Chʼortiʼ language

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

Harshen Chortiʼ (wani lokacin kuma Chorti) yare ne na Mayan, wanda 'yan asalin Maya ke magana wanda aka fi sani da Chʼorti' ko Chʼorti" Maya. Chʼortiʼ [1] fito ne kai tsaye daga yaren Maya na gargajiya wanda aka rubuta yawancin rubutun pre-Columbian ta amfani da Rubutun Maya. Chʼortiʼ shine sigar zamani na tsohuwar yaren Mayan Chʼolan (wanda aka yi amfani da shi sosai kuma ya fi shahara tsakanin shekarun AD 250 da 850). [1]

Dangantaka da sauran yarukan Mayan[gyara sashe | gyara masomin]

Chʼortiʼ za a iya kiransa "Rosetta Stone" mai rai na yarukan Mayan. Chʼortiʼ muhimmiyar kayan aiki ce don fassara abubuwan da ke cikin rubuce-rubucen Maya glyphic, wasu daga cikinsu ba a riga an fahimci su ba. Shekaru [2] yawa, masana harsuna da masana ilimin ɗan adam da yawa suna sa ran fahimtar al'adun Ch'orti' da harshe ta hanyar nazarin kalmominsa da maganganunsa. Ana magana [3] Chʼortiʼ galibi a ciki da kewayen Jocotán da Camotán, sashen Chiquimula, Guatemala, da kuma yankunan da ke kusa da sassan yammacin Honduras kusa da Ruins na Copán. Saboda harshen Mayan [4] gargajiya ya kasance kakanninmu ga Chʼorti na zamani, ana iya amfani da shi don fassara tsohuwar yaren. Masu bincike sun fahimci cewa tsohuwar yaren [4] dogara ne akan phonetics fiye da yadda aka yi tunani a baya.

Taswirar da ke nuna wuraren yau da kullun na Harsunan Mayan. Launuka na sunayen harsuna suna nuna ƙungiyoyi masu alaƙa da juna. Girman sunan yana nuna adadin masu magana.

Sunan Chʼortiʼ (tare da unlottalized <ch>) yana nufin 'harshe na manoman masara', ambaton aikin noma na gargajiya na iyalai Chʼorti'. Yana ɗaya daga cikin zuriyar zamani guda uku na yaren Chʼolan, waɗanda suka zama rukuni na yarukan Mayan. Sauran biyu sune Chontal da Chʼol . [5] Wadannan zuriya uku har yanzu ana magana da su a yau. Chʼortiʼ da Chʼolti rassa ne guda biyu na Gabashin Chʼolan; Chʼoltii, duk da haka, ya riga ya ƙare.

Akwai wasu muhawara tsakanin malamai game da yadda ya kamata a rarraba Chʼolan. John Robertson ya yi la'akari da kakannin kai tsaye na mulkin mallaka na Chʼoltiʼ don zama harshen Rubutun Maya (wanda aka fi sani da Mayan Glyphs). Harshen Mayan Glyphs an bayyana shi a matsayin 'Classic Chʼoltiʼan' ta hanyar John Robertson, David Stuart, da Stephen Houston. Harshen rubutun Mayan shine kakannin Chʼortiʼ. [3] nuna dangantakar a cikin ginshiƙi da ke ƙasa.

The Chʼolan sub-group of Mayan languages

Hadarin Harshe[gyara sashe | gyara masomin]

Mutanen Chʼortiʼ zuriyar mutanen da ke zaune a ciki da kewayen Copán, ɗaya daga cikin manyan biranen al'adu na yankin Maya na dā. Wannan ya shafi sassan zamani na Honduras da Guatemala. An dauki Chʼorti a matsayin harshe mai haɗari da kuma al'adun da ke cikin haɗari.

  1. 1.0 1.1 Houston, S, J Robertson, and D Stuart. "The language of Classic Maya inscriptions." Current Anthropology 41.3 (2000): 321–356. Print.
  2. Keys, David. "'Lost' Sacred Language of the Maya Is Rediscovered." Mayanmajix.com. N.p., 07 Dec. 2003. Web page:
  3. 3.0 3.1 Hull, Kerry M. (2003). Verbal art and performance in Chʼortiʼ and Maya hieroglyphic writing [electronic resource]. Doctoral dissertation, The University of Texas at Austin. Available electronically from http://hdl.handle.net/2152/1240
  4. 4.0 4.1 Houston, S, J Robertson, and D Stuart. "The language of Classic Maya inscriptions." Current Anthropology 41.3 (2000): 321–356. Print.
  5. Mathews,Peter and Bíró,Péter Maya Hieroglyphs and Mayan Languages.[electronic resource] Available electronically from