Mutanen Bimoba

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Mutanen Bimoba

Yankuna masu yawan jama'a
Burkina Faso, Togo da Ghana
Harsuna
Moba (en) Fassara da Faransanci

Mutanen Bimoba ƙabila ce ta Gurbi daga arewa-maso-gabashin Ghana waɗanda ke da dangantaka ta kut-da-kut da ƴan kabilar Moba dake arewa maso yammacin Togo.Kabila ce mai cin gashin kanta wadda manyan cibiyoyinta a Ghana suka haɗa da Bimbagu, Bunkpurugu. Bimoba da Bikuom dangi ne na nesa amma su biyun sun fuskanci tashin hankali a baya. Bimoba da ke arewa maso gabashin Ghana sun kai kusan mutane 250,000.[1] Bimoba suna magana da yaren Bimoba wanda ke da alaƙa da yaren Moba.[2][3]

Asali[gyara sashe | gyara masomin]

An yi imanin cewa ‘yan kabilar Bimoba sun yi hijira ne zuwa kudu daga kasar Burkina Faso a halin yanzu bayan rugujewar daular Fada-Grma a shekara ta 1420.[4]

Al'umma[gyara sashe | gyara masomin]

Al'ummar Bimoba na kabila ce kuma an tsara ta ne a kewayen dangi da shugabannin dangi. Akwai sarakuna ko sarakunan da suka fito daga cikin dangi da ke da ikon tattara dangi daban-daban. Ƙungiyoyin da kansu suna iya kasancewa a wurare da yawa bisa ga iko da lambobi. A halin yanzu, ƙungiyoyin dangin Bimoba sun haɗa da Luok, Gnadaung, Dikperu, Puri, Tanmung, Gbong, Labsiak, Kunduek, Buok, Baakpang, Turinwe da Kanyakib.[4]

Addini[gyara sashe | gyara masomin]

'Yan kabilar Bimoba suna gudanar da addinai galibinsu na kabilanci. Ko da yake sun yi imani da ra'ayin Allah Maɗaukaki, kowannensu ya danganta da abubuwan bautar gumaka da ake kira Yennu waɗanda ke fassara a matsayin "allah" ko "rana". Kakanninsu suna taka rawa ta hanyar zama abokan hulɗar juna da Yannu. Wani fili na Bimoba na yau da kullun zai kasance yana da bagadin ginin yumbu (patir; jam'i: pataa) a cikin bukka da aka rufe (nakouk) inda ake yin hadaya don kiran gaban kakanni. Ana barin mata su shiga nakuuk. Baya ga patir da ke cikin harabar gidan, ana ba kowane ɗan uwa damar gina ƙaramin bagadin nasu wanda aka fi sani da mier. Ƙila al'ummai suna da wurin ibada na gama gari da ake kira tingban. Ana ziyartar tingban a lokutan matsalolin da suka shafi al'umma baki daya kamar fari ko barkewar cututtuka.[4]

Fitattun mutane[gyara sashe | gyara masomin]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Bimoba, Moba in Ghana". Joshuaproject.net. Retrieved November 2, 2016.
  2. David and Tomas (31 December 2014). "POLITICAL LINES DRAWN IN BISU CONGRESS". Modern Ghana. Retrieved July 4, 2015.
  3. "Konkombas, Bimobas Smoke Peace Pipe". Peace FM. GNA. 31 May 2015. Archived from the original on 14 July 2015. Retrieved July 4, 2015.
  4. 4.0 4.1 4.2 J.J. Meij; D. van Bodegom; D. Baya Laar (2007). Testing Life history theory in a contemporary African population. Chapter 3 - The Bimoba: the people of Yennu. Thesis Leiden University, the Netherlands.