Jump to content

Tufafin kente

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Tufafin kente
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na woven fabric (en) Fassara
Ƙasa Ghana
Kayan haɗi silk (en) Fassara, Auduga da rayon (en) Fassara
Fabrication method (en) Fassara stripweave (en) Fassara
Intangible cultural heritage status (en) Fassara National Register – Intangible Cultural Heritage of Ghana (en) Fassara da Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity (en) Fassara
Has pattern (en) Fassara geometric pattern (en) Fassara
Wuri
Map
 6°45′N 1°30′W / 6.75°N 1.5°W / 6.75; -1.5

Kente kayan ado ne Dan Ghana wanda aka yi da sutura na siliki da auduga. A tarihi, an sa masana'antar a cikin tufafi masu kama da toga tsAkan mutanen Asante, Akan da Ewe. Bisa ga al'adar baki ta Asante, ta samo asali ne daga Bonwire a Yankin Ashanti na Ghana. A cikin Ghana ta zamani, sanya tufafin kente ya zama yadu don tunawa da lokuta na musamman, kuma alamun kente da manyan masu saƙa ke jagoranta suna cikin buƙata sosai.

Saboda shahararren zane-zane na kente , ɗakunan da aka samar da yawa tare da alamu na kente sun zama gama gari a duk faɗin Afirka ta Yamma, kuma ta hanyar fadada duk Afirka. A duk duniya, ana amfani da bugawa a cikin ƙirar ɗakunan ilimi a cikin bukukuwan kammala karatun da yawancin baƙar fata ke sawa a Amurka da Kanada.

Kente cloth, al'ada ko na kasa na Ghana, ana sawa da Akan
Mutumin da ke sanye da tufafin kente
Sarkin Ashanti Prempeh II sanye da kente

Kente ya fito ne daga kalmar kukwenda, wanda ke nufin "kwandon" a cikin Yaren Asante na Harshen Akan, yana mai da hankali ga tsarin kwandon. A Ghana, ƙabilar Akan kuma tana nufin kente a matsayin nwentoma, ma'ana "woven cloth". Tarihin Ashanti ya haɗa da labarin inda masu saƙa suka ƙirƙiri kente ta hanyar neman kwaikwayon alamu na Anansi gizo-gizo.

West African cultures have been weaving textiles for thousands of years. [failed verification] Archaeological evidence for the oldest form of handloom weaving in Southern Ghana has been discovered at Begho and Bono Manso.[1] Spindle whorls and dye holes discovered in these sites have been dated to the 14th–18th centuries.[1] At Wenchi, spindle whorls have been dated to the 16th–17th centuries.[1]

Al'adar baki ta Asante ta ba da asalin Kente ga wani mutum daga Bonwire wanda ya gabatar da zane tsakanin Asante daga Bono Gyaman a lokacin mulkin Nana Oti Akenten a karni na 17. [1] Wani tushen baki ya bayyana cewa mutane daga Bonwire ne suka bunkasa shi a lokacin mulkin Osei Kofi Tutu I, wadanda aka yi wahayi zuwa gare su ta hanyar zane-zanen yanar gizo na gizo-gizo.[2] Yana da kyau cewa farkon saƙa na Asante ya sami tasiri daga yankin Gyaman, kodayake mai yiwuwa a lokutan da suka gabata zuwa lokacin da al'adun baki suka danganta, waɗannan zane-zane na farko na launin shudi da fari suna da kamani mai ban mamaki da zane-zane da Bondoukou da wasu a Yammacin Afirka. Koyaya zane-zane masu launi waɗanda aka sani da Kente sune sabon abu ne na Asante wanda aka yi ta hanyar canza zane-zane da cire zane-zane na siliki daga wurare daban-daban da kuma sa su cikin alamu daban-daban tare da ma'anoni daban-daban. [3]

Ana iya rarraba samar da Kente ta hanyar nau'o'i uku: ainihin zane na kente da masu saƙa na gargajiya suka yi, bugawa na kente wanda aka samar da nau'ikan kamar Vlisco da Akosombo Textile Ltd, da kuma tsarin kente da aka samar da yawa wanda aka samar a China ga 'yan Afirka ta Yamma. Kente na ainihi shine mafi tsada, yayin da kente buga ya bambanta da farashi dangane da salon samarwa.

Don kente na ainihi, garuruwan Bonwire, Sakora Wonoo, Ntonso, Safo da Adawomase an san su da yin kente, kuma suna cikin Yankin Ashanti.[4]

Kayan aiki da aka yi amfani da su wajen yin sutura

[gyara sashe | gyara masomin]

Ana yin saƙa a kan katako na katako wanda aka matse zaren da yawa na masana'anta tare. Masu saƙa yawanci ana koya musu a ƙarƙashin babban mai saƙa ko kamfani na shekaru da yawa kafin su samar da nasu alamu. Ana buga litattafan zane tare da alama don nuna sahihanci.[2]

Jima'i yana da tasiri a kan samar da zane. Yin kente a al'ada ana ɗaukarsa aikin namiji ne.

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Afeadie, Philip Atsu (2013). "Beginnings of Ewe and Asante weavings". Transactions of the Historical Society of Ghana (15): 27–38. JSTOR 43855010. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":Atsu beginning" defined multiple times with different content
  2. 2.0 2.1 Smith, Shea Clark (1975). "Kente Cloth Motifs". African Arts. 9 (1): 36–39. doi:10.2307/3334979. ISSN 0001-9933. JSTOR 3334979. S2CID 192101516. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":smith motifs" defined multiple times with different content
  3. Smith, Shea Clark (1975). "Kente Cloth Motifs". African Arts. 9 (1): 36–39. doi:10.2307/3334979. ISSN 0001-9933.
  4. "Bonwire Kente Weaving Village". touringghana.com (in Turanci). 2016-03-26. Retrieved 2021-05-22.