Harshen Kobon

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshen Kobon
  • Harshen Kobon
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 kpw
Glottolog kobo1249[1]

Kobon yana [2] yaren pandanus, wanda ake magana yayin girbi karuka.

Rarraba yanki[gyara sashe | gyara masomin]

Ana magana da Kobon a Lardin Madang da Lardin Highland ta Yamma, a arewacin Dutsen Hagen .

Fassarar sauti[gyara sashe | gyara masomin]

Wasula[gyara sashe | gyara masomin]

Wasulan monophthongal dune

Kawai /i a u/</link> kuma diphthongs suna faruwa ne da farko, ban da ɓangarorin ƙididdiga, wanda ke bambanta /a~e~o~ö/. /e o/</link> faruwa syllable-da farko a cikin kalma. Duk wasula (ciki har da diphthongs) suna faruwa sillable-medially (a cikin syllables CVC), sillable-ƙarshe kuma a ƙarshen kalmomi. Yawancin jerin wasali suna faruwa, gami da wasu masu wasula iri ɗaya.

Consonants[gyara sashe | gyara masomin]

Kobon yana bambanta gefen alveolar /l/</link> , a palatal lateral /ʎ/</link> , wani mai jujjuyawar subreflex a gefe mai ƙarfi /𝼈 /</link> ( ɭ̆</link> ), da kuma trill mai banƙyama /r̝/</link> , ko da yake frication a kan karshen yana da sauyi.

Consonants na Kobon da allunan su [3]
Labial Alveolar Palatal Velar Farin ciki
hanci m ⟨ m ⟩ n ⟨ n ⟩ ɲ ⟨ ⟩ ŋ ⟨ ŋ ⟩
lenis obstrument mb [p~b~mb~mpʰ] ⟨ b ⟩ nd [tʰ~d~nd~ntʰ] ⟨ d ⟩ ndʑ [dʑ~ɲdʑ~ɲtɕ] ⟨ j ⟩ ŋɡ [k~ɡ~ɣ~ŋɡ~ŋkʰ] ⟨ g ⟩
fortis obstrument f [f~ɸ~β~v~ʋ~p̚] ⟨ p ⟩ s ⟨ s ⟩ tɕ [tɕ~dʑ] ⟨ c ⟩ x [kʰ~kx~x~ɣ] ⟨ k ⟩
na gefe l [l~ɬ] ⟨ l ⟩ ʎ ⟨ ⟩
rhotic r [ɾ̝̊~ɾ̥~ɾ~r̝̊~r̥~r] ⟩ ⟨ ( [ɭ~ɽ~ɽ̊] ⟨ ƚ ⟩
kusanta w ⟨ w ⟩ j ⟨ y ⟩ ħ [h] ⟨ h ⟩

Za a iya sanya sautin toshewar murya bayan wasula, dangane da baƙaƙen da ya gabata, kuma ba su da murya-da farko. Liquid banda /ʎ/</link> karkata zuwa ga ibadar ƙarshe . Misali, karshe /d/</link> ni [ntʰ]</link> kuma na karshe /l/</link> yana nufin [ɬ]</link> . ( /w/</link> da /j/</link> ba ya faruwa a matsayi na ƙarshe, yayin da hanci da /ʎ/</link> riƙe murya.) Baƙaƙe marasa murya banda /s/</link> da /h/</link> ana ba da zaɓi tsakanin wasulan.

⟨ƚ⟩ is sublaminal retroflex. It has been described as a lateral flap, [𝼈 ].

Duk baƙaƙe suna faruwa ne da farko, ko da yake /ŋ/</link> Kalma kawai ke faruwa-da farko a cikin kalma ɗaya ta mimetic. Duk baƙaƙe amma /h j w/</link> faruwa syllable- da kalma-ƙarshe. Tari yana faruwa a yawancin (C) VC. CV(C) kalmomi, da farko a cikin ɗimbin yawancin kalmomin CCV(C) monosyllabic. Rukunin farko da aka tabbatar sune /bɽ, xɽ, fr, xl/</link> .

Allophones matsayi na Kobon
kalma-da farko intervocalically kalma-karshe
⟨ r ⟩ Ɗauki da ~ r ɾ̥~ɾ̝̊~r̥~r̝̊~ɾ~r
⟨ ƚ ⟩ ɽ ɗ~ɽ~ɽ̊
⟨ ⟩ l da ~l
⟨ ku ⟩ kʰ~k͜x~x



</br> kuma ɣ intervocalically
⟨ p ⟩ da ~ f β~ʋ (occa. v) ɗ~p̚
⟨ c ⟩ Ƙarfafawa tɕ~d͡ʑ Ƙarfafawa
⟨ g ⟩ ɡ~k ɡ~ɣ, ɡɡɡ Ƙƙarƙa
⟨ j ⟩ d͡ʑ, ɲ͡d͡ʑ ɲ͡ ba
⟨ ⟩ d d, n ɗ n͜tʰ (occa. tʰ)
⟨ ⟩ b (babu p) b, m ɓ m pʰ

A cikin magana, abubuwan da ke toshe lenis na baki ne [b d dʑ ɡ~ɣ]</link> lokacin da hanci ko wani toshewar lenis ya zo a cikin ma'anar da ta gabata, kuma an riga an sanya shi [mb nd ɲdʑ ŋɡ]</link> in ba haka ba, tare da wasu sauye-sauye bayan /h/</link> . Yawancin lokaci suna baka a cikin gungu na tsakiya bayan wani baƙar fata. In ba haka ba allphones a cikin teburin da ke sama suna da yawa a cikin bambancin kyauta .

Nahawu[gyara sashe | gyara masomin]

Maɗaukaki, dual, da jam'i an bambanta su a cikin karin magana na sirri da kalmomin dangi.

<Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Kobon". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. (Malcolm ed.). Invalid |url-status=Darrell Tryon (help); Missing or empty |title= (help)
  3. Davies (1981: 215 ff)