Jump to content

Bella Galhos

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Bella Galhos
Rayuwa
Haihuwa Portuguese Timor (en) Fassara, 1972 (51/52 shekaru)
ƙasa Timor-Leste
Sana'a
Sana'a Mai kare ƴancin ɗan'adam da LGBTQI+ rights activist (en) Fassara
Kyaututtuka
Bella Galhos (2020)

Bella Galhos (an haife ta a shekara ta 1972) tsohuwar mai fafutukar 'yancin kai na Gabashin Timor ne a lokacin da Indonesiya ta mamaye Gabashin Timor kuma ta kasance mai fassara, mai ba shugaban ƙasa shawara, mai fafutukar kare hakkin ɗan Adam kuma mai fafutukar kare muhalli tun lokacin 'yancin kai a shekarar 2002.

Rayuwar farko

[gyara sashe | gyara masomin]

An ruwaito cewa mahaifin Galhos yana da ‘ya’ya 45 daga cikin mata 18 daban-daban. Bayan da sojojin Indonesiya suka mamaye Gabashin Timor a shekarar 1975, sun kama mahaifinta da 'yan'uwanta, kuma mahaifinta ya sayar da ita ga wani soja tana da shekaru uku a kan dala biyar, bisa hujjar cewa tana da "namiji ne mai girma". Bayan dogon kamfen da mahaifiyarta ta yi, Galhos ta koma cikin dangi. Ta ba da labarin cin zarafin jima'i a hannun 'yan uwa da hukumomin Indonesia bayan haka. [1]

A lokacin da take da shekaru 16, Galhos ta shiga ƙungiyar 'yancin kai na Timore, ta hanyar "clandestine front" na matasa masu gwagwarmaya. A cikin shekarar 1991, an kashe abokai da yawa na Galhos a kisan kiyashin Santa Cruz, wanda kawunta Constâncio Pinto ya shirya. [2] A sakamakon haka, ta rayu har tsawon shekaru uku a ƙarƙashin wata ma'auni daban-daban a matsayin wakili biyu da ke aiki tare da hukumomin Indonesia. A cikin shekarar 1994 an zaɓe ta a matsayin mai shiga shirin musayar matasa zuwa Kanada tare da Matasan Duniya na Kanada. Nan take ta nemi mafaka. Bayan 'yancin kai na Gabashin Timor, Galhos ta yi karatun ilimin halin ɗan Adam a Jami'ar Hawaii.

Yunkurin neman 'yancin kai a Kanada

[gyara sashe | gyara masomin]

Bayan Galhos ta nemi kuma ta sami matsayin 'yan gudun hijira a Kanada, ta yi yakin neman 'yancin ɗan adam a Gabashin Timor tare da East Timor Alert Network a matsayin ɗaya daga cikin wakilai biyu na Kanada na Majalisar Ƙasa ta Maubere Resistance. Ta shiga cikin shagali da dama na duniya a ciki da wajen Kanada a cikin waɗannan shekarun. [3]

A cikin watan Janairu 1996, Benjamin Parwoto, jakadan Indonesiya a Kanada, ya nemi mahaifiyar Galhos kuma ya gaya mata ta rufe 'yarta. Lamarin dai ya janyo cece-kuce a tsakanin jama'a kuma ma'aikatar harkokin waje ta Canada ta tsawatar da jakadan. [1]

Aiki bayan 'yancin kai

[gyara sashe | gyara masomin]

Da ƙarshen mamayar Indonesiya a shekarar 1999, ta koma Gabashin Timor don yin aiki da Ofishin Jakadancin Majalisar Ɗinkin Duniya a Gabashin Timor. A cikin shekarar 2012, Galhos ta zama mai ba da shawara ga ƙungiyoyin jama'a ga Shugaba Taur Matan Ruak. A cikin shekarar 2017, ta yi murabus daga aikin ba da shawara. [ana buƙatar hujja]</link>[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (June 2018)">abubuwan da ake bukata</span> ]

Galhos ta kafa Leublora Green Village (LGV) a Maubisse, tare da makarantar muhalli mara riba (Leublora Green School) [1] . Wannan ya haɗa da haɗin gwiwar noma na mata da kuma gidan cin abinci. Aikin na da nufin inganta daidaito ga mata da wayar da kan muhalli a cikin al'ummar Timore ta Gabas. [4] Ta gabatar da tattaunawar TED Dili kan batutuwan da suka haɗa da cin zarafin mata a matsayin wani ɓangare na yakin neman zaɓen mata a Gabashin Timor. [5]

Galhos fitacciyar mai fafutukar kare hakkin LGBT+ ne a Gabashin Timor. A CODIVA (Coalition on Diversity and Action) Pride Event 2016 (na farko irinsa a Gabashin Timor), Galhos ta zama mace ta farko a Gabashin Timor don fitowa a fili a matsayin bisexual. A cikin shekarar 2017, Galhos ta kasance mai shirya taron farko na Pride Maris a Dili, wanda ya samu halartar mutane 500. Tare da abokin aikinta mai fafutuka kuma kwararre kan ci gaba Iram Saeed, Galhos sun kafa kungiyar LGBTQ Arcoiris (Portuguese for rainbow).

Girmamawa da kyaututtuka

[gyara sashe | gyara masomin]
  • Mace Mai Jajircewa 1999 (Kwamitin Ayyuka na Ƙasa akan Matsayin Mata, Kanada) [5]
  • Kyautar 'Yancin Ɗan Adam na Majalisar Ɗinkin Duniya 2003 [5]
  • Jaruma Tasirin Kamfanin Duniya 2015 [6]
  • Kyautar Gwarzon Jaruma na Dalai Lama, 2017
  • Jerin mata 100 na BBC, 2023. [7]

Wallafe-wallafe

[gyara sashe | gyara masomin]
  • Iram Saeed da Bella Galhos: Rahoton Bincike game da Rayuwar Matan Madigo da Matan Bisexual da Maza Masu Canzawa a Timor-Leste, ASEAN SOGIE Caucus, Gabashin Timor, 2017.
  • Hakkokin LGBT a Gabashin Timor

Caoilfhionn GallagherCaoilfhionn GallagherCaoilfhionn GallagherCaoilfhionn GallagherPeople's Union for Civil Liberties,clandestine frontPeople's Union for Civil Liberties,Caoilfhionn GallagherCaoilfhionn GallagherPeople's Union for Civil Liberties,Bella Galhosclandestine front

  1. 1.0 1.1 "About Bella". Leublora Green Village. Retrieved 15 June 2018. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  2. Goodman, Amy (18 November 2016). "East Timor Minister Constâncio Pinto Reflects on 25th Anniversary of Santa Cruz Massacre". Democracy Now. Retrieved 15 June 2018.
  3. Loney, Hannah (2018). "Speaking Out for Justice: Bella Galhos and the International Campaign for the Independence of East Timor". The Transnational Activist: Transformations and Comparisons from the Anglo-World Since the Nineteenth Century. Palgrave Studies in the History of Social Movements: 193–226 – via Palgrave.
  4. "home page". Leublora Green Village. Retrieved 15 June 2018.
  5. 5.0 5.1 5.2 "Bella Galhos". TedX Dili. 29 July 2017. Retrieved 15 June 2018. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  6. "Impact Hero 2015: Bella Galhos". Earth Company. 2015. Retrieved 15 June 2018.
  7. "BBC 100 Women 2023: Who is on the list this year?". BBC News (in Turanci). November 23, 2023. Retrieved 2023-11-24.