Alamun cutar somatic

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Alamun cutar somatic
Description (en) Fassara
Iri mental disorder (en) Fassara, psychosomatic disease (en) Fassara, medically unexplained physical symptom (en) Fassara
cuta
Specialty (en) Fassara psychiatry (en) Fassara, clinical psychology (en) Fassara
psychosomatic medicine (en) Fassara
Identifier (en) Fassara
ICD-10-CM F45.0, F45.9 da F45
ICD-9-CM 300.81 da 300.8
ICD-10 F45.0-F45.9
ICD-9 300.8300.8
DiseasesDB 1645
MeSH D013001
Disease Ontology ID DOID:4737

Alamun cutar somatic, wacce aka fi sani da cutar somatoform, tana da halin damuwa mai yawa ko damuwa game da alamun jiki.[1] Wannan yana faruwa zuwa matakin da aikin al'ada ya rushe.[1] Alamun na iya faruwa ko ba za su iya faruwa ba sakamakon wata matsala ta likitanci.[2] Yana iya kasancewa yana da alaƙa da ɓacin rai na gujewa halayen mutum ko cuta mai tilastawa.[2]

Ba a san dalilin ba.[2] Abubuwan haɗari sun haɗa da tarihin iyali, rashin amfani da kayan maye, rashin aikin yi, da tarihin cin zarafin yara.[3][2] Bincike yana buƙatar matsalar ta kasance a cikin akalla watanni shida.[1] Lalacewar da ke da alaƙa ta haɗa da cutar juzu'i, rikice-rikice na gaskiya, da rashin lafiyar damuwa.[4] Ya bambanta da malingering, wanda aka samar da alamomi don samun riba na biyu.[4]

Jiyya na iya haɗawa da shawarwari, kamar farfagandar halayyar fahimta, da magunguna, kamar SSRIs.[4] Ƙoƙari akai-akai don ƙarfafa cewa alamun ba su wakiltar yanayin barazanar rayuwa na iya taimakawa.[2] Ana ba da shawarar cewa a guji gwajin wuce gona da iri saboda damuwa na abubuwan karya da kuma gaskiyar cewa sakamako mara kyau baya bayar da tabbaci mai ma'ana.[2] Har zuwa 90% na lokuta sun wuce fiye da shekaru 5.[2]

An ƙiyasta cutar ciwon somatic alama zai shafi kashi 6% na yawan jama'a.[2] Mace suna shafar kusan sau 10 fiye da maza.[2] Sau da yawa farawa yana faruwa ne a lokacin ƙarshen yara, kodayake ganewar asali bazai iya faruwa ba sai daga baya.[3] Tsohon Masarawa sun bayyana yanayin kuma daga baya ya faru a cikin 1900s a matsayin rashin lafiya.[5] An gabatar da sunansa na yanzu a cikin 2013 a cikin Manufofin Bincike da Ƙididdiga na Cutar Hauka, bugu na biyar (DSM-V).[2]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 1.2 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Fifth ed.). American Psychiatric Association. 2013. pp. 311-315. doi:10.1176/appi.books.9780890425596.156852. ISBN 978-0-89042-555-8. Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 D'Souza, RS; Hooten, WM (January 2020). "Somatic Syndrome Disorders". PMID 30335286. Cite journal requires |journal= (help)
  3. 3.0 3.1 LaFrance WC (July 2009). "Somatoform disorders". Seminars in Neurology. 29 (3): 234–46. doi:10.1055/s-0029-1223875. PMID 19551600.
  4. 4.0 4.1 4.2 Kurlansik, SL; Maffei, MS (1 January 2016). "Somatic Symptom Disorder". American family physician. 93 (1): 49–54. PMID 26760840.
  5. Sadock, Benjamin J.; Kaplan, Harold I.; Sadock, Virginia A. (2007). Kaplan & Sadock's Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences/clinical Psychiatry (in Turanci). Lippincott Williams & Wilkins. p. 634. ISBN 978-0-7817-7327-0.