Daular Safawiyya

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Daular Safawiyya
ملک وسیع‌الفضای ایران (fa)
Molke Vasi’ al-Fazâye Irân
Ƙasar mai faɗi Iran
ممالک محروسهٔ ایران (fa)
Mamâlek-e Mahruse-ye Irân
Masarautu masu tsaro Iran
Tutar (1576-1732) Rana da tambarin zaki
Tutar (1576-1732) Rana da tambarin zaki

Daular Safawiyya a mafi girman matsayi a zamanin Shah Abbas I; Daga littafin Historical Atlas of Iran, a daidai lokacin da ake gudanar da bukukuwan cika shekaru 2,500 na Daular Iran - Buga Jami'ar Tehran

Suna saboda Safavid dynasty (en) Fassara
Wuri
خريطة
 33°N 50°E / 33°N 50°E / 33; 50
Shahenshah
Vazīr-e azam
  • Amir Zakariyya (farko)
  • Nader Shah (karshe)

  • Babban birni Tabriz (1501–1555)
    Qazvin (1555–1598)
    Isfahan (1598–1736)
    Yawan mutane
    Faɗi 20,000,000
    • Yawan mutane 7.02 mazaunan/km²
    Harshen gwamnati Farisawa
    Azerbaijani (en) Fassara
    Chagatai (en) Fassara
    Addini Musulunci Shi'a
    Labarin ƙasa
    Bangare na Persian Empire (en) Fassara da Gunpowder empires (en) Fassara
    Yawan fili 2,850,000 km²
    Sun raba iyaka da
    Bayanan tarihi
    Mabiyi Daular Timuriyya
    Aq Qoyunlu
    Wanda ya samar Ismail I
    Ƙirƙira 1501
    Rushewa 8 ga Maris, 1736
    Ta biyo baya Daular Afsharid
    Daular Hotak
    Daular Rasha
    Daular Usmaniyya
    Tsarin Siyasa
    Tsarin gwamnati Theocracy, Sarauta da absolute monarchy (en) Fassara
    Gangar majalisa Majalisar Jiha
    Ikonomi
    Kuɗi Abbasi (en) Fassara

    Daular Safawiyya (Farisawa: شاهنشاهی صفوی) ya kasance daya daga cikin manya-manyan dauloli na Iran wanda daular Safawiyya ta yi mulki daga shekara ta 1501 zuwa 1736.[1][2][3][4] Yawancin lokaci ana la'akari da shi farkon tarihin Iran na zamani,[5] haka kuma daya daga cikin masarautun bindiga.[6] Shāh Ismā'īl na farko ya kafa ɗarikar Shi'a Islama a matsayin addinin hukuma na daular, wanda ke nuna ɗaya daga cikin mafi girman sauyi a tarihin Musulunci.[7]

    Daular safawiyya sun yi mulki daga 1501 zuwa 1722 (suna fuskantar ɗan gajeren sabuntawa daga 1729 zuwa 1736 da 1750 zuwa 1773) kuma, a tsayinsu, sun mallaki duk abin da ke yanzu Iran, Jamhuriyar Azerbaijan, Baharen, Armeniya, Gabashin Jojiya, sassan sassan. Arewacin Caucasus ciki har da Rasha, Iraƙi, Kuwaiti, da Afghanistan, da kuma wasu sassan Turkiyya, Siriya, Pakistan, Turkmenistan, da Uzbekistan.

    Duk da rugujewar daular a shekara ta 1736 miladiyya, gadon da suka bari a baya shi ne sake farfado da Iran a matsayin matattarar tattalin arziki tsakanin gabashi da yamma, kuma kafa tsarin mulki mai aiki da tsarin mulki ya dogara ne akan (check and balances), abubuwan da suka kirkiro na gine-gine da nasu, sha'awa a cikin zane-zane.[5]

    Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

    1. Helen Chapin Metz, ed., Iran, a Country study. 1989. University of Michigan, p. 313.
    2. Emory C. Bogle. Islam: Origin and Belief. University of Texas Press. 1989, p. 145.
    3. Stanford Jay Shaw. History of the Ottoman Empire. Cambridge University Press. 1977, p. 77.
    4. Andrew J. Newman, Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire, IB Tauris (March 30, 2006).
    5. 5.0 5.1 Safavid dynasty.
    6. Streusand, Douglas E., Islamic Gunpowder Empires: Ottomans, Safavids, and Mughals (Boulder, Col : Westview Press, 2011) ("Streusand"), p. 135.
    7. Safawids.