Dutsen Zuqualla

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Dutsen Zuqualla
General information
Height above mean sea level (en) Fassara 2,998 m
Labarin ƙasa
Map
Tsarin Daidaiton Labarin Kasa 8°33′N 38°52′E / 8.55°N 38.87°E / 8.55; 38.87
Bangare na Great Rift Valley (en) Fassara
Kasa Habasha
Territory Misraq Shewa Zone (en) Fassara
Hermit suna yin fitina a kan Dutsen Zuqualla.
Crater lake kan Dutsen Zuqualla.

Dutsen Zuqualla (kuma ana rubuta shi Zuquala, Zikwala ko Chuqqaala) gogewar dutsen tsawa ne a yankin Oromia na Habasha. Yana cikin yankin Ada'a Chukala na yankin (Gabas) Shewa Zone, yana tashi daga filin kilomita 30 (mil 19) kudu da Bishoftu. Tare da tsayin mita 2,989 (9,806 ft), an san shi da bakin tafki, tabki Dembel, wani tafki mai ƙwanƙwasa wanda yake da matsakaicin diamita kusan kilomita ɗaya, amma hanyar da ke kusa da ramin tana da nisan kilomita 6.[1] Dutsen da tabkin wuri ne mai tsarki ga Oromo da ke zaune a kusa.[2] Halin rashin daidaituwa game da tsarkin dutse ana ganinsa cikin karin maganar Oromo: "Waɗanda ke zaune nesa da bautar su, waɗanda suke kusa da ita suna huɗa shi."

Tafkin da ke cikin ramin yana da tsibiri Tulluu Irreechaa, wanda aka ce Abba Gadaa na Tuulama ne ya kafa shi a wurin da aka ba da garken Saint Sainturius. An lalata wannan gidan sufi, kuma an yi coci a gindin dutsen, wanda Imam Ahmad Gragn ya yi a shekarar 1531; daga baya aka gina coci biyu a gidan sufi, wanda aka sadaukar da shi ga St Gebre Menfas wanda Menelik II ya gina a 1880 kuma wanda Sebastian Castagna na Italiya ya tsara, ɗayan kuma aka sadaukar da shi ga Kidane Mihret da aka gina a lokacin mulkin Haile Selassie.[1] Ana samun wasu wurare masu tsarki daban-daban a kusa da dutsen, galibi tsarin dutse, yayin da gidan sufi shi ne wurin da ake yin bikin shekara-shekara.

Masu binciken Orazio Antinori, Antonelli da Antonio Cecchi sun yi amfani da Zuqualla don tantance wurare daban-daban a cikin watan Mayu 1881. Dokta Scott, a madadin Jami'ar Cambridge da Gidan Tarihi na Burtaniya, ya sami tarin abubuwa masu mahimmanci a jikin Zuqualla a 1926. Uku daga cikin shugabannin da suka yi yunkurin juyin mulkin Habasha a 1960 sun gudu zuwa Zuqualla daga babban birni, inda dangin Moja suka sami fili. Biyu daga cikinsu sun rasa rayukansu a ranar 24 ga Disamba yayin da Mengistu Neway, wanda ya ji rauni mai tsanani, aka kama shi aka kawo shi babban birnin don yi masa shari'a.[1]

ETH-BIB-Alter Krater (Zukwala), Abessinien aus 6000 m Höhe-Abessinienflug

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 1.2 "Local History in Ethiopia"[permanent dead link] The Nordic Africa Institute website (accessed 27 January 2008)
  2. Paul B. Henze, Layers of Time, A History of Ethiopia (New York: Palgrave, 2000), p. 8 n. 15