Jump to content

Jami'ar Witwatersrand

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Jami'ar Witwatersrand

Scientia et Labore
Bayanai
Iri public research university (en) Fassara, jami'a da public university (en) Fassara
Ƙasa Afirka ta kudu
Aiki
Mamba na ORCID, arXiv (en) Fassara, Digital Preservation Coalition (en) Fassara, South African National Library and Information Consortium (en) Fassara, Networked Digital Library of Theses and Dissertations (en) Fassara, Confederation of Open Access Repositories (en) Fassara, Open Society University Network (en) Fassara da Ƙungiyar Jami'in Afrika
Ƙaramar kamfani na
Ma'aikata 4,712
Mulki
Hedkwata Johannesburg
Mamallaki na
Tarihi
Ƙirƙira 1896
1922

wits.ac.za

Jami'ar Witwatersrand, Johannesburg / ) , wanda aka fi sani da Jami'ar Wits ko Wits , jami'ar bincike ce ta jama'a da yawa da ke a arewacin tsakiyar Johannesburg, Afirka ta Kudu . Jami'ar tana da tushe a cikin masana'antar hakar ma'adinai, kamar yadda Johannesburg da Witwatersrand gabaɗaya suke yi. An kafa shi a cikin 1896 a matsayin Makarantar Ma'adinai ta Afirka ta Kudu a Kimberley, ita ce jami'a ta uku mafi tsufa a Afirka ta Kudu a ci gaba da aiki. [1]

Jami'ar tana da ɗaliban ɗalibai 40,259 kamar na 2018, waɗanda kusan kashi 20 cikin ɗari suna zaune a harabar jami'ar a cikin gidajen 17 na jami'ar. Kashi 63 cikin 100 na yawan daliban jami'ar na karatun digiri ne na farko, kashi 35 cikin 100 na karatun digiri ne yayin da sauran kashi 2 cikin 100 ke zama Dalibai na lokaci-lokaci.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Babban Zaure, a Harabar Gabas, inda ake gudanar da bukukuwan digiri, laccoci, kide-kide da sauran ayyuka.
East Campus kamar yadda aka gani daga arewacin harabar. Gidan Solomon Mahlangu da manyan gine-gine na Braamfontein suna bayyane a baya.

Tarihin Wits ya samo asali ne daga makarantar koyon hakar ma’adinai da aka kafa don horar da injiniyoyi a lokacin da aka gano zinare a Witwatersrand a 1886. Wannan gano ya janyo mutane da yawa zuwa yankin, wanda hakan ya haifar da bunkasar birnin Johannesburg. A shekarar 1922, Wits ta zama jami’a mai zaman kanta kuma ta ci gaba da fadada ayyukanta da shirye-shirye.

A lokacin mulkin wariyar launin fata a Afirka ta Kudu, Wits ta kasance cibiyar adawa da wannan tsari, inda dalibai da malamai suka nuna rashin amincewarsu da manufofin gwamnati. Bayan kawo karshen mulkin wariyar launin fata, Wits ta ci gaba da kasancewa a sahun gaba wajen samar da ilimi mai inganci da bincike, tana mai da hankali kan hadin kan al’umma da kuma yaki da bambanci.

Wits ta yi suna wajen samar da manyan shugabanni da masana a fannoni daban-daban, ciki har da Nelson Mandela, wanda ya yi karatu a nan a fannin shari’a. Jami’ar ta kuma yi fice wajen bincike a fannoni kamar kiwon lafiya, inda aka gudanar da bincike kan cutar HIV/AIDS da kuma gano Hominid na Sterkfontein, wanda aka fi sani da ‘Cradle of Humankind’.

Yau, Wits tana ci gaba da zama cibiyar ilimi da bincike, tana mai da hankali kan magance kalubalen zamani da kuma samar da ilimi mai zurfi ga al’ummar Afirka ta Kudu da ma duniya baki daya. Tana kuma kokarin inganta rayuwar al’umma ta hanyar shirye-shirye da ayyukan da suka shafi zamantakewa da tattalin arziki. Wits ba kawai ta tsaya kan samar da ilimi ba, har ma tana da rawar takawa wajen ci gaban al’umma da kuma inganta rayuwar mutane a Afirka ta Kudu da ma duniya baki daya.[2]

Mulki da gudanarwa[gyara sashe | gyara masomin]

Gidan Solomon Mahlangu, a harabar Gabas, gida ne ga Majalisar Dattawa, Majalisar, da gudanarwa na jami'ar.
Harabar Gabas kamar yadda aka duba daga ofisoshin SRC a Ginin Ƙungiyar ɗalibai.
Facade na Babban Hall wuri ne na gadon lardi.

Kamar yadda aka tsara a cikin Dokar Ilimi mafi girma (Dokar No. 101 na 1997) [3] kuma a cikin Dokar Jami'ar Witwatersrand, [4] majalisa ce ke tafiyar da jami'a. Shugaban jami’ar shi ne shugaban biki na jami’ar wanda a sunan jami’ar yake ba da dukkan digiri. An hade mukaman shugaban makaranta da mataimakin shugaban kasa, tare da mataimakin shugaban jami'a mai kula da harkokin yau da kullum na jami'a kuma mai kula da majalisa. Majalisar ita ce ke da alhakin zabar duk mataimakan shugabanni, mataimakan mataimakan shugabanni da kuma shugabanin Malamai. [4]

Alhakin tsara duk ayyukan koyarwa, bincike da ilimi na jami'a ya rataya a wuyan Majalisar Dattawa . Bugu da kari, bukatun daliban jami'ar suna wakiltar Majalisar Wakilai ta Dalibai (SRC), wacce kuma ke zabar wakilan Majalisar Dattawa da Majalisar. [4]

Fitattun tsofaffin ɗalibai da malamai[gyara sashe | gyara masomin]

  • Nandipha Magudumana, mashahurin likita
  • Motswedi Modiba, mawaki-marubuci. [5]
  • John Burland, Farfesa na Soil Mechanics, Imperial College London . Sananniya don daidaita Hasumiyar Leaning na Pisa
  • Cheryl Cohen, tsofaffin ɗalibai, farfesa kuma mai binciken lafiyar jama'a
  • Jef Valkeniers, Likita kuma ɗan siyasa
  • Jonathan Drummond-Webb, likitan zuciya na yara
  • Tingye Li, majagaba na sadarwa na gani

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "SOUTH AFRICA: New university clusters emerge". University World News (in Turanci). Retrieved 2024-06-01.
  2. https://www.sahistory.org.za/place/witwatersrand-johannesburg-gauteng
  3. "Higher Education Act (Act No, 101 of 1997)". Archived from the original on 17 November 2018. Retrieved 18 September 2019.
  4. 4.0 4.1 4.2 "Statute of the University of the Witwatersrand" (PDF). Archived (PDF) from the original on 11 April 2019. Retrieved 14 December 2011. Cite error: Invalid <ref> tag; name "us-cdn.creamermedia.co.za" defined multiple times with different content
  5. "2023 - This is a moment to celebrate how far I've come - Wits University". www.wits.ac.za. Archived from the original on 2023-10-02. Retrieved 2023-10-02.