Cutar hannu, ƙafa, da baki

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Cutar hannu, ƙafa, da baki
Description (en) Fassara
Iri viral infectious disease (en) Fassara, coxsackievirus infectious disease (en) Fassara, skin infection (en) Fassara
cuta
Specialty (en) Fassara infectious diseases (en) Fassara
Symptoms and signs (en) Fassara rash (en) Fassara
Identifier (en) Fassara
ICD-10-CM B08.4
ICD-9-CM 074.3
DiseasesDB 5622
MedlinePlus 000965
eMedicine 000965
MeSH D006232
Disease Ontology ID DOID:10881

Cututtukan hannu, ƙafa, da baki ( HFMD ) cuta ce ta gama gari da iyalan kwayar cutar virus na enteroviruses ke haifarwa. Yawanci yana farawa da zazzaɓi kuma yanayi jin rashin lafiya na jiki gabaɗaya . [1] bayan kwana ɗaya ko biyu daga baya ta za'a iya samun kuaje wuraren da za su iya fitowa, a hannaye, ƙafafu da baki da matse matsi da makwancin lokaci lokaci-lokaci. [2] [3] [4] A lamun suna bayyana yawanci kwanaki 3-6 bayan kamuwa da cutar.[5] Kurjin gabaɗaya yana warwarewa da kansa cikin kusan mako guda. Rashin farce da farcen ƙafa na iya faruwa bayan 'yan makonni, amma za su sake girma da lokaci.

Kwayoyin cutar da ke haifar da HFMD suna yaduwa ta hanyar kusanci na sirri da masu su, ta iska daga tari da kuma bayan garin wanda kamuwa da cuta. [6] Gurɓatattun abubuwa kuma na iya yada cutar. Coxsackievirus A16 shine yafi kowane kwayar cutar yawan sanadi, kuma enterovirus 71 shine na biyu-mafi yawan sanadi. [7] Sauran nau'ikan coxsackievirus da enterovirus na iya zama alhakin. [7] [8] Wasu mutane na iya ɗauka kuma su yada cutar duk da cewa ba su da alamun cutar tare dasu. Bata kama dabbobi . [9] Ana iya yin bincike sau da yawa bisa ga alamu. [10] Lokaci-lokaci, ana iya gwada samfurin makogwaro ko bayan gari don gano ƙwayar cuta.

Yawancin mutanen da ke fama da ciwon hannu, ƙafa, da baki suna samun sauƙi da kansu a cikin kwanaki 7 zuwa 10. [11] Yawancin lokuta ba su buƙatar takamaiman magani. [12] Babu maganin rigakafi ko rigakafin cutar, amma ana ci gaba da kokarin ci gaba. [13] [14] Don zazzaɓi da ciwon bakin mai raɗaɗi, ana iya amfani da magunguna masu zafi irin su ibuprofen, kodayake yakamata a guji aspirin a cikin yara. [15] Cutar ba ta da tsanani. Lokaci-lokaci, ana ba da ruwan ciki ga yaran da ba su da ruwa. [16] Da wuya, ƙwayar cutar sankarau ko encephalitis na iya dagula cutar. [17] Saboda HFMD yawanci yana da sauƙi, wasu hukunce-hukuncen suna ba wa yara damar ci gaba da zuwa kulawa da yara da makarantu muddin ba su da zazzaɓi ko bushewar baki tare da ciwon baki, kuma idan dai sun ji daɗin shiga cikin ayyukan aji. [11]

Alamomi[gyara sashe | gyara masomin]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Kaminska, K; Martinetti, G; Lucchini, R; Kaya, G; Mainetti, C (2013). "Coxsackievirus A6 and Hand, Foot, and Mouth Disease: Three Case Reports of Familial Child-to-Immunocompetent Adult Transmission and a Literature Review". Case Reports in Dermatology. 5 (2): 203–209. doi:10.1159/000354533. PMC 3764954. PMID 24019771
  2. Ooi, MH; Wong, SC; Lewthwaite, P; Cardosa, MJ; Solomon, T (2010). "Clinical features, diagnosis, and management of enterovirus 71" (PDF). Lancet Neurology. 9 (11): 1097–1105. doi:10.1016/S1474-4422(10)70209-X. PMID 20965438. S2CID 17505751
  3. "Hand, Foot, and Mouth Disease (HFMD) Complications". CDC. August 18, 2015. Archived from the original on May 11, 2016. Retrieved May 14, 2016
  4. Hoy, NY; Leung, AK; Metelitsa, AI; Adams, S (2012). "New concepts in median nail dystrophy, onychomycosis, and hand, foot and mouth disease nail pathology". ISRN Dermatology. 2012 (680163): 680163. doi:10.5402/2012/680163. PMC 3302018. PMID 22462009
  5. Longo, Dan L. (2012). Harrison's Principles of Internal Medicine (18th ed.). New York: McGraw-Hill. ISBN 978-0-07174889-6
  6. Repass GL, Palmer WC, Stancampiano FF (September 2014). "Hand, foot, and mouth disease: Identifying and managing an acute viral syndrome". Cleve Clin J Med. 81 (9): 537–43. doi:10.3949/ccjm.81a.13132
  7. 7.0 7.1 "Diagnosis". CDC. August 18, 2015. Archived from the original on May 14, 2016. Retrieved May 15, 2016
  8. "Causes & Transmission". CDC. August 18, 2015. Archived from the original on May 14, 2016. Retrieved May 15, 2016.
  9. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CDC2015Cau
  10. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CDC2015Diag
  11. 11.0 11.1 "Hand Foot and Mouth Disease". CDC. August 18, 2015. Archived from the original on May 16, 2016. Retrieved May 14, 2016
  12. Frydenberg, A; Starr, M (August 2003). "Hand, foot and mouth disease". Australian Family Physician. 32 (8): 594–5. PMID 12973865
  13. Pourianfar HR, Grollo L (February 2014). "Development of antiviral agents toward enterovirus 71 infection". J Microbiol Immunol Infect. 48 (1): 1–8. doi:10.1016/j.jmii.2013.11.011
  14. Fang, Chih-Yeu; Liu, Chia-Chyi (2018). "Recent development of enterovirus A vaccine candidates for the prevention of hand, foot, and mouth disease". Expert Review of Vaccines. 17 (9): 819–831. doi:10.1080/14760584.2018.1510326. ISSN 1744-8395. PMID 30095317
  15. Fang, Chih-Yeu; Liu, Chia-Chyi (2018). "Recent development of enterovirus A vaccine candidates for the prevention of hand, foot, and mouth disease". Expert Review of Vaccines. 17 (9): 819–831. doi:10.1080/14760584.2018.1510326. ISSN 1744-8395. PMID 30095317. S2CID 51952220
  16. "Hand-foot-and-mouth disease – Symptoms and causes". Mayo Clinic. Retrieved October 9, 2021.
  17. "Outbreaks". CDC. August 18, 2015. Archived from the original on May 17, 2016. Retrieved May 15, 2016