Jump to content

Yaƙin Faransa da Morocco

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Infotaula d'esdevenimentYaƙin Faransa da Morocco

Iri yaƙi
Bangare na Franco–Moroccan conflicts (en) Fassara
Kwanan watan 6 ga Augusta, –  10 Satumba 1844
Wuri Moroko
Participant (en) Fassara

[1][2]An yi yaƙin Franco-Moroccan tsakanin Masarautar Faransa da Sultanate na Morocco daga 6 ga Agusta zuwa 10 ga Satumba 1844. Babban dalilin yaƙin shi ne koma baya na shugaban adawar Aljeriya Abd al-Kader zuwa Maroko bayan nasarar da Faransa ta samu a kan yawancin magoya bayansa na kabilanci a lokacin da Faransa ta ci Aljeriya da kuma kin amincewar Sultan na Maroko Moulay Abd al-Rahman ya bar dalilin Abd al-Cader game da mulkin mallaka.[1]

Ba da daɗewa ba bayan mamayewar Faransa a Algiers a 1830, Sarkin Abdelkader ya tashi a matsayin shugaban juriya. Ya yi kira ga 'yan kabilar Maroko na gabashin Rif Mountains da su shiga cikin juriyarsa, kuma ya roki sultan ya taimaka masa da kayan soja. Abd al-Rahman ya bi ta hanyar kiyaye doki, makamai, da kudi da ke gudana zuwa gare shi.[3]

A watan Oktoba na shekara ta 1842, bayan wani cin nasara, Abd al-Kader ya gudu tare da mabiyansa daga yankin iyayensu zuwa Maroko.[4] Abd al-Kader ya yi wani lokaci ya sanya iyakar Morocco tushen tafiyarsa zuwa Aljeriya. Zai iya yin ritaya a cikin yankin Maroko ba tare da tsangwama ba. Faransanci, don kada a dame su, a ƙarshe sun ci gaba da rarrabuwa mai ƙarfi zuwa wannan ɓangaren iyaka daga inda ya yi sallies. Janar Louis Juchault na Lamoricière da Marie Alphonse Bedeau sun kafa sansanin su a Lalla Maghnia . A ranar 22 ga Mayu 1844, El-Gennaoui, kwamandan garuruwan Moorish a Oujda, ya kira Faransanci don kwashe Lalla Maghnia. A ranar 30, Moorish Qaid, ba su iya sarrafa sha'awar masu tsattsauran ra'ayi na dakarun da suka taru a kusa da shi ba, sun ba da damar yin wuta a cikin sansanonin Faransa. Lamoricière da Bedeau da sauri suka kayar da su kuma suka watsar da su, tare da sojojin Moorish da suka koma kan Oujda.[5][6] A ranar 15 ga Yuni, sojojin Moor sun kusanci ba tare da an lura da su ba, kuma sun harbe sojojin Faransa, inda suka ji wa Kyaftin Eugène Daumas da maza biyu rauni. Shugaban Moorish ya bayyana cewa dole ne a mayar da iyakar zuwa Kogin Tafna , kuma idan ya ƙi yaƙi ne.[6] Gwamna Janar na Aljeriya da Marshal na Faransa Thomas Robert Bugeaud sun rubuta wa El-Gennaoui suna dagewa cewa a rarraba iyakar tare da Kogin Kiss , matsayi da ke yammacin Kogin Tafna, da kuma barazanar yaki idan Morocco za ta ci gaba da karɓar Abd al-Kader.[6] Marshal ya sami goyon baya daga ɗayan 'ya'yan Sarki Louis Philippe I, saurayi Admiral François d'Orléans, Yarima na Joinville, wanda ke umurni da jiragen ruwa a bakin tekun Moorish.[6]

  1. 1.0 1.1 Sondhaus 2004.
  2. Hekking 2020.
  3. Miller 2013.
  4. Wagner & Pulszky 1854.
  5. Churchill 1867.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 Ideville 1884.