Jump to content

Wanke hannu

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Tsaftar hannu
grooming behavior (en) Fassara
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na preventive medicine (en) Fassara, personal protective measure (en) Fassara da washing (en) Fassara
Bangare na human behavior (en) Fassara
Amfani Kowace rana ta rayuwa, Alwala da Tafiye tafiyen abinci
Fuskar hannu
Contributing factor of (en) Fassara preventive medicine (en) Fassara
Has goal (en) Fassara Tsafta da cleanliness (en) Fassara
Uses (en) Fassara liquid water (en) Fassara, sabulu da liquid detergent (en) Fassara
Class of object(s) of occurrence (en) Fassara hannu

Wanke hannu (ko 'wanke hannu), kuma aka sani da tsaftar hannu, shine aikin tsaftace hannu da sabulu ko wanke hannu da ruwa don cire datti, maiko, da sauran abubuwa masu cutarwa ko maras so sun makale a hannu. Bushewar hannaye da aka wanke wani bangare ne na tsari saboda rigar da damshin hannaye suna da sauƙin sake gurɓata su.[1][2]

Idan babu sabulu da ruwa, ana iya amfani da sanitizer na hannu wanda ya kai aƙalla 60% (v/v) barasa a cikin ruwa muddin hannaye ba su da datti sosai ko maiko.[3] [4]Tsaftar hannu shine jigon hana yaduwar cututtuka a cikin gida da tsarin rayuwar yau da kullun.[5]

Hukumar Lafiya ta Duniya (WHO) ta ba da shawarar wanke hannu na akalla dakika 20 kafin da bayan wasu ayyuka.[6] [7]Waɗannan sun haɗa da lokuta biyar masu mahimmanci yayin rana inda wanke hannu da sabulu ke da mahimmanci don rage yaduwar cutar ta baki: bayan bayan gida (don fitsari, bayan gida, tsaftar al'ada), bayan tsaftace gindin yaro (canza diapers), kafin ciyar da yaro, kafin cin abinci da kafin/bayan shirya abinci ko sarrafa danyen nama, kifi, ko kaji.[8]

Lokacin da wanke hannu ko amfani da sanitizer ba zai yiwu ba, ana iya wanke hannaye da toka mara gurbace da ruwa mai tsafta, duk da fa'ida da illolin da ba su da tabbas na rage yaduwar cututtukan ƙwayoyin cuta ko ƙwayoyin cuta.[9] Duk da haka, yawan wanke hannu yana iya haifar da lalacewar fata saboda bushewar fata.[10] Ana ba da shawarar ruwan shafa mai laushi sau da yawa don kiyaye hannaye daga bushewa; bushewar fata na iya haifar da lalacewar fata wanda zai iya ƙara haɗarin kamuwa da cuta.[11]

Matakai da tsawon lokaci

[gyara sashe | gyara masomin]
Hoton lokacin wanke hannu don wayar da kan jama'a game da tsafta Ana iya amfani da wannan fosta don wayar da kan jama'a kan wannan batu a tsakanin yaran makaranta.

Cibiyar Kula da Cututtuka da Cututtuka ta Amurka (CDC) yana ba da shawarar matakai masu zuwa yayin wanke hannu don rigakafin kamuwa da cututtuka:[12]

  1. Jika hannu da ruwan gudu mai dumi ko sanyi.[12] Ana ba da shawarar ruwa mai gudu saboda kwandon da ke tsaye zai iya gurɓata, yayin da yanayin zafi na ruwa ba zai yi tasiri ba, duk da haka wasu masana sun ba da shawarar dumi, ruwa mai zafi na iya zama mafi girma.
  2. Hannun lanƙwasa ta hanyar shafa su da sabulu mai karimci, gami da bayan hannayen hannu, tsakanin yatsu, da ƙarƙashin kusoshi.[12] Sabulu yana dauke kwayoyin cuta daga fata, kuma bincike ya nuna cewa mutane sukan wanke hannayensu sosai idan ana amfani da sabulu maimakon ruwa kadai.[1]
  3. Scrub for at least 20 seconds.[12] Scrubbing yana haifar da gogayya, wanda ke taimakawa cire ƙwayoyin cuta daga fata, kuma gogewa na tsawon lokaci yana kawar da ƙarin ƙwayoyin cuta.[1]
  4. Kurkura da kyau a ƙarƙashin ruwa mai gudu.[12] Kurkura a cikin kwano na iya sake gurɓata hannaye.[1]
  5. A bushe da tawul mai tsabta ko ba da izinin bushewa.[12]

Wuraren da aka fi rasa sune babban yatsa, wuyan hannu, wuraren da ke tsakanin yatsu, kuma karkashin farce.[1] Farce na wucin gadi da guntuwar ƙusa na iya ɗaukar ƙananan ƙwayoyin cuta.[11]

Lokacin da aka ba da shawarar

[gyara sashe | gyara masomin]

Akwai lokuta biyar masu mahimmanci yayin rana inda wanke hannu da sabulu yana da mahimmanci don rage yaduwar cutar ta baki: bayan bayan gida (don fitsari, bayan gida, tsaftar al'ada), bayan tsaftace gindin yaro (canza diapers), kafin ciyar da yaro, kafin cin abinci da kafin/bayan shirya abinci ko sarrafa danyen nama, kifi, ko kaji.[8] Sauran lokuttan da ya kamata a yi amfani da dabarun wanke hannu daidai don hana kamuwa da cututtuka sun haɗa da kafin da kuma bayan yin maganin yanke ko rauni; bayan atishawa, tari, ko hura hanci; bayan taba sharar dabbobi ko kula da dabbobi; da kuma bayan taba shara.[13][14]

Lafiyar Jama'a

[gyara sashe | gyara masomin]

Amfanin lafiya

[gyara sashe | gyara masomin]
Gina al'adar wanke hannu da yara na iya haifar da sauyi a al'ada tare da fa'idodin kiwon lafiyar jama'a.

Wanke hannu yana da fa'idodin kiwon lafiya da yawa, gami da rage yaduwar mura, COVID-19, da sauran cututtuka masu yaduwa;[15][16] hana cututtuka masu yaduwa na gudawa;[17] rage yawan cututtuka na numfashi;[18] da rage yawan mace-macen jarirai a haihuwa a gida.[19] Wani bincike na 2013 ya nuna cewa ingantattun hanyoyin wanke hannu na iya haifar da ƴan gyare-gyare kan tsayin tsayin yara a ƙasa da shekaru biyar.[20] A kasashe masu tasowa, ana iya rage yawan mace-macen yara masu alaka da cututtukan numfashi da gudawa ta hanyar bullo da sauye-sauye masu sauki, kamar wanke hannu da sabulu.

Wannan aiki mai sauƙi zai iya rage yawan mace-mace daga waɗannan cututtuka da kusan 50%.[21] Hanyoyin da ke inganta wanke hannu na iya rage yawan gudawa da kusan kashi uku, kuma wannan yana kwatankwacin samar da ruwa mai tsafta a yankunan masu karamin karfi.[22] Kashi 48% na raguwar cututtukan gudawa ana iya danganta su da wanke hannu da sabulu.[23]

Wanke hannu da sabulu ita ce hanya ɗaya mafi inganci kuma mara tsada don rigakafin gudawa da cututtuka masu saurin numfashi (ARI), kamar yadda ake yi ta atomatik a gidaje, makarantu, da al'ummomin duniya. Ciwon huhu, babban ARI, shine na farko da ke haifar da mace-mace tsakanin yara 'yan kasa da shekaru biyar, kashe rayukan yara kimanin miliyan 1.8 a kowace shekara. Zawo da ciwon huhu tare suna haifar da mutuwar yara kusan miliyan 3.5 kowace shekara.[24]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-CDC2020Wash2-1
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-Huang2012-2
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-3
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-Centers_for_Disease_Control-4
  5. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-hand_hygiene-5
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-:7-6
  7. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-:8-7
  8. 8.0 8.1 https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-:2-8
  9. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-:4-9
  10. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-hwcs-10
  11. 11.0 11.1 https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-Wilkinson,_Judith_M._2011-11
  12. 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-CDC2020Wash1-12
  13. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-24
  14. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-14
  15. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-fmhh-15
  16. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-who-workplace-covid19-16
  17. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-cdwt-17
  18. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-pcda-18
  19. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-19
  20. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-20
  21. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-21
  22. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-EjemotEhiri2009-22
  23. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-CairncrossHunt2010-23
  24. https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_washing#cite_note-24