Itofiya
![]() | |||||
---|---|---|---|---|---|
|
|||||
| |||||
Take |
March Forward, Dear Mother Ethiopia (en) ![]() | ||||
| |||||
| |||||
Kirari | «Land of origins» | ||||
Wuri | |||||
| |||||
Babban birni | Addis Ababa | ||||
Yawan mutane | |||||
Faɗi | 104,957,438 (2017) | ||||
• Yawan mutane | 95.04 mazaunan/km² | ||||
Harshen gwamnati |
Amharic (en) ![]() | ||||
Labarin ƙasa | |||||
Bangare na |
East Africa (en) ![]() | ||||
Yawan fili | 1,104,300 km² | ||||
Wuri mafi tsayi |
Ras Dashen (en) ![]() | ||||
Wuri mafi ƙasa |
Danakil Depression (en) ![]() | ||||
Sun raba iyaka da | |||||
Bayanan tarihi | |||||
Ƙirƙira | 5 Mayu 1941 | ||||
Patron saint (en) ![]() |
Saint George (en) ![]() | ||||
Tsarin Siyasa | |||||
Tsarin gwamnati | Jamhuriyar Tarayya | ||||
Majalisar zartarwa |
Government of Ethiopia (en) ![]() | ||||
Gangar majalisa |
Federal Parliamentary Assembly (en) ![]() | ||||
• President of Ethiopia (en) ![]() | Sahle-Work Zewde (25 Oktoba 2018) | ||||
• Prime Minister of Ethiopia (en) ![]() | Abiy Ahmed (ga Afirilu, 2018) | ||||
Ikonomi | |||||
Kuɗi |
birr (en) ![]() | ||||
Bayanan Tuntuɓa | |||||
Kasancewa a yanki na lokaci | |||||
Suna ta yanar gizo |
.et (en) ![]() | ||||
Tsarin lamba ta kiran tarho | +251 | ||||
Lambar taimakon gaggawa |
9-1-1 (en) ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||
Lambar ƙasa | ET |
Jamhuriyar Tarayyar Isofiya da turanci Ethiopia da harshen amhare ( ኢትዮጵያ ) ada an santa da suna habasha, kasa ce dake a kudancin Afirka. Ta kasance 'yantacciyar kasa ce wadda turawan mulkin mallaka basu mulke ta ba har zuwa shekara ta 1936 sai sojojin Italiya suka fada cikin kasar amma 'yan kasar suka yi taron-dangi da sojojin Birtaniya suka kori sojojin Italiya a shekara ta 1941 amma batasamu 'yancin kanta ba sai da kasar ingila tasa mata hannu a shekara ta 1944.
Tarihi[gyara sashe | Gyara masomin]
a cikin karni na bakwai kafin haifuwar Annabi Isah habashawa sun musu masarawta Aksum a gefan kogin maliya baban birnita Aksum a yanzu ansanta da Eritrea kuma a shikara ta 500 kamin haifuwa annabi Isah manoma da 'yan kasuwanci da suka zo daga kasashen larabawa suka hadu suka yi musu yare daya kuma suka dai-dai ta rubutun su , a tsakiyar karni na hudu se sarki Izana ya shiga tare da 'yan cerci ta Misra , a karni na bakwai bayan haifuwar annabe isah kogin maliya yazama ahanun musulme , se Aksum ta rasa kasuwancin ta da alakar ta da taikun Indiya, a karni na goma se masarautar Aksum ta ruguje tazama tare da wane cerci na Ethiopia a shekara ta 800 bayan haifuwar annabi Isah manoma suka kama biya inshura ga gwamnato kuma suna gina curci curcin da suka fadi har yanzo da sauran su , ada Ethiopia ma'nata konanar foska ko bakar foska
habasha da musulimci[gyara sashe | Gyara masomin]
kasar habasha ita ci kasa ta farko da ta kare musulmin farko da su ka tsira daga arnawan makka da da kyakyawar dankantakar da take tsakanin musulme da habasha a zamanin manzon allah amma ta soma wargajewa tsakanin habasha da kasashin musulimci a zamanin Umar dan khaddab yardar allah ga reshi , a wannan lukacin habashawa suka yi ruwan bamabamai a tashar jirgin ruwa ta jidda kasar saudiyya abin da yasa musulme suka maida martani.
A shikara ta 83 ta hijira musulme suka kama wane birne a kusa da habasha dan su ringa lura da habashawa , a shekara ta 1510 bayan haifuwar annabi Isah sarauniyar habasha ta aika manzo na musannan zuwa ga aiman wail sarkin Burtugal dan saboda ya ci musulme da yaki a taikun Indiya ta nemi hadin kai daga wajan shi dan ya turumata da sojoji ta yaki makka se yayadda da maganarta ya turumata sojoje masu dumbin yawa ko da haka musulme sun ci su da yaki sun kashe musu baban habsan sojojin su , amma duk da haka musulme basusamu dama ba sun shiga habasha ba
Addinai[gyara sashe | Gyara masomin]
- 40% kirista
- 45% musulunci
- 10% brutustan
- 5% yahudawa da wa yanda basuda addini
kasashen da suke makotantaka dajihuhin Ethiopia
Iyaka[gyara sashe | Gyara masomin]
Ethiopia tana daya daga cikin kasashe da suke gabashin afrika tana makotantaka da kasashe biyar sune :-
- daga nahiyar arewaci Eritrea
- daga yammaci Sudan
- daga kudanci Kenya
- daga gabashi Somaliya
- daga arewa maso gabashi Jibuti
Jihohin kasar[gyara sashe | Gyara masomin]
kuma tanada jihohi goma sha daya ko wace jiha da sunan kabila mafi yawa sone:-
- 1 Addis Ababa
- 2 Afar
- 3 Amhara
- 4 Benishangul-Gumuz
- 5 Dire Dawa
- 6 Gambela
- 7 Harari
- 8 Oromia
- 9 Somali
- 10 Southern Nations, Nationalities, and People's Region
- 11 Tigray
game da haka sunada bine biyu na masamman yaren amhari sune Adis ababa da dira dawa
Hotuna[gyara sashe | Gyara masomin]
Ƙasashen Afirka |
Afirka ta Tsakiya | Aljeriya | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Cadi | Côte d'Ivoire | Eritrea | eSwatini | Ethiopia | Gabon | Gambiya | Ghana | Gine | Gine Bisau | Ginen Ekweita | Jibuti | Kameru | Kenya | Komoros | Kwango (JK) | Kwango (JDK) | Laberiya | Lesotho | Libya | Madagaskar | Mali | Moris | Muritaniya | Misra | Morocco | Mozambik | Namibiya | Nijar | Nijeriya | Ruwanda | Saliyo | Sao Tome da Prinsipe | Senegal | Seychelles | Somaliya | Sudan | Sudan ta Kudu | Tanzaniya | Togo | Tunisiya | Uganda | Zambiya | Zimbabwe |