Egusi

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Egusi
abinci
Tsaba na Egusi ba tare da bawo
Tsaba na Egusi tare da bawo

Egusi (wanda kuma aka sani da bambance-bambancen da suka hada da egwusi, agusi, ohue, Ikpan, agushi) shine sunan nau’in ‘ya’yan itace masu wadatar furotin na wasu shuke-shuken cucurbitaceous (squash, kankana, gourd), wanda bayan an bushe da nika ana amfani da shi a matsayin babban sinadari. a cikin abincin yammacin Afirka.[1]

Hukumomi ba su yarda ba ko an yi amfani da kalmar da kyau don tsaba na kolocynth, na wani nau'in kankana iri-iri na musamman, ko kuma gabaɗaya ga na kowane tsiro mai cucurbitaceous.[2] Halaye da amfani da duk waɗannan tsaba suna kama da juna. Manyan kasashen da suka fi girma egusi sun hada da Mali, Burkina Faso, Togo, Ghana, Cote d'Ivoire, Benin, Najeriya, da Kamaru.[2]

Nau'o'in da aka samo egusi daga cikinsu sun haɗa da Cucumeropsis mannii da Citrullus lanatus.[3]

Amfani[gyara sashe | gyara masomin]

Miyan Egusi wani nau'in miya ce mai kauri da 'ya'yan ƙasa kuma ta shahara a Yammacin Afirka, tare da bambancin gida.[4] Bayan tsaba, ruwa, da mai, miya egusi yawanci yana ƙunshi kayan lambu, da dabino, sauran kayan lambu, kayan yaji, da nama. Ganyen ganyen da aka saba amfani da su don miyar egusi sun haɗa da bitterleaf, leaf kabewa, celosia da alayyafo. Sauran kayan lambu na yau da kullun sun haɗa da tumatir da okra. Abubuwan kayan yaji sun haɗa da barkono barkono, albasa, da wake. Har ila yau ana amfani da naman sa, akuya, kifi, jatan lande, ko crayfish.

A Najeriya, egusi ya zama ruwan dare a tsakanin al'ummar Yarbawa kudu maso yammacin kasar, Efik, Ibibio da Annang na kudu maso kudancin Najeriya, da kuma kudu maso gabashin Najeriya 'yan kabilar Igbo na kudancin Najeriya.

A kasar Ghana kuma ana kiran egusi akatoa ko agushi, kuma kamar yadda ake yi a Najeriya ana yin miya da stew,[5] kuma an fi yin amfani da ita a cikin miya.[6]

A ƙarshen 1980s, Gwamnatin Kanada ta ba da gudummawar wani aikin da aka yi niyya don haɓaka injin da zai taimaka wa Kamaru harsashi iri egusi.[7] An samar da wata na'ura da za ta harba egusi.[8]

Hotuna[gyara sashe | gyara masomin]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Rachel C. J. Massaquoi, "Groundnut, Egusi, Palm Oil, and Other Soups", in Foods of Sierra Leone and Other West African Countries: A Cookbook, AuthorHouse, 2011, p. 36.
  2. 2.0 2.1 National Research Council (2006). "Egusi". Lost Crops of Africa: Volume II: Vegetables. National Academies Press. pp. 158 (155–171).
  3. Blench, Roger (2006). Archaeology, language, and the African past. Altamira Press. ISBN 9780759104655.
  4. Badiru, I. & Badiru, D. (2013). Isi Cookbook: Collection of Easy Nigerian Recipes. Bloomington: iUniverse. p. 36. ISBN 9781475976717.
  5. "13 Nigerian Foods That Are Eaten By Ghanaians But Have Different Names" Archived 2016-11-27 at the Wayback Machine, OMGVoice.
  6. Freda Muyambo, "Palaver Sauce Recipe" Archived 2016-11-27 at the Wayback Machine, About food.
  7. "Projects in Cameroon". Archived from the original on 2014-11-27.
  8. Shittu, S. K. & Ndrika, V. I. O. (2012). "Development and performance tests of a melon (egusi) seed shelling machine". Agricultural Engineering International: CIGR Journal.