Haikalin mesaye

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Haikalin mesaye
Wuri
Ƴantacciyar ƙasaBenin
Department of Benin (en) FassaraAtlantique Department (en) Fassara
Commune of Benin (en) FassaraOuidah (en) Fassara
Coordinates 6°21′36″N 2°05′06″E / 6.35997°N 2.08504°E / 6.35997; 2.08504
Map
The temple of pythons

Haikalin mesaye ko Haikalin mesoshi wani wuri ne na voodoo wanda yake a Ouidah (Benin), a wani wuri inda aka tabbatar da wanzuwar ƙungiyar Maciji (Dangbé) - wani nau'in voodoo - tun daga ƙarshen ƙarni na 17. Abubuwan alfarma masu ɗaukaka suna ɗaya daga cikin manyan wuraren jan hankalin masu yawon buɗe ido na gari.[1]

Wuri da hanya[gyara sashe | gyara masomin]

Baobab a dandalin Agoli.
(haikalin yana hannun hagu, basilica a hannun dama).

Asali, farfajiyar haikalin ta fadada fiye da hekta da yawa, amma yankinta ya ragu sosai sakamakon matsin birni.[2] Wurin bautar yana yanzu a tsakiyar birni, a gundumar Dangbexu, a dandalin Agoli - wanda aka shimfida ta da duwatsu, amma inda tsohuwar bishiyar baobab ta,[3] a gaban Basilica na Immauke da Tsarkakewa, babban wurin bautar Katolika a garin.

Da farko an tanada shi don farawa, haikalin ya sami canji na ɗan lokaci tsawon shekaru, ya zama cibiyar bautar da kuma babban jan hankalin masu yawon bude ido. An kiyasta adadin baƙi na shekara-shekara 1 100, musamman lokacin lokacin hutu, hutun bazara da hutu.[2] Ofar yanzu a buɗe take ga kowa, amma akwai caji. Ƙaramar gudummawa kuma yana ba baƙi damar ɗaukar hoto tare da abin ɗoki a wuyansu.[4] An kiyasta yawan kuɗin shiga shekara-shekara a CFA miliyan 5 (ko kusan 9 000 USD). Karamar hukuma ta dauki 10 % na wannan jimlar don bayar da gudummawa ga ci gaban gida.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Lissafin matafiya na Turai sun tabbatar da kasancewar wani wuri da aka keɓe don bautar Maciji a Ouidah daga ƙarshen ƙarni na 17, amma da an sami matsuguni da yawa.[3]

A shekarar 1698, Uba Labat, a juzu'i na 2 na jirgin nasa na Nouveau aux isles de d'Amérique, shine na farko[5] ya ba da rahoton asusun mai bayar da shaida - Uba Braguez - na tuntuɓar Macijin da sarki da kansa. :

Le peuple à genoux, et en silence, était fort éloigné de là : le roi seul avec le prêtre du pays entrèrent dans l'enceinte où après beaucoup de prosternations, de prières et de cérémonies, le prêtre s'approcha d'un trou où l'on supposait qu'il y avait un serpent. Il lui parla de la part du roi et lui fit les questions accoutumées [...]. À mesure que le serpent répondait à une demande, le prêtre portait la réponse au roi, qui était un peu éloigné du trou, à genoux, et en posture de suppliant. Ce manège s'étant fait plusieurs fois, on publia enfin, que l'année suivante serait heureuse, qu'il y avait beaucoup de traite et qu'on prendrait bien des esclaves. Le peuple en témoigna sa joie par de grands cris, des danses et des festins[6].

Nadin sarautar Sarkin Yahuza a kan kuɗin Guinea .

Lokacin da Uba Braguez ya yi wa firist tambayoyi daga baya, ya bayyana masa cewa "bautar da suka yi wa macijin ya kasance kawai dangi ne ga Maɗaukakin Sarki, wanda su ne halittunsa" da cewa Mahalicci, yana san wofin mutum., bai ga wata hanya mafi tasiri da za ta wulakanta shi ba "kamar sanya shi ya yi rarrafe a gaban maciji, wanda shi ne mafi ƙasƙanci da mugunta cikin dukan dabbobi."

A wani aiki na gaba, Tafiyar Chevalier Des Marchais a Guinea, tsibirai makwabta, da Cayénne,[7] Father Labat ya bayyana jerin gwano daban-daban da aka yi a gidan babban Macijin da aka bayyana da " babban allahn kasar ". A lokacin nadin sarautar sarkin Ouidah, bayan an shafe makonni biyu ana biki, manyan mutane da jama'a sun tafi da murna sosai zuwa " haikalin babban maciji Don yin buƙatu da godiya. Wani zane-zane yana nuna rawanin watan Afrilu 1723[8] : zamu iya ganin a tsakiyar bukkar macijin da macijin da kansa ke rugawa can.[9]

Tafiyar Guillaume Bosman zuwa Guinea.

A shekarar 1700, dan kasar Holland din Guillaume Bosman, a cikin Voyage de Guinée, ya ba da rahoton cewa a Fida (Ouidah) an san manyan gumaka guda uku, mafi mahimmanci daga cikinsu macizai ne.[10]

A cikin 1873, a cikin Le Dahomé : tunanin tafiya da manufa, Uba Laffitte ya bayyana haikalin ta wannan hanyar :

Whydah ne possède qu'un seul monument [...] et s'il attire l'attention, c'est plus par les hôtes qu'il renferme que par son architecture. Ce bâtiment, de forme circulaire, haut de dix pieds, bâti en terre et couvert d'herbes desséchées, est le temple d'une fraction de divinités dahoméennes. Une vingtaine de superbes couleuvres y sont adorées[11]...

Wani littafin da aka buga a 1991 ya tabbatar da cewa "bayyanar haikalin da alama bai zama wani abin birgewa ba a kowane lokaci. ". Lura daga nan yanayinta ya lalace, ya kammala da cewa akwai bukatar haɓakawa saboda girmansa na alama, amma ya hana yiwuwar sake ginawa, saboda ba mu da wani bayani game da yanayin da ya gabata. Maimakon haka, yana bayar da shawarar aiwatar da ilimi da yawon bude ido.

A shekarar 1992, Ouidah ta karbi bakuncin bikin duniya na farko wanda ya shafi fasaha da al'adun voodoo, Ouidah 92.[12] A wannan lokacin, Asusun Taimako na Al'adu (FAC) ya dawo da gine-ginen haikalin tare da halartar iyalai waɗanda ke kula da kadarorin.[3] Don haka an sanya rufin Pythons Convent da tiles kuma an ƙarfafa bangon ciki da grids.[2] Koyaya, kula da haikalin dole ne ya fuskanci matsaloli da yawa, gami da jayayya ta dogon lokaci tsakanin dangin da abin ya shafa, har ya kai ga magajin garin ya rufe wurin na ɗan lokaci a cikin 2014.[4]

Bayani[gyara sashe | gyara masomin]

Gidan yanar gizon yanzu yana da kwasa-kwasan guda biyu. Na farko yana dauke da gini a cikin surar katako, kusan 12,[13] yana fakewa da alloli masu rai. ; gini a cikin siffar bukkar zagaye, a ƙofar, an lulluɓe da itch - asalin abin - ; wani ginin ƙasa wanda aka lulluɓe da zanen ƙarfe wanda yake ɗauke da allahntakar kariya, da kuma ƙananan bukkoki biyu.A cikin wannan farfajiyar kuma akwai zingbin, wata babbar fararriyar canary mai tsarki, sama da shekaru 200. Yana cikin zuciyar bikin da ake yi a can kowane shekara bakwai. Daga nan aka girka shi a gaban haikalin kuma masu martaba suna sanya ganye masu tsarki a wurin. A da, an naɗa yara budurwa 41 don ɗiban ruwa mai tsarki. Tare da juyin halittar mores, a yau an zaɓi mata 41 waɗanda basu gama aure ba. Ana nika ganyen cikin ruwa mai tsarki. Za'a iya wanke wani ɓangare na cakuda don dalilai na warkarwa, sauran sun zube.[14]

Farfajiyar ta biyu an kewaye ta da shingen suminti mai ruwan hoda. Akwai iroko na alfarma wanda aka ce yana da shekaru 600. Ana iya gane shi ta farin lilin, yana kiyaye ruhohin magabata. Kowace safiya shugaban haikalin yakan zo gabansa don ya roƙe su kuma ya nemi jinƙansu da taimakon kayan shaye-shaye.[14] Tun 1992, da Janairu 10 na kowace shekara, yawan jama'a, firistoci, matan firistoci da mabiya, da kuma yawon buɗe ido suna zuwa can don manyan bukukuwa. Firist ɗin da ke jagorantar haikalin sai ya yanka ɗan akuya ya zubar da jininsa, a matsayin hadaya, a kan farin zane wanda ke kewaye da iroko.[2]

Gyara gidan ibada na tsafi.
Halin al'ada.
Dagbe (pythons), akan shiga.
Katanga na Haikalin Pythons.
Gaban Haikalin Pythons a Ouidah.
Fayil: Filin baya na Haikalin Pythons.

Macizai[gyara sashe | gyara masomin]

Haikali ya tsugunar da gomomin da yawa - har ma da ɗari[2] - na waƙoƙin masarauta (Python regius) waɗanda ba sa kawo haɗari ga mutane. Mace (dangbé drè) ta fi ta namiji girma (dangbé kpohoun). Tsawon su bai wuce 1,50 mètre.[15]

Ba a ciyar da macizan, amma ana barin su sau ɗaya a mako. Suna kame kwari da beraye, wani lokacin sukan je gidajen makwabta da suka saba da su. Idan tsafin bai dawo ba bayan awanni 72, yawan jama'a zai dawo da shi, saboda duk mazaunan Ouidah sun damu da allahntakar su. Tsawon rayuwar macijin ya kai shekaru 10, 20, har ma da shekaru 50.[2]

Mabiya addinin tsafi na Python suna sanya tabo da ake kira "2 x 5", wato a ce raunuka 2 masu kamanceceniya a wurare daban-daban 5 na fuska.[16]

Python.

Python alama ce ta gari : kyaututtukan da bikin baje kolin Fina-Finan Duniya na Ouidah ke ɗauke da sunan "Python", mafi girman fifiko shi ne "Royal Python".[17]

A hatimi, Sorcier à Ouidah, da nuna wani mutum ɗauke da Python, aka sa a cikin wurare dabam dabam a shekarar 1963, sa'an nan kuma a shekara ta 2009 tare da wani overprint, "Jamhuriyar Benin" maye gurbin "Jamhuriyar Dahomey".[18]

Bayanan kula da manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Vladimir Cayol, « Temple des pythons : haut lieu du vaudoun, cénacle de reptiles sauveurs », La Nouvelle Tribune, 28 juillet 2015
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Serge-David Zouémé, « Bénin: Ouidah, une ville historique sous la protection des pythons », Agence Anadolu, 14 janvier 2015
  3. 3.0 3.1 3.2 « Temple des Pythons Dangbèxwé et Place Agoli, Ouidah », Office de Tourisme
  4. 4.0 4.1 « Cité historique de Ouidah : Le temple de pythons rampe comme un serpent » Archived 2016-11-07 at the Wayback Machine, Matin Libre, 8 septembre 2014
  5. Template:En Joseph J. Williams, S.J., « Chapter II. Serpent Cult at Whydah », Voodoos and Obeahs. Phases of West India Witchcraft, 1932
  6. Nouveau voyage aux isles de l'Amérique, tome 2, éd. P. Husson, La Haye, 1724, Template:P. Template:Gallica [1]
  7. Voyage du chevalier Des Marchais en Guinée, isles voisines, et a Cayénne : fait en 1725, 1726 et 1727, tome 2, Saugrain l'aîné, Paris, 1730, Template:P., Template:Lire en ligne
  8. Voyage du chevalier Des Marchais, op. cit., Template:P.
  9. Marie-José Tubiana, « Royauté et reconnaissance du chef par le serpent », in Systèmes de pensée en Afrique noire, Template:Numéro, 1990, Template:P., Template:Lire en ligne
  10. Voyage de Guinée : contenant une description nouvelle et très-exacte de cette côte où l'on trouve et où l'on trafique l'or, les dents d'elephant et les esclaves (traduction en français), A. Schouten, Utrecht, 1705, Template:P., Template:Gallica
  11. Le Dahomé : souvenirs de voyage et de mission, A. Mame et fils, Tours, 1873, Template:P. Template:Gallica [2]
  12. Jean-Norbert Vignondé, « Ouidah, port négrier et cité du repentir », in Cahiers d'histoire. Revue d'histoire critique, Template:Numéro, 2002, Template:P.
  13. À la découverte du temple mythique des serpents, 24haubenin.info
  14. 14.0 14.1 Teddy Gandigbe, « Au cœur du temple de Python à Ouidah : Un patrimoine à viabiliser », Matin Libre, 21 décembre 2016
  15. "Python regius, Reptimagine & Cie". Archived from the original on 2017-06-13. Retrieved 2021-06-25.
  16. François de Medeiros (dir.), Peuples du Golfe du Bénin : Aja-Ewé, Karthala, Centre de recherches africaines, Paris, 1984, Template:P. 08033994793.ABA
  17. Official website
  18. Catalogue Yvert et Tellier, éd. 2013, Template:Numéro, avant surcharge : Dahomey 187

Bibliography[gyara sashe | gyara masomin]

  • Casimir Agbo ya ce tarihin Alidji Ouidah daga e zuwa na ashirin e Presses de la Maison Aubanel Père, Avignon, 1959, 307 p.
  • Dominique Juhé-Beaulaton, "Tsarin sake sabunta wurare masu tsarki a Kudancin Benin", a cikin Maria Gravari-Barbas da Philippe Violier (dir.), Wuraren al'adu, al'adun wurare. Kirkirar al'adu na cikin gida da fitowar wurare : masu kuzari, 'yan wasa, lamura, Jaridar Jami'ar Rennes, 2003 , [ karanta kan layi ]
  • Paul Lando, Yankunan yankunan voodoo na birni. Shari'ar Ouidah a Jamhuriyar Benin, L'Harmattan, 2016, 286 p. ( ISBN <span class="nowrap">9782140024177</span> )
  • Christian Merlo da Pierre Vidaud, Dangbé, du python sacré Dahoméen au Mythe Universitaire du Serpent, 1974, 600 p., Typ., Review by Maurice Houis, Journal de la Société des africanistes, 1975, vol. 45, no 1, p. 232-233, [ karanta kan layi ]
  • Alain Sinou (dir.), Ouidah da kayayyakin tarihinta, ORSTOM, SERHAU, Paris, Cotonou, 1991, 412 p. [ karanta a layi ]
  • ASC Toudonou, GA Mensah da B. Sinsin, “Macizai a cikin al'adun gargajiya a cikin Benin », In Bulletin of agronomic research of Benin, no 44 ,juin 2004, zazzagewa [3]

Hanyoyin haɗin waje[gyara sashe | gyara masomin]