Basir

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Basir
Description (en) Fassara
Iri gastrointestinal system disease (en) Fassara, pelvic varices (en) Fassara, anorectal disorder (en) Fassara, anal disease (en) Fassara, skin disease (en) Fassara
cuta
Specialty (en) Fassara general surgery (en) Fassara
Medical treatment (en) Fassara
Magani benzocaine (en) Fassara, cortisol (en) Fassara, phenylephrine (en) Fassara, pramoxine (en) Fassara da Euphorbia prostrata (en) Fassara
Identifier (en) Fassara
ICD-10-CM K64
ICD-9-CM 455 da 455.8
ICD-10 K64
DiseasesDB 10036
MedlinePlus 000292
eMedicine 000292
MeSH D006484
Disease Ontology ID DOID:9746

Basir wanda kuma aka rubuta basur, sune tsarin jijiyoyin jini a cikin magudanar ruwa.[1][2] A cikin yanayin su na yau da kullun, su ne matattarar da ke taimakawa tare da sarrafa bayan gida.[3] Suna zama cuta idan sun kumbura ko kumburi; ana yawan amfani da kalmar “basir” da ba ta dace ba wajen nufin cutar.[4] Alamu da alamun ciwon basur sun dogara da nau'in da ake ciki.[5] Ciwon basur na ciki yakan haifar da rashin jin zafi, jajayen zub da jini na dubura a lokacin da ake bayan gida.[6][5] Basir na waje yakan haifar da zafi da kumburi a wajen dubura.[5] Idan jini ya faru yawanci ya fi duhu.[5] Alamun suna samun sauki akai-akai bayan dan kwanaki.[6] Alamar fata na iya zama bayan waraka daga basur na waje.[5]

Yayin da har yanzu ba a san ainihin abin da ke haifar da basur ba, ana kyautata zaton akwai wasu abubuwa da ke kara matsi a ciki.[5] Wannan na iya hadawa da makarkashiya, gudawa da zama a bayan gida na dogon lokaci.[6] Basir kuma ya fi yawa a lokacin daukar ciki.[6] Ana yin bincike ta hanyar kallon yankin.[6] Mutane da yawa suna yin kuskuren kiran duk wata alama da ke faruwa a kusa da yankin dubura a matsayin "basur" kuma ya kamata a kawar da manyan abubuwan da ke haifar da alamun.[3] Colonoscopy ko sigmoidoscopy yana da ma'ana don tabbatar da ganewar asali kuma ya fitar da wasu dalilai masu tsanani.[7]

Sau da yawa, ba a bukatar takamaiman magani.[8] Matakan farko sun kunshi kara yawan kwayar fiber, ruwan sha don kula da ruwa, NSAIDs don taimakawa tare da ciwo, da hutawa.[9] Ana iya amfani da kirim din magani zuwa yankin, amma tasirin su ba shi da tasiri ta hanyar shaida.[8] Ana iya yin wasu kananan hanyoyi idan alamun sun kasance masu tsanani ko kuma ba su inganta tare da kulawa na mazan jiya ba.[10] An keɓance aikin tiyata ga waɗanda suka kasa haɓaka bin waɗannan matakan.[10]

Kusan kashi 50 zuwa 66% na mutane suna fama da matsalar basur a wani lokaci a rayuwarsu.[9][6] Maza da mata duka suna shafar kusan mitar daidai gwargwado.[9] Ciwon basir ya fi shafar mutane masu shekaru tsakanin 45 zuwa 65 shekaru,[11] kuma ya fi yawa a tsakanin masu hannu da shuni.[5] Sakamakon yawanci yana da kyau.[6][8] Na farko da aka ambata cutar ta fito ne daga papyrus na Masar na 1700 KZ.[12]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Chen, Herbert (2010). Illustrative Handbook of General Surgery. Berlin: Springer. p. 217. ISBN 978-1-84882-088-3.
  2. Schubert, MC; Sridhar, S; Schade, RR; Wexner, SD (July 2009). "What every gastroenterologist needs to know about common anorectal disorders". World J Gastroenterol. 15 (26): 3201–09. doi:10.3748/wjg.15.3201. ISSN 1007-9327. PMC 2710774. PMID 19598294.
  3. 3.0 3.1 Beck, David E. (2011). The ASCRS textbook of colon and rectal surgery (2nd ed.). New York: Springer. p. 175. ISBN 978-1-4419-1581-8. Archived from the original on 2014-12-30.
  4. Schubert, MC; Sridhar, S; Schade, RR; Wexner, SD (July 2009). "What every gastroenterologist needs to know about common anorectal disorders". World J Gastroenterol. 15 (26): 3201–09. doi:10.3748/wjg.15.3201. ISSN 1007-9327. PMC 2710774. PMID 19598294.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Sun, Z; Migaly, J (March 2016). "Review of Hemorrhoid Disease: Presentation and Management". Clinics in Colon and Rectal Surgery. 29 (1): 22–29. doi:10.1055/s-0035-1568144. PMC 4755769. PMID 26929748.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 "Hemorrhoids". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. November 2013. Archived from the original on 26 January 2016. Retrieved 15 February 2016.
  7. Hollingshead, JR; Phillips, RK (January 2016). "Haemorrhoids: modern diagnosis and treatment". Postgraduate Medical Journal. 92 (1083): 4–8. doi:10.1136/postgradmedj-2015-133328. PMID 26561592.
  8. 8.0 8.1 8.2 Hollingshead, JR; Phillips, RK (January 2016). "Haemorrhoids: modern diagnosis and treatment". Postgraduate Medical Journal. 92 (1083): 4–8. doi:10.1136/postgradmedj-2015-133328. PMID 26561592.
  9. 9.0 9.1 9.2 Lorenzo-Rivero, S (August 2009). "Hemorrhoids: diagnosis and current management". Am Surg. 75 (8): 635–42. PMID 19725283.
  10. 10.0 10.1 Rivadeneira, DE; Steele, SR; Ternent, C; Chalasani, S; Buie, WD; Rafferty, JL; Standards Practice Task Force of The American Society of Colon and Rectal Surgeons (September 2011). "Practice parameters for the management of hemorrhoids (revised 2010)". Diseases of the Colon and Rectum. 54 (9): 1059–64. doi:10.1097/DCR.0b013e318225513d. PMID 21825884.
  11. Kaidar-Person, O; Person, B; Wexner, SD (January 2007). "Hemorrhoidal disease: A comprehensive review" (PDF). Journal of the American College of Surgeons. 204 (1): 102–17. doi:10.1016/j.jamcollsurg.2006.08.022. PMID 17189119. Archived from the original (PDF) on 2012-09-22.
  12. Ellesmore, Windsor (2002). "Surgical History of Haemorrhoids". In Charles MV (ed.). Surgical Treatment of Haemorrhoids. London: Springer.