Jump to content

Mai amfani da yanar gizo

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

 

Mai amfani da yanar gizo
blend word (en) Fassara
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na mutum
Facet of (en) Fassara Internet culture (en) Fassara
Yadda ake kira mace državljanka spleta

Kalmar netizen ta samo asali ne daga kalmomin Ingilishi Intanet da ɗan ƙasa, kamar yadda yake a cikin "ɗan ƙasa na net" ko "ɗan ƙasa". [1][2] Yana bayyana mutum wanda ke da hannu sosai a cikin Al'ummomin kan layi ko Intanet gabaɗaya. [3]

Kalmar kuma tana nuna sha'awa da kuma aiki sosai wajen inganta intanet, yana mai da shi ilimi da kuma zamantakewar jama'a, [3] ko tsarin siyasa da ke kewaye da shi, musamman game da budewa, tsaka-tsaki na yanar gizo da 'yancin magana. [4] An karɓi kalmar a ko'ina a tsakiyar shekarun 1990 a matsayin hanyar bayyana waɗanda ke zaune a sabon yanayin intanet. An ba da labarin majagaba na Intanet kuma marubuci Michael F. Hauben tare da kirkirar da kuma fadada kalmar. [3] [5][6][7][8]

Dalilin da ya sa aka tantance

[gyara sashe | gyara masomin]

Gabaɗaya, duk mutumin da ke da damar yin amfani da intanet yana da damar rarraba shi a matsayin mai amfani da yanar gizo. A cikin karni na 21, wannan ya yiwu ne ta hanyar haɗin intanet na duniya. Mutane na iya kasancewa a zahiri a cikin ƙasa ɗaya amma an haɗa su da mafi yawan duniya ta hanyar hanyar sadarwar duniya.[7]

Akwai bambanci tsakanin masu amfani da yanar gizo da mutanen da ke zuwa kan layi don amfani da intanet. An bayyana mai ba da yanar gizo a matsayin mutum wanda ke neman ba da gudummawa ga ci gaban intanet.[9] Masu amfani da yanar gizo ba mutane ne da ke shiga kan layi don samun riba ko riba ba, amma a maimakon haka suna neman yin intanet wuri mafi kyau.[7]

Kalmar da aka yi amfani da ita don rarraba masu amfani da intanet waɗanda ba sa ba da gudummawa sosai ga ci gaban intanet shine "lurker". Ba za a iya rarraba masu amfani da yanar gizo ba, kamar yadda kodayake ba sa cutar da intanet sosai, ba sa ba da gudummawa ko dai.[10][11][12]

Bayan haka, masu ɓoyewa sun fi sukar abubuwan fasaha da ke ba da damar al'ummomi yayin da hotunan suka fi sukar masu amfani da suka hana kirkirar al'umma ta hanyar yin maganganu marasa kyau ko marasa kyau. Bugu da ƙari, tattaunawar ta nuna cewa duka masu ɓoyewa da masu zane-zane suna da dalilai daban-daban don ɓoyewa kuma suna iya canza halayensu na haɗin gwiwa bisa ga yadda suke fahimtar al'umma daga kungiyoyi daban-daban na kan layi, duk da gaskiyar cewa haɗin kai tsakanin waɗanda suka aika da waɗanda suka ɓoye ya bambanta a cikin al'ummomin da aka yi nazari.[13]

A kasar Sin

[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin , kalmomin wǎngmín (simplified Chinese 网民 Traditional Chinese">: 網民, a zahiri "netizen" ko "net folks") da wǎngyǒu (simplifified Chinese:

Kyautar Netizen

[gyara sashe | gyara masomin]

Kungiyar ba da riba ta duniya Reporters Without Borders tana ba da Kyautar Netizen ta shekara-shekara don nuna godiya ga mai amfani da intanet, Mai rubutun ra'ayin yanar gizo, Masu adawa da yanar gizo, ko ƙungiyar da ta taimaka wajen inganta 'yancin faɗar albarkacin baki a intanet.[14][15][16] Kungiyar tana amfani da kalmar lokacin da take kwatanta zalunci na siyasa na masu adawa da yanar gizo kamar sakamakon shari'a na yin rubutun ra'ayin yanar gizo a cikin yanayin zalunci na Siyasa.

Nazarin ilimin halayyar dan adam

[gyara sashe | gyara masomin]

Tare da lokaci, mutane da yawa sun fara hulɗa da gina al'ummomi a kan layi. Tasirin da yake da shi a kan ilimin halayyar ɗan adam da rayuwa yana da babban sha'awa da damuwa ga masu bincike. Ana yin karatu da yawa a kan masu amfani da yanar gizo a ƙarƙashin sunan Netizens" Psychology . Matsalolin su ne jaraba intanet, lafiyar hankali, fushi, da kuma tasirin ci gaban yara wasu daga cikin matsalolin da ke tattare da ilimin halayyar yanar gizo ke ƙoƙarin mayar da hankali.[17]

 

  1. Hauben, Michael. "The Expanding Commonwealth of Learning: Printing and the Net". columbia.edu. Archived from the original on May 1, 2017. Retrieved 5 June 2015.
  2. Hauben, Michael F. (24 November 1995). "The Netizens and Community Networks - Presented at the Hypernetwork '95 Beppu Bay Conference". Archived from the original on October 9, 2018. Retrieved 6 June 2015.
  3. 3.0 3.1 3.2 DeLoach, Amelia (September 1996). "What Does it Mean to be a Netizen?". Archived from the original on January 11, 1997. Retrieved 6 June 2015.
  4. "What is netizen? definition". Archived from the original on April 29, 2012. Retrieved October 2, 2011.
  5. Butler, Simon. "Michael F. Hauben". c250.columbia.edu. Archived from the original on August 14, 2016. Retrieved 6 June 2015.
  6. Hauben, Ronda. "Internet PIONEER Michael Hauben". edu-cyberpg.com. Archived from the original on January 22, 2020. Retrieved 6 June 2015.
  7. 7.0 7.1 7.2 Horvath, John (27 July 2001). "Death of a Netizen". Heise Online. Archived from the original on September 24, 2015. Retrieved 6 June 2015. Cite error: Invalid <ref> tag; name "heise" defined multiple times with different content
  8. Orlowski, Andrew (30 June 2001). "Michael Hauben, Netizen mati, dies". The Register. Archived from the original on August 10, 2017. Retrieved 6 June 2015.
  9. "What is a Netizen?". Easy Tech Junkie (in Turanci). Retrieved 2022-08-31.
  10. DeLoach, Amelia (September 1996). "What is a Netizen?". Archived from the original on July 10, 2015. Retrieved 6 June 2015.
  11. "The need for a Netizens Association". March 1996. Archived from the original on September 24, 2015. Retrieved 8 July 2015.
  12. Hauben, Michael; Hauben, Ronda (November 1995). "What is a Netizen?". First Monday. doi:10.5210/fm.v3i7.606. Archived from the original on July 9, 2015. Retrieved 8 July 2015.
  13. Zhu, Jiawen; Dawson, Kara (2023-04-05). "Differences in sense of community and participation between lurkers and posters in informal online education-related communities". Behaviour & Information Technology. 43 (5): 929–942. doi:10.1080/0144929x.2023.2196571. ISSN 0144-929X. S2CID 257993277 Check |s2cid= value (help).
  14. "World Day Against Cyber-Censorship: new "Enemies of the Internet" list". rsf.org. 11 March 2011. Archived from the original on 28 June 2015. Retrieved 6 June 2015.
  15. "Netizen Prize 2012: nominees". 27 February 2012. Archived from the original on 21 April 2015. Retrieved 6 June 2015.
  16. Manea, Elham (5 November 2014). "Reporters Without Borders award Raif Badawi the Netizen Prize for 2014". gmablog.org. Archived from the original on February 15, 2019. Retrieved 6 June 2015.
  17. "Research on Relationship Among Internet-Addiction, Personality Traits and Mental Health of Urban Left-Behind Children".