Dutsen Patti

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Dutsen Patti
General information
Labarin ƙasa
Map
Tsarin Daidaiton Labarin Kasa 7°49′N 6°45′E / 7.82°N 6.75°E / 7.82; 6.75
Kasa Najeriya

Dutsen Patti dutse ne mai tsawon ƙafa 1503 (m458) da kuma yana jan hankalin masu yawon buɗe ido a Lokoja, Najeriya. Ya shahara da kasancewarsa wurin da 'yar jaridar Birtaniya kuma marubuciya Flora Louise Shaw (later Flora Lugard) ta sanya wa Najeriya suna.[1][2]

Dutsen Patti
Dutsen Patti

Flora Shaw ce ta kirkiro sunan ( Najeriya ) a cikin 1914 lokacin da ta kalli Lokoja daga saman Dutsen Patti. Abin ya fado mata a ranta saboda kallon kogin Neja da Benue mai nisan kilomita 6 daga Dutsen.

A cikin wata maƙala da ta fara fitowa a jaridar The Times a ranar 8 ga watan Janairun 1897, Shaw ta ba da shawarar sanya sunan Najeriya ga hukumar kare hakkin Birtaniyya a kan kogin Niger. A cikin maƙalarta, Shaw ta yi wannan batu na wani ɗan gajeren lokaci wanda za a yi amfani da shi don "ƙarɓar arna da Jihohin Mohammedan "don maye gurbin sunan hukuma, "Tsarin Kamfanoni na Royal Niger". Ta yi tunanin cewa kalmar "Royal Niger Company Territories" ta yi tsayi da yawa don a yi amfani da ita a matsayin sunan wani katafaren gida da ke ƙarƙashin Kamfanin Trading a wannan yanki na Afirka. Tana neman sabon suna, sai ta kirkiro "Nigeria."

A cikin The Times na ranar 8 ga watan Janairu 1897, ta rubuta, "Sunan Najeriya da ke amfani da shi zuwa wani yanki na Afirka ba za a yarda da shi ba tare da wani laifi ga kowane maƙwabta ba a matsayin haɗin gwiwa tare da yankunan da Kamfanin Royal Niger ya fadada tasirin Birtaniya, kuma yana iya yiwuwa yin aiki don bambanta su daidai da yankunan Legas da Jamhuriyar Nijar a bakin teku da kuma yankunan Faransa na Nijer ta Upper."

A shekara ta 1900, gwamnan arewa da kudancin Najeriya Sir Lord Frederick Lugard tare da sauran shugabannin mulkin mallaka suka zauna a ofishinsu da wurin hutawa a kan Dutsen, inda dutsen ya rufe zuwa kogin Niger da Benue.[3][4][5][6][7][8]

Makarantar firamare ta farko a Arewacin Najeriya tana can, an gina ta a 1865.[7]

Sunan (Patti) kalmar Nupe ce ma'ana tudu, tare da (Dutsen) a takaice ma'anar dutse.[9]

Ciyayi[gyara sashe | gyara masomin]

Shahararriyar bishiyar Baobab ta kasance a Dutsen Patti tsawon ƙarni. An san tana da wasu ƙima na tatsuniyoyi. Bawon bishiyar iri ne da ganyayen ta da mutanen gari ke amfani da shi wajen magance wasu cututtuka. Bishiyar Baobab abar sha'awace ga masu yawon bude ido saboda suna ziyartan ta. Suna rubuta sunayensu a jikin bishiyar a matsayin shaidar hawan dutsen.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Mount Patti". www.motleytravels.org. 2020-02-02. Archived from the original on 2020-02-15. Retrieved 15 February 2020.
  2. "Lokoja | Location, History, Facts, & Population". Encyclopedia Britannica (in Turanci). Retrieved 15 February 2020.
  3. "A kiss of nature in Lokoja". The Sun Nigeria (in Turanci). 2016-03-21. Retrieved 15 February 2020.
  4. Yinka, Oladoyinbo (2017-10-25). "Lugard's legacy, Kogi's untapped monument » Arewa » Tribune Online". Tribune Online (in Turanci). Retrieved 15 February 2020.
  5. "Mount Patti Hikers paradise". Unraveling Travel. 2017-09-05. Archived from the original on 2020-02-15. Retrieved 15 February 2020.
  6. Hotels.ng. "Lord Lugard's Rest House". Hotels.ng (in Turanci). Archived from the original on 15 February 2020. Retrieved 15 February 2020.
  7. 7.0 7.1 Sule, Itodo Daniel, Lokoja (2018-09-02). "Mount Patti: the spot from where Nigeria was named". Daily Trust (in Turanci). Archived from the original on 2020-02-15. Retrieved 15 February 2020.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  8. Chidi, Nkwopara (2017-09-02). "A visit to Lord Lugard's rest house: Kogi's unexplored goldmine". Vanguard News (in Turanci). Retrieved 15 February 2020.
  9. Clement, Lokoja (2016-02-10). "Once upon Mount Patti". The Sun Nigeria (in Turanci). Retrieved 15 February 2020.