Cayubaba harshe

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

  

Cayubaba harshe
'Yan asalin magana
harshen asali: 0 (2012)
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 cyb
Glottolog cayu1262[1]

Cayubaba (Cayuvava, Cayuwaba, Kayuvava) yare ne mai raɗaɗi na Amazon Bolivia . Mutanen Cayubaba suna zaune a yankin Beni zuwa yammacin kogin Mamoré, Arewacin Santa Ana Yacuma, tare da yawan mazaunan 794.

Tun lokacin da aka ayyana Dokar Koli N.º 25894 a ranar 11 ga Satumba, 2000, Cayubaba ya kasance ɗaya daga cikin harsunan asali na hukuma na Bolivia, wanda ke cikin Kundin Tsarin Mulki, wanda aka gabatar a ranar 7 ga Fabrairu, 2009.

Halin da ake ciki[gyara sashe | gyara masomin]

Kamar yadda Crevels da Muysken suka nuna (2012), yankin Cayubaba ya zama wani yanki na yanki wanda tarihi ya fi sani da Mojos (ko Moxos), wanda ya mamaye kusan murabba'in kilomita 200,000 na abin da ke a halin yanzu Sashen Beni. Sama da duka, Cayubaba sun fi mayar da hankali kan noman gargajiya, noman shinkafa, yucca, masara, ayaba, rake, wake, kabewa, dankalin turawa, da dai sauransu. Sun kuma kiwon dabbobi, duk da cewa a kan karamin sikelin. Al'ummar Cayubaba sun hadu a Subcentral Indígena Cayubaba, wanda ke da alaƙa da Cibiyar Indigenous Peoples Center of Beni (CPIB) kuma, don haka, memba ne na Confederation of Indigenous Peoples of Eastern Bolivia (CIDOB).

Kamar yadda na 2005, Mily Crevels ya ruwaito cewa tsofaffin masu magana biyu ne kawai suka rage a ƙauyen Exaltación, wanda ke gefen hagu na Kogin Mamoré . An kuma sami wani tsoho mai magana a birnin Trinidad .

Abubuwan Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Wanda ya fara kulla dangantaka da Cayubaba shine limamin mishan na Jesuit, P. Agustín Zapata a shekara ta 1693. Kamar yadda Crevels and Muysken (2012) suka nuna, a wannan ziyara ta farko a yankin Cayubaba ne Uba Zapata ya ga ƙauyuka bakwai, waɗanda shida ke da kusan mazauna 1,800 kuma ɗaya yana da fiye da 2,000. A farkon karni na 18, P. Antonio Garriga ya ba da gudummawar Ofishin Jakadancin Girma na Cross Cross, wanda Cayubaba ya kasance da farko. Daga baya an kafa Ofishin Jakadancin San Carlos, Conception, da Peñas.

A farkon karni na 19, lokacin da masanin ilimin kasa kuma masanin burbushin halittu Erland Nordenskiold dan kasar Sweden ya ziyarci Cayubaba, mutane 100 ne kawai daga cikin kungiyar, wadanda ban da yarensu, ba su kiyaye al'adunsu na asali ba. Yankin Cayubaba ya shahara wajen noman taba. A lokacin da ake yin amfani da roba, sayar da taba ya yi tsanani a duk fadin kasar, kuma Exaltación ya zama tashar jiragen ruwa mai aiki a kan kogin Mamoré . A tsakiyar karni na 20, duk da haka, ƙaura na Cayubaba zuwa Exaltación ya kusan daina noman sigari, waɗanda ke gujewa cutar kyanda da ta kusan halaka jama'a.

Rarraba Halitta[gyara sashe | gyara masomin]

Kamar yadda Crevels and Muysken (2012) suka nuna, duk da duk shawarwarin da aka ba da shawarar don rarraba Cayubaba ta kwayoyin halitta (duba, misali, Greenberg, 1987); Kaufman, 1990, 1994; Suárez, 1974), Har ila yau ana ɗaukar harshen a matsayin keɓe .

Tuntuɓar Harshe[gyara sashe | gyara masomin]

Jolkesky (2016) ya lura cewa akwai kamancen kalmomi tare da dangin Arawak, Bororo, Takana, da Tupi saboda tuntuɓar.

Tsarin Nahawu[gyara sashe | gyara masomin]

Ilimin sauti[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin tebur na biyu, an gabatar da mu tare da tsarin tsarin sautin wasali (an ɗauko daga Crevels da Muysken, 2012) kuma bisa (Key, 1961).

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Cayubaba harshe". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.