Yaren Keiga

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Yaren Keiga
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 kec
Glottolog keig1242[1]

Keiga, Yega, ko Deiga yare ne na Kadu da ake magana a Kordofan . Harsuna sune Demik (Rofik) da Keiga daidai (Aigang).

Keiga yare ne na VSO. [2] (1994) a maimak haka yana amfani d sunan Deiga ko Dayga, tare da prefix d- maimakon prefix k- .

Yawan jama'a[gyara sashe | gyara masomin]

Stevenson (1956; 1957) da farko ana kiransa harshen Keiga, bayan wuraren da aka fi magana da shi, wato Keiga Timmero, Keiga al-Kheil da Keiga Lubun. Sunan yankin na yaren shine sani m-aigaŋ 'magana ta Keiga' (Stevenson 1956: 104). Stevenson (1956: 104) ya yi la'akari da shi a matsayin tarin harshe wanda ya kunshi yare biyu, Keiga da kuma Demik, tare da jimlar adadin kusan masu magana 7,520 (tare da masu biyan haraji 1,504). [3]

Ƙauyuka[gyara sashe | gyara masomin]

Ana magana da Keiga a cikin ƙauyuka masu zuwa bisa ga fitowar ta 22 ta Ethnologue:

  • Yankin Ambong (Àmbóŋ): ƙauyukan Ambong, Ambongadi, Arunekkaadi, Bila Ndulang, Kandang, Kuluwaring, Lakkadi, Roofik, Saadhing, Taffor, da Tingiragadi
  • Yankin Lubung (Lùbúŋ): ƙauyukan Kuwaik, Miya Ndumuru, Miya Ntaarang, Miya Ntaluwa, Semalili, da Tungunungunu
  • Yankin Tumuro (Tʊ̀mʊ̀rɔ̀): ƙauyukan Jughuba, Kayide, Koolo, da Tumuro

Blench (2005) ya gano yaruka 3, wadanda su ne Àmbóŋ, Lùbúŋ, da Tʊ̀mʊ̀rɔ̀ . [4]

Garuruwan Àmbóŋ sune kamar haka. Blench (2005) ne kawai ya ba da rahoton ƙauyukan Taffor, Kantang, Lak ka aati, da Arunek ka aati don zama. Sauran an watsar da su saboda yakin basasar Sudan.

Rubutun kalmomi IPA Sunan hukuma
Ambong An yi amfani da shi
Taffor Methor Jighaiba
Saadhing Shi'aɖɪŋ
Ambong ka aati əmbɔ́ŋ kà ə̀ə̀tɪ́
Kulwaring Kʊ̀lwə̀rɪ́ŋ
Kantang Kə́ntə́ŋ
Tinkira ka aati Tɪ́nkɪ́rə́́́́ kə́ə́tɪ́́
Lak ka aati Kyakkyawan kyar Turlake
Aurangek ka aati Kyakkyawan aiki Shihaita
Mutuju Mʊ̀ Aiki ne

Garuruwan Lùbúŋ sune kamar haka. Küwëk [4] kawai ke zaune.

Rubutun kalmomi IPA Sunan hukuma
Küwëk Kùwék Kuwaik
Miya Ntarang Mìya Nagar
Miya Ntaluwa
Tungunungunu
Se Malili
Miya Ntumuro

Garuruwan Tʊ̀mʊ̀rɔ̀ sune kamar haka. Koolo [4] kawai ke zaune.

Rubutun kalmomi IPA
Koolo Kayan ya faru
Kayëtë

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Yaren Keiga". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. Reh, Mechthild. 1994. A Grammatical Sketch of Deiga. Afrika und Übersee 77: 197-261.
  3. Stevenson, Roland C. 1956; 1957. A survey of the phonetics and grammatical structure of the Nuba Mountain languages, with particular reference to Otoro, Katcha and Nyimang. In: Afrika und Übersee 40 (1956): 73-84; 93-115; 41 (1957): 27-65; 117-152; 171-196.
  4. 4.0 4.1 4.2 Blench, Roger. 2005. The Kayigang (Keiga, Deiga) language of the Nuba hills, Sudan. Cambridge: Kay Williamson Education Foundation.

Haɗin waje[gyara sashe | gyara masomin]