Gurbataccen haske a Hawaii

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Gurbataccen haske a Hawaii
aspect in a geographic region (en) Fassara
Bayanai
Facet of (en) Fassara light pollution (en) Fassara
Ƙasa Tarayyar Amurka
Wuri
Ƴantacciyar ƙasaTarayyar Amurka
Jihar Tarayyar AmurikaHawaii
Ƙasar ƙazamar haske da birni.

Gurɓataccen haske shine kasancewar hasken wucin gadi maras kyau wanda ke haskaka sararin samaniya. Fitillun da ba su da kariya ba dai-dai ba su ne tushen yawancin batutuwan da suka shafi gurɓatar haske a Hawai'i .[1] Urban centers in the cities are often so bathed in light that over a hundred kilometers from the city's edge, the light pollution resulting from the glow is present.[2] This type of lighting is when some or all of the light goes straight up to space, instead of down to the ground or onto objects, and gets wasted. Cibiyoyin birane a cikin birane galibi suna wanka da haske ta yadda sama da kilomita dari daga gefen birnin ana samun gurbacewar hasken da ke fitowa daga hasken.[2] Irin wannan hasken shine lokacin da wasu ko duka hasken ke tafiya kai tsaye zuwa sararin samaniya, maimakon ƙasa ko kan abubuwa, kuma ya ɓace. Duhun dare muhimmin abu ne na halitta, al'adu, kimiyya, ilimi, da tattalin arziki ga Hawai'i.[1] [3] Akwai haɗari a sararin samaniya mai duhu saboda hasken birane wanda ke haskaka sararin samaniya.

Tasiri[gyara sashe | gyara masomin]

Tasiri kan ilmin taurari[gyara sashe | gyara masomin]

sararin sama mai duhun dare yana da mahimmanci a kimiyya don bincike da kallon falaki .

Hasken sararin samaniya yana ɗauke da kallon taurari da sararin sama waɗanda suka zama ruwan dare ga kakannin ƙasar. A cikin birnin Honolulu, kimanin taurari 20 ne kawai ake iya gani a cikin dare, kuma a wurare masu duhun dare, Kuma ana iya ganin taurari har 2,000 a kowane dare. Hawai'i tana da manyan masana ilmin taurari guda biyu kuma duhun sararin sama yana da matuƙar mahimmanci don na'urorin hangen nesa su sami damar ganin abubuwa marasa ƙarfi a sararin samaniya. Duhun daren sama a kan tsibirin Hawai'i, sanannen wurin yawon bude ido ne tare da maziyarta sama da 100,000 duk shekara. Kuma Maziyartan suna zuwa kallon sararin sama na dare kuma suna shiga cikin shirin kallon taurari a wurin kallon Mauna Kea.[4] Saman Mauna Kea na ɗaya daga cikin mafi duhu a duniya. [3]

Rushewar yanayin muhalli[gyara sashe | gyara masomin]

Gurbacewar haske na da matukar muhimmanci ga namun dajin da ke zaune a ciki da wajen Hawai'i.[5] An ƙaddara zai shafi duka fauna da flora. Sannan Bincike kan namun daji ya nuna irin barnar da gurbacewar hasken ke yi musu. Zai iya canza ɗabi'a da hawan kiwo a cikin dabbobin da ke zaune a ko'ina cikin tsibirin. A Hawai'i, akwai wasu kunkuru na teku da nau'in tsuntsayen ruwa waɗanda ke cikin jerin abubuwan da ke cikin haɗari kuma hasken wucin gadi yana shafar su ta hanyar ɓata musu rai. Kuma Wannan yakan haifar da rauni ko kashe namun daji, wanda ke shafar yawan jama'arsu. Hasken wucin gadi a bakin rairayin bakin teku da aka san kunkuru na yin kwan su a kai yana da illa ga duka matan da suke yin ƙwai da jarirai kunkuru a lokacin da suke ƙyanƙyashe. rairayin bakin teku masu haske suna ƙarfafawa ga macen da ta kasance tana jin dadi a bakin rairayin bakin teku. Sannan Sabbin kunkuru na tekun suna samun shagaltuwa da fitilu na wucin gadi kuma suna matsawa zuwa ga hasken maimakon yin hanyarsu zuwa teku, wanda a ƙarshe zai kai ga mutuwarsu. [5] Yaran Newell's shearwater na iya zama dimuwa da damuwa saboda tsananin haske a cikin dare, wanda zai iya haifar da mummunan ƙarewa ga tsuntsayen tsuntsaye saboda ana iya kashe su da motoci ko dabbobin ganima cikin sauki. [1] Hasken wucin gadi yana da haske kusan sau ɗari biyu fiye da hasken halitta da aka samu a cikin ɗanyen yanayi.[1] Artificial light is about two hundred times more bright than natural illumination experienced in the raw environment.[2]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "SB2402.DOC". www.capitol.hawaii.gov. Retrieved 2020-11-12.
  2. 2.0 2.1 2.2 Falchi, Fabio; Cinzano, Pierantonio; Elvidge, Christopher D.; Keith, David M.; Haim, Abraham (2011-10-01). "Limiting the impact of light pollution on human health, environment and stellar visibility". Journal of Environmental Management (in Turanci). 92 (10): 2714–2722. arXiv:2007.02063. doi:10.1016/j.jenvman.2011.06.029. ISSN 0301-4797. PMID 21745709.
  3. 3.0 3.1 https://www.capitol.hawaii.gov/Session2017/Testimony/SB140_TESTIMONY_HRE-AEN_02-15-17.PDF Samfuri:Bare URL PDF
  4. "No. 21 - 2006: Light Pollution in Hawaii". www2.ifa.hawaii.edu. Retrieved 2020-11-12.[permanent dead link]
  5. 5.0 5.1 Chepesiuk, Ron (2009). "Missing the Dark: Health Effects of Light Pollution". Environmental Health Perspectives. 117 (1): A20-7. doi:10.1289/ehp.117-a20. PMC 2627884. PMID 19165374.