Mutanen Mandé

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

Mutanen Mandé rukuni ne na kabilanci na kabilun Afirka na asali waɗanda ke magana da harsunan Mande . Ana samun kabilu daban-daban masu magana da harshen Mandé musamman a yankunan yammacin Afirka . Harsunan Mandé sun kasu kashi biyu na farko: Gabashin Mandé da West Mandé.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Bayan Kel Essuf Period da Round Head Period na tsakiyar Sahara, lokacin makiyaya ya biyo baya.[1] Wasu daga cikin mafarauta waɗanda suka ƙirƙira zane-zane na Round Head dutsen ƙila sun ɗauki al'adun makiyaya, wasu kuma ƙila ba su yi ba.[2] Sakamakon karuwar ciyayi na koren sahara, mafarautan mafarautan tsakiyar Sahara da makiyayan sun yi amfani da magudanan ruwa na yanayi a matsayin hanyar kaura zuwa kogin Neja da Basin Chadi na yammacin Afirka.[3] A cikin 4000 KZ, farkon tsarin zamantakewa na yau da kullun (misali, cinikin shanu a matsayin kadara mai kima) ya bunƙasa tsakanin makiyaya a cikin Zamanin Makiyaya na Sahara . Al'adar makiyaya ta Sahara ta kasance mai sarƙaƙƙiya, kamar yadda ya tabbata daga filayen tumuli, zoben dutse, gatari, da sauran ragowar. A shekara ta 1800 KZ, al'adun makiyaya na Saharan ya faɗaɗa ko'ina cikin yankunan Sahara da Sahelian. Matakan farko na tsarin zamantakewar al'umma a tsakanin makiyayan Saharan sun kasance a matsayin babban jigon ci gaban manyan mukamai da aka samu a matsugunan Afirka, kamar Dhar Tichitt .

Al`adu[gyara sashe | gyara masomin]

Ƙungiyoyin ƙabilar Mandé galibi suna da tsarin dangin dangi da kuma al'ummar ubanni . Ƙungiyoyin ƙabilun Mandé da ke magana suna yin addinin Islama, kamar Mandinka da Soninke (ko da yake sau da yawa suna gauraye da imani na asali), kuma yawanci suna yin wanke-wanke da addu'o'in Musulunci. Matansu sun sanya mayafi . Mandinka musamman suna aiwatar da ra'ayin zamantakewa na sanankuya ko "dangantakar wasa" tsakanin dangi.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. https://www.academia.edu/33092285
  2. https://www.academia.edu/24483825
  3. https://www.academia.edu/43418786