Jump to content

Ƙungiyar Ɗaliban Habasha

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Ethiopian Student Movement

Daliban Yarjejeniyar Habasha ( AmhariC : የኢትዮጵያ ተማሪዎች ንቅንቄ, ESM ) wani lokaci ne na gwagwarmayar dalibi mai tsattsauran ra'ayi da kuma motsi na Habasha daga tsakiyar shekarun 1970 zuwa juyin juya hali na 1970 . Muzaharar ta farko ta faru ne a cikin 1965 ta dalibin jami'a, karkashin jagorancin Marxist-Leninist motsi yana rera "Land to the Tiller" da "Shin talauci laifi ne?". Tashin hankalin dalibai ya ci gaba a 1966 har zuwa 1969. Har ila yau kungiyar ta yi kira da a soke sarauta a karkashin sarki Haile Selassie da kuma feudalism a Habasha.

Bayan juyin juya halin 1974, mambobin ESM a Habasha da ke cikin jirgin sun kula da kungiyoyin siyasa da yawa kamar Jam'iyyar Juyin Juya Halin Jama'ar Habasha (EPRP) da All-Ethiopia Socialist Movement (MEISON), wadanda ke da hannu a tayar da kayar baya a kan gwamnatin Derg. Masana sun yarda cewa ESM ta kafa harsashin dakarun adawa da yawa a bayan Gwamnatin Derg a lokacin Yaƙin basasar Habasha, musamman Tigray People's Liberation Front (TPLF) da kuma wahayi zuwa ga ra'ayin EPRDF na "ƙasa da yawa, kabilanci da yawa, da yanayin harsuna da yawa na Habasha". Saboda haka, ESM tana da mahimmanci ga Rikicin kabilanci na Habasha na ƙarni na 21.[1][2]

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Taron farko ya faru ne a shekarar 1965 wanda daliban jami'a na Marxist-Leninist suka jagoranci tare da taken "Land to the Tiller". [1] [3] An bi shi da tashin hankali na 1966, 1967 da 1968 tare da "ikon da ke kan batutuwan zamantakewa da siyasa daban-daban". A watan Mayu 1966, ɗalibin ya fuskanci 'yan sanda, yana rera taken "Shin talauci laifi ne?".[4][5]

A watan Afrilu na shekara ta 1967, shekara ta uku a jere na zanga-zangar ta faru a kusa da harabar Arat Kilo maimakon harabar Siddest Kilo. A mayar da martani, Gwamnatin Habasha ta ba da doka ga Ma'aikatar Cikin Gida wanda ya hana zanga-zangar. Kwanaki biyu da suka gabata, kimanin mutane 1,500 da 1,700 sun yi zanga-zanga a harabar Arat Kilo amma 'yan sanda sun hana su, ta amfani da iskar hawaye kuma sun fara kai farmaki ga mai zanga-zangar. Har ila yau, yunwa ta 1973 ta tayar da gwagwarmayar dalibai da zanga-zangar. Elleni Zeleke ya rubuta: [6]

"Halin da ya faru na shahararrun ƙungiyoyi na 1974 ya kuma nuna cewa ƙungiyoyin [ɗalibai] da ke da hannu ba su iya haɓaka ƙungiyarsu da jagorancin siyasa ba kafin sojoji su ci gaba da mamaye iko. "

Kyauta[gyara sashe | gyara masomin]

ESM ita ce babbar hanyar da ta sa aka kori Sarkin sarakuna Haile Selassie a shekara ta 1974
  1. 1.0 1.1 Lemma, Legesse (1979). "The Ethiopian Student Movement 1960-1974: A Challenge to the Monarchy and Imperialism in Ethiopia". Northeast African Studies. 1 (2): 31–46. ISSN 0740-9133.
  2. Henri Invalid |url-status=Suurpää (help); Missing or empty |title= (help)
  3. "African Books Collective: Documenting the Ethiopian Student Movement". www.africanbookscollective.com. Retrieved 2024-03-09.
  4. Abdalla, Ahmed (2008). The Student Movement and National Politics in Egypt, 1923-1973 (in Turanci). American Univ in Cairo Press. ISBN 978-977-416-199-5.
  5. "(Historical Materialism Book) Elleni Centime Zeleke - Ethiopia in Theory - Revolution and Knowledge Production, 1964-2016-Brill Academic Pub (2019) | PDF | Ethiopia | Social Science". Scribd (in Turanci). Retrieved 2024-03-09.
  6. "(Historical Materialism Book) Elleni Centime Zeleke - Ethiopia in Theory - Revolution and Knowledge Production, 1964-2016-Brill Academic Pub (2019) | PDF | Ethiopia | Social Science". Scribd (in Turanci). Retrieved 2024-03-09.