Jump to content

Yaren Kunjen

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Yaren Kunjen
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 kjn
Glottolog kunj1245[1]

Kunjen, ko Uw, yaren Paman ne da ake magana da shi a yankin Cape York na Queensland, Ostiraliya, ta Uw Oykangand, Olkola, da al'ummomin Australiya na Aboriginal . Yana da alaƙa da Kuuk Thaayorre, kuma watakila Kuuk Yak .

Biyu daga cikin yarukanta, Uw Olkola (Olgolo) da Uw Oykangand (Koko Wanggara), suna da kusanci sosai, suna fahimtar juna kuma suna raba kashi 97% na ainihin ƙamus ɗinsu. Wasu biyu, Ogh-Undjan da Kawarrangg, suma suna kusa, amma da ɗan nesa da na farko. Kokinj (Kokiny) yare ne na Ogh-Undjan. Nau'i na biyar, Athima, ba shi da shaida mara kyau.

A ƙasa akwai tebur da ke nuna fahimtar juna a cikin ƙamus tsakanin yarukan Kunjen, bisa jerin kalmomi na asali guda 100. [2]

Uw Oykangand 97% 44% 38%
Uw Olkola 43% 38%
Ogh-Undjan 82%
Kawarrangg

Philip Hamilton ya haɗa ƙaramin ƙamus na Kunjen. Yawancin kalmomi suna farawa da wasali (> 96%), kama da halin da ake ciki a cikin Arrernte mai alaƙa. Banbancin sun haɗa da sharuddan dangi da kalmomin lamuni. Ana tsammanin farawar silsilar tana nan a cikin dukkan harsuna, don haka rashinsu a cikin ƙamus na asali ya shahara sosai.

Rijista girmamawa[gyara sashe | gyara masomin]

Kamar yadda yake a yawancin harsunan Australiya, irin su Dyirbal, Kunjen kuma yana da rajistar girmamawa, wacce hanya ce mai ladabi ta yin magana da surukai mai yuwuwa kuma ana kiranta Olkel-Ilmbanhthi . Yawancin ƙamus ana maye gurbinsu, yayin da affixes da kalmomin aiki ana adana su.   

Fassarar sauti[gyara sashe | gyara masomin]

Wasula[gyara sashe | gyara masomin]

Kunjen yana da wasula guda 5:

Front Back
Unrounded Rounded
Close i u
Mid e o
Open a

Akwai ƙaƙƙarfan ƙamus na jituwa a Kunjen: Kusa da tsaka-tsaki ba sa haɗuwa cikin kalma ɗaya.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Yaren Kunjen". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. Empty citation (help)