Jump to content

Kalakla

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Kalakla

Wuri
Map
 15°28′04″N 32°29′08″E / 15.4678°N 32.4856°E / 15.4678; 32.4856
JamhuriyaSudan
State of Sudan (en) FassaraKhartoum (en) Fassara
Labarin ƙasa
Altitude (en) Fassara 384 m

Kalakla (Larabci: الكلاكلة‎) ɗaya ne daga cikin ƙauyuka da ke kudancin jihar Khartoum[1] da kusa da unguwar Jabal al-Awliya.

Unguwar Kalakla tana tsakanin latitude 15.4678 digiri da kuma tsayin digiri 32.4856 a cikin Jabal al-Awliya locality.[2] Yana iyaka da gabas da kasar Mahas da yamma. -gefen arewa ta Haraz Umm Qaddad arewa da al-Azuzab. Ya ƙare a gefen gabas a Eid Hussein, kuma ya tashi daga kudu zuwa al-Dukhinat. Yayin da ya yi daidai da tafiyar kogin Farin Kogin Nilu zuwa yamma.[3]

Babban Kalakla

[gyara sashe | gyara masomin]

An raba Kalakla zuwa yankuna da yawa:[3]

  • Kalakla al-Qaala (Larabci: الكلاكله القلعة‎, Qaala Larabci ne ga Citadel), wanda shine mafi tsufa. An kira shi kagara saboda yana da tsayi Abuam
  • Kalakla al-Qubba (Larabci: الكلاكلة القبة‎, Qubba Larabci ne ga dome), tsohon Kalakla Hasa (Larabci don tsakuwa ). Yana dauke da kubba mafi shahara a yankin, wato kubbar kabarin Abdul Qadir Wad Umm Maryum, wanda ya kasance daya daga cikin wadanda suka fara zama a yankin.
  • Kalakla Sanqa'at (Larabci: الكلاكلة صنقعت‎) wanda aka sanya masa wannan suna saboda girmansa, kuma lafazin "Sanqa" a harshen Sudananci yana nufin ɗaga kai don gani. me ke sama da shi.
  • Kalakla Gabas (Larabci: الكلاكلة شرق‎)
  • Kalakla al-Wehda (Larabci: الكلاكلة الوحدة‎, al-Wehda Larabci ne ga haɗin kai)
  • Kalakla al-Munawara (Larabci: الكلاكلة المنورة‎)
  • Kalakla al-Lafa (Larabci: الكلالكلة اللفة‎) yana gefen kudu
  • Kalakla Wad-Amara (Larabci: الكلاكله ودعماره‎)

Akwai ra'ayoyi da yawa game da sanya sunan yankin Kalakla da wannan sunan. Mafi kusantar ra'ayi shi ne cewa ana kiran Fatima 'yar [[Al-Mak Hasaballah] "Kalkala Al-Rabatah" a zamanin Zarqa Sultanate. An yi imanin cewa mace ce mai doki wacce ta kware wajen hawan dawaki kuma ta zauna a yammacin kogin farin Nilu (a yanzu Fatasha) tare da mahaifinta da ’yan’uwanta hudu. Mahaifinta “Hambati” ne ma’ana ‘dan fashi ne, tare da tare ayarin motocin da ke zuwa daga wancan bangaren, kuma Fatima na cikin wadannan ‘yan fashi da fashi. Takan ce wa ‘yan fashi da ita, “Kalkala dawakai su kai hari!”, “kalkala” a yare kuma ita ce sukuni da takula, musamman a gefen doki. Lokacin da aka kama ta Hamdallah bin Muhammad Al-Awadi ya kama ta. Hamdallah Al-Awadi ya gayyace ta don horar da 'ya'yansa hawan doki wadanda suka koyi kukan yaki "Kalkala doki da kai hari!".[4] [5]

Tarihin Kalakla ya koma kimanin shekaru 450, tun bayan zuwan Sheikh Ali bin Muhammad bin Kanna unguwar Al-Manjara (a yau Al-Muqrin [ar] yanki a birnin Khartoum), ya fito daga [[Al-Azhar Al-Sharif] a Masar. Shi siffa ne Kawahla people. Shi ma Hamdallah bin Muhammad Al-Awadi ya zo yankin a wannan zamani daga [Shendi] a cikin Jahar Nilu. Su biyun sun yi aure kuma sunan Kalakla ya zo ya hada da su duka. Mutanen Kalakla na da sun yi ƙaura daga Al-Manjara zuwa Kalakla ta yau, yankin da ke kudu da Al-Hammadab da Al-Shajara. Mutanen Kalakla suna aikin noma, da yankan bishiyoyi da katako.[4]

A lokacin da Turco-Masar suka mamaye Sudan

[gyara sashe | gyara masomin]

A lokacin Turco-Egyptian occupation of Sudan sarakunan Khartoum a lokacin, sun yi katanga garin Khartoum ta hanyar tona ramin kariya da katanga, suka sanya kofar a bangaren kudu maso yammacin kasar. Yankin Kalakla kuma ya kira shi Ƙofar Kalakla. Mahdi Army karkashin jagorancin Yarima Abd al-Rahman al-Nujoumi [ar], sun yi sansani kusa da kofar shiga kai hari Khartoum . Akwai wata kofa, kofar Muslimiya.[6]

A lokacin mulkin Mahdist

[gyara sashe | gyara masomin]

Da fitowar [[Muhammad Ahmad|Muhammad Ahmad al-Mahdi] a Sudan da kuma sanar da kafa daularMahadist, mashahuran malamai guda biyu a yankin suna zaune a Kalakla: Sheikh [ [Abd al-Qadir Wad Umm Maryoum]], wanda hedkwatarsa ​​ke Kalakla al-Qaala, da Sheikh al-Nazir Khalid al-Mahi, wanda ke zaune a Kalakla al-Qubba. Gwamnatin Mahadi ta nada Sheikh Abdulkadir a matsayin babba a lokacin a matsayin sarki kuma alkali a yankin. Shi kuma ya gabatar da Sheikh Al-Nazir ga majalisar halifa Abdullahi Al-Taayshi. Shi ne shugaban kasar Mahdiyya a wancan lokacin don bayar da gudunmuwarsa wajen warware matsalar shari'a.[3]

Halifa ya nada shi a matsayin alkali kuma ya kara masa girma zuwa gamayyar alkalai bisa la’akari da kokarin da ya yi na warware matsalar har ya kai matsayin alkalai a karshen gwamnatin Mahadi. Don haka, akwai alkalai guda biyu a Kalakla a zamanin daular Mahdist, tare da wasu sarakuna. Daga cikinsu akwai Yarima Al-Faki Dafallah Balalakla Al-Qatii, wanda ya hada kabilar Kalakla a fagen jihadi domin tallafa wa kasar Mahadi.[3]

Kalakla and National Movement

[gyara sashe | gyara masomin]

Matasa da mashahuran Kalakla sun zama memba na Taron Graduates Omdurman, wanda ya yi kira ga 'yancin yancin kai da 'Yancin Sudan daga mulkin biyu. Wasu daga cikinsu kuma sun shiga jam'iyyar Brothers' Party ta hannun Sheikh Sharif Ibrahim Khojali da Sheikh Ibrahim Jadallah, 'ya'yan Kalakla ne kuma suna karatu a Cibiyar Kimiyya ta Omdurman kuma suna zaune a Tuti Island.[3]

Zamanin Kimiya

[gyara sashe | gyara masomin]

A lokacin 2019-2022 zanga-zangar Sudan, a ranar 29 ga Mayu Jami'an tsaro sun kai hari a unguwar Kalakla da ke birnin Khartoum da hayaki mai sa hawaye da harsasai. Wani mai zanga-zangar ya mutu nan take yayin da wani kuma ya mutu sakamakon raunukan da ya samu a asibiti.[7][8] A ranar 30 ga Mayu, mutane 33 sun jikkata a yunkurin da ‘yan sanda suka yi na tarwatsa zanga-zangar. .[9]

  1. Samfuri:Ka buga rahoto
  2. /Al-Kalakla "Al Kalakla - Khartoum" Check |url= value (help). wikimapia.org (in Turanci). Retrieved 2023-10-12.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Samfuri:Cate book
  4. 4.0 4.1 "الكلاكلة أصلها "كلكلة" وعمرها 450 سنة – النيلين". 2011-03-02. Retrieved 2023-10-12. Unknown parameter |shafin yanar gizo= ignored (help); Unknown parameter |harshen= ignored (help)
  5. 13/msg/%d8%a7%d9%84%d8%ae%d8%b1%d8%b7%d9%88%d9%85--%2e%2e-%d9%86%d8%b4%d8% a3%d8%aa%d9%87%d8%a7-%d9%88-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%d9%8a%d8%ae%d9%87%d8%a7--% 2e%2e%2e-%d9%84%d9%84%d8%aa%d9%88%d8%ab%d9%8a%d9%82-1252558519.html "الخرطوم .. نشأتها و تاريخها ... للتوثيق" Check |url= value (help) (in Larabci). Unknown parameter |karshe= ignored (help); Unknown parameter |kwanan wata= ignored (help); Unknown parameter |damar-kwanan lokaci= ignored (help); |first= missing |last= (help)
  6. Awd, Alaa (2012-09-21). .com/alintibaha/22362 "رحلة داخل الكلاكلة." Check |url= value (help). سودارس. Retrieved 2023-10-12.[permanent dead link]
  7. .com/article/politics-mid-east-africa-sudan-united-nations-05fab8f3aee4136ec7e4c6aeeef1c191 "Babban Janar na Sudan ya dage dokar ta baci daga juyin mulki" Check |url= value (help). AP NEWS. 2022-05-29. Retrieved 2022-06-01. Unknown parameter |harshen= ignored (help)
  8. Samfuri:Cite yanar gizo
  9. Samfuri:Cite yanar gizo