi nasarar tserewa kuma ka yi amfani da matakai don yanke su daga duk wata alaƙa da asalin su.
  7. A kan dalilin da ya sa jami'an Armenia na iya zama 'yan leƙen asiri, fitar da su kuma fitar da su gaba ɗaya daga kowane sashen Gwamnati ko post.
  8. Kashe dukkan Armeniyawa a cikin Sojoji - wannan zai bar wa sojoji su yi.
  9. Duk wani mataki zai fara ko'ina a lokaci guda, don haka ba za a bar lokaci don shirya matakan tsaro ba.
  10. Ku kula da yanayin sirri na waɗannan umarni, wanda bazai wuce mutane biyu ko uku ba.[8]

An fara kisan kare dangi ne bayan barkewar yakin duniya na farko. An cire Armeniyawa da ke aiki a cikin sojojin Turkiyya kuma an kashe su. An tura fararen hula na Armeniya a kan tafiye-tafiye na tilas kuma an hana su abinci da ruwa. A cikin dabarun da suka yi kama da dabarun kisan kare dangi da Daular Jamus ta yi amfani da su a Afirka ta Kudu maso Yamma ta Jamus, an tilasta wa Armeniyawa zuwa cikin hamada. Yayin da suke tafiya, an yi wa mata, 'yan mata da yara maza fyade, an nakasa su kuma an azabtar da su. Daruruwan dubban mutane sun mutu a kan wadannan tafiye-tafiye na tilasta.[9]

  1. Derderian 2005, pp. 1–25.
  2. Herzog 2011.
  3. Miller & Miller 1999.
  4. Dadrian 2008.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Balakian 2004.
  6. Balakian 2004, p. 64.
  7. Jacobs 2003.
  8. Dadrian 1993.
  9. Ball 2011.


Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found