Harshen Siriyanci

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
(an turo daga Siriyanci)
Harshen Siriyanci
ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ
Syriac (en) Fassara da Estrangela (en) Fassara
Lamban rijistar harshe
ISO 639-2 syc
ISO 639-3 syc
Glottolog clas1252[1]
Siriyanci haruffa

Siriyanci ne mai tsarki da harshen magana da Kiristan Siriyani. Yana da wani Semitisch harshe.

Wannan Muƙalar guntuwa ce: tana buƙatar a inganta ta, kuna iya gyara ta.

Yare ne na Aramaic da ya fito a ƙarni na farko AD daga yaren Aramaic na gida wanda Aramewa ke magana a tsohuwar masarautar Osroene, wanda ke tsakiyar birnin Edessa. A lokacin zamanin Kiristanci na Farko, ya zama babban yaren adabi na al'ummomin kiristoci masu magana da harshen Aramaic daban-daban a yankin tarihi na Siriya ta dā, da kuma ko'ina cikin Gabas . A matsayin yaren liturgical na Kiristanci na Siriya, ya sami babban matsayi a tsakanin al'ummomin Kirista na Gabas waɗanda suka yi amfani da al'adun Siriya ta Gabas da Yammacin Siriya. Bayan yaɗuwar Kiristanci na Siriya, ya kuma zama yaren liturgical na al'ummomin Kirista na gabas har zuwa Indiya da Sin. Ya bunƙasa tun daga karni na 4 zuwa na 8, kuma ya ci gaba da taka muhimmiyar rawa a cikin ƙarni na gaba, amma a ƙarshen tsakiyar zamani, sannu a hankali an rage shi zuwa aikin liturgical, tun da rawar harshe a tsakanin masu magana da harshensa ya wuce. ta wasu yarukan Neo-Aramaic masu tasowa.

An rubuta Syriac na gargajiya a cikin haruffan Syriac, asalin haruffan Aramaic. Harshen ana adana shi a cikin babban jigon adabin Siriya, wanda ya ƙunshi kusan kashi 90 cikin ɗari na manyan littattafan Aramaic. Tare da Girkanci da Latin, Syriac ya zama ɗaya daga cikin muhimman harsuna uku na Kiristanci na Farko.Tun daga ƙarni na farko da na biyu AD, mazauna yankin Osroene sun fara karɓar Kiristanci, kuma a ƙarni na uku da na huɗu, harshen Edessan Aramaic na gida ya zama abin hawa na takamaiman al'adun Kiristanci wanda ya zama sananne da Kiristanci na Syriac. Saboda bambance-bambancen tauhidi, Kiristoci masu magana da harshen Siriya sun ɓata a cikin ƙarni na 5 zuwa Cocin Gabas wanda ya biyo bayan Rikicin Siriya ta Gabas a ƙarƙashin mulkin Farisa, da Cocin Orthodox na Syriac wanda ya bi Rikicin Siriya ta Yamma a ƙarƙashin mulkin Byzantine. A matsayin harshen liturgical na Kiristanci na Syriac, harshen Syriac na gargajiya ya bazu ko'ina cikin Asiya har zuwa gabar tekun Malabar ta Kudu ta Indiya, da Gabashin China, kuma ya zama hanyar sadarwa da yada al'adu ga Larabawa na baya, da sauran al'ummar Parthia da Sasaniya. Ainihin hanyar magana ta Kiristanci, Syriac yana da tasiri na al'adu da adabi ga ci gaban Larabci, wanda ya maye gurbinsa a lokacin tsakiyar tsohuwar duniya.Yaren Syriac ya kasance mai tsarki na Kiristanci na Siriya har zuwa yau. Ana amfani da shi azaman yaren liturgical na ɗarikoki da yawa, kamar waɗanda ke bin Rikicin Siriya ta Gabas, gami da Cocin Assuriya na Gabas, Ikilisiyar Tsohuwar Gabas, Cocin Katolika na Kaldiya, Cocin Katolika na Syro-Malabar, da Pentikostal Assuriya. Cocin, da kuma wadanda ke bin Rikicin Syriac na Yamma, wadanda suka hada da: Cocin Orthodox na Syriac, Cocin Katolika na Syriac, Cocin Katolika na Maronite, Cocin Malankara Mar Thoma Syrian Church, Cocin Syrian Orthodox na Malankara da Cocin Katolika na Syro-Malankara. A cikin sifofin magana na zamani, an san shi da leshono kthobonoyo .

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Siriyanci". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.