Taswirar duniya

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Taswirar duniya akan tsinkayen Winkel tripel [1] wanda National Geographic Society ta runguma don reference maps
Mafi cikakken bayani, taswirar launi na gaskiya na dukan Duniya zuwa yau

Taswirar duniya taswira ce ta mafi ko kusan duka Duniya. Taswirorin duniya, saboda girmansu, dole ne su fuskanci matsalar tsinkaya. Taswirorin da aka yi su ta fuskoki biyu ta larura suna karkatar da nunin saman duniya mai fuska uku. Duk da yake wannan gaskiya ne ga kowace taswira, wannan birkita ta yi tsanani a taswirar duniya. An ƙirƙira dabaru da yawa don gabatar da taswirorin duniya waɗanda ke magance mabambantan teknikal manufofi da manufofin ado.

Tsara taswirar duniya yana buƙatar sanin duniya, tekunanta, da nahiyoyinta. Tun kafin-tarihi har zuwa tsakiyar zamani, samar da ingantacciyar taswirar duniya ba zai yuwu ba saboda ƙasa da rabin gaɓar tekun Duniya kuma kaɗan ne kawai daga cikin nahiyoyinta ya kasance sananne a kowace al'ada. Tare da binciken da ya fara a lokacin Farfaɗar Yurofa, ilimin doron ƙasa ya taru da sauri, ta yadda yawancin yankunan bakin tekunan duniya ya kasance taswirantacce , aƙalla sama-sama, a tsakiyar shekarun 1700 da kuma cikin nahiyoyi ta karni na ashirin.

Mafi akasari taswirorin duniya gabaɗaya suna mai da hankali ko dai kan fasalin siyasa ko kuma a kan siffofi na zahiri. Taswirorin siyasa suna jaddada iyakoki na yanki da matsugunnin mutane. Taswirori na zahiri suna nuna fasalin ƙasa kamar tsaunuka, nau'in ƙasa, ko amfani da ƙasa . Taswirorin jogirafiya ba saman ƙasa kawai suke nunawa ba, amma characteristics ɗin dutsen da ke ƙasa, layukan kuskure, da subsurface structures. Taswirorin Choropleth suna amfani da launin hue da intensity don bambanta bambance-bambance tsakanin yankuna, kamar ƙididdigar alƙaluma ko tattalin arziki.

Tsinkayar taswira[gyara sashe | gyara masomin]

Duk taswirorin duniya sun dogara ne akan ɗaya daga cikin tsinyar taswirori, ko hanyoyin wakiltar duniya akan shimfiɗa. Duk tsinkayoyi suna rikita da fasalin jogirafiya, nisassaki, da kwatance zuwa wani mataki. Tsinkayar taswirori daban-daban waɗanda aka haɓaka suna bayar da hanyoyi daban-daban na daidaita daidaito (accuracy) da kuma gurɓacewar da ba za a iya kauce ma wa ba wajen yin taswirorin duniya.

Wataƙila mafi sanannun tsinkaya ita ce Mercator Projection, wanda aka tsara shi da farko azaman <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nautical_chart" rel="mw:ExtLink" title="Nautical chart" class="cx-link" data-linkid="38">nautical chart</a> na ruwa .

Taswirorin jigogi[gyara sashe | gyara masomin]

Tawirar jigo na nuna bayanan jogirafiya game da ɗaya ko wasu ƴan batutuwa da aka mayar da hankali a kai. Waɗannan taswirorin "suna iya kwatanta fizika, zamantakewa, siyasa, al'adu, tattalin arziki, sociological, noma, ko wani bangare na birni, jiha, yanki, ƙasa, ko nahiya". [2]

Taswirorin tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

 

Taswirorin farko na duniya sun kama hotunan duniya tun daga zamanin ƙarfe zuwa zamanin ganowa da ɓullowar jogirafiyar zamani a farkon farkon zamani . Tsoffin taswirori suna ba da bayanai game da wuraren da aka san su a zamanin da, da kuma tushen falsafa da al'adu na taswirar, waɗanda galibi sun bambanta da cartography na zamani. Taswirori na ɗaya daga cikin hanyoyin da makimiyanta ke rarraba fikirorinsu da isar da su ga tsararraki masu zuwa .

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Large-Scale Distortions in Map Projections, 2007, David M. Goldberg & J. Richard Gott III, 2007, V42 N4.
  2. Thematic Maps Archived 2012-09-07 at the Wayback Machine Map Collection & Cartographic Information Services Unit. University Library, University of Washington. Accessed 27 December 2009.

Ci gaba da karatu[gyara sashe | gyara masomin]