Yaƙi

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
yaƙi
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na armed conflict (en) Fassara, social issue (en) Fassara, aukuwa da military activity (en) Fassara
Associated hazard (en) Fassara casualty (en) Fassara, war damage (en) Fassara da uncertainty (en) Fassara
Has cause (en) Fassara casus belli (en) Fassara da conflict escalation (en) Fassara
Yana haddasa effects of war (en) Fassara
Karatun ta military history (en) Fassara, war studies (en) Fassara, peace and conflict studies (en) Fassara, Institute for the Study of War (en) Fassara da sociology of peace, war, and social conflict (en) Fassara
Hashtag (en) Fassara wars
Has characteristic (en) Fassara type of war (en) Fassara
Gudanarwan warrior (en) Fassara
Handled, mitigated, or managed by (en) Fassara preventive diplomacy (en) Fassara, peacebuilding (en) Fassara da anti-war movement (en) Fassara
Hannun riga da zaman lafiya

Yaki babban rikici ne na makami [2] tsakanin jihohi, gwamnatoci, al'ummomi, ko ƙungiyoyin sa-kai kamar 'yan amshin shata, ƴan tawaye, da kuma 'yan bindiga. Gabaɗaya ana siffanta shi da matsananciyar tashin hankali, halaka, da mace-mace, ta amfani da dakarun soji na yau da kullum ko ba na yau da kullum ba. Yaƙi yana nufin ayyuka gama-gari da halayen nau'ikan yaƙi, ko na yaƙe-yaƙe gabaɗaya. Gabaɗaya yaƙin yaƙi ne wanda ba'a keɓance shi ga halaltaccen hari na soji ba, kuma zai iya haifar da gaggarumin wahala da hasarar rayukan fararen hula ko sauran waɗanda ba na yaƙi ba.[3]

Yayin da wasu masana binciken yaki suka yi la'akari da yaki a matsayin yanayin duniya da kakanni na dabi'ar mutum, wasu kuma suna jayayya cewa yana da nasaba da takamaiman al'adun zamantakewa, tattalin arziki ko yanayin muhalli. [4]

Asalin kalma[gyara sashe | gyara masomin]

Mural of War (1896), na Gari Melchers

Yaƙi a Kalmar Ingilishi ta samo asali ne daga kalmomin Tsohuwar Ingilishi na ƙarni na 11 wyrre da werre, daga Tsohon Faransanci werre (kuma guerre kamar Faransanci na zamani), bi da bi daga Faransanci * werra, daga ƙarshe kuma ya samo asali daga Proto-Jamus * werzō 'cakuda, rude'. Kalmar tana da alaƙa da Tsohon Saxon werran, Old High German , da kuma a Jamusanci verwirren, ma'anar "damuwa", "zuwa rudani", da "kawo rudani".

Kaso na maza da aka kashe a yaƙi a cikin ƙabilu takwas, da Turai da Amurka a ƙarni na 20. (Lawrence H. Keeley, masanin ilimin kimiya na kayan tarihi)
Sifen Masar na Dapur a karni na 13 BC, daga Ramsseum, Thebes.
Samurai Jafananci yana kai hari kan jirgin ruwan Mongol, karni na 13
Sojojin Finnish a lokacin yakin hunturu .
Tankunan Amurka suna motsawa a lokacin yakin Gulf.
Sojoji na Sashen 4 na Australiya sanye take da yaƙin sinadarai a cikin WWI, sashen Ypres, 1917


Mutuwar duniya a cikin rikice-rikice tun daga shekara ta 1400.
Shekarar rayuwa ta naƙasa don yaƙi a cikin 100,000 mazauna a 2004

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "How is the Term "Armed Conflict" Defined in International Humanitarian Law?" (PDF). International Committee of the Red Cross. March 2008. Archived (PDF) from the original on 1 November 2018. Retrieved 7 December 2020.
  2. The term "armed conflict" is used instead of, or in addition to, the term "war" with the former being more general in scope. The International Committee of the Red Cross differentiates between international and non-international armed conflict in their definition, "International armed conflicts exist whenever there is resort to armed force between two or more States.... Non-international armed conflicts are protracted armed confrontations occurring between governmental armed forces and the forces of one or more armed groups, or between such groups arising on the territory of a State [party to the Geneva Conventions]. The armed confrontation must reach a minimum level of intensity and the parties involved in the conflict must show a minimum of organisation."[1]
  3. James, Paul; Friedman, Jonathan (2006). Globalization and Violence, Vol. 3: Globalizing War and Intervention. London: Sage Publications. Archived from the original on 11 January 2020. Retrieved 3 December 2017.
  4. Šmihula, Daniel (2013): The Use of Force in International Relations, p. 67, ISBN 978-80-224-1341-1.Empty citation (help)